din olarak museviligi secmis olan tek turk toplulugudur. hazar devleti'nin dagilmasindan sonra avrupa yoluyla butun dunyaya dagilmislardir. Bu turk boyunun tarih sahnesinden silinmesinin en buyuk nedeni inanc bicimlerini, irksal bilinclerinin onune koymus olmalaridir. ulusal bilinclerini yitirip, sonradan sahiplendikleri inanc icinde erimislerdir. oyle ki Bugun kendilerine turkum diyememektedirler. bunun 2 buyuk sebebi turkceyi terk etmeleri ve dinsel inanc olarak benimsedikleri museviligi ulusal kimliklerinin onune gecirmis olmalaridir.
bugun milli kimliklerinin farkinda olanlarinin sayisi bir hayli azalmis durumdadir. onlar da daginik halde sibirya, kafkasya ve rusya'da yasamlarini surdurmektedirler.
başkentleri olan sarkel bizanslı yapı ustaları tarafından inşa edilen türk devleti. araplara karşı kurulan ittifak neticesinde hazar hakanının kızı çiçek bizans sarayına gelin gitmiş, bu evlilikten oluşan khazaros ailesi bizans imparatorluğu'nda gerek imparator olarak gerekse yüksek devlet kademelerinde bulunarak 150 yıl boyunca etkin olmuşlardır..
büyük Selçuklu devleti'nin kurucusu selçuk bey'in ordu komutanlığını yaparken girdiği taht mücadelesini kaybettikten sonra kendisine bağlı boylarla devletten ayrılarak yıkılmasına neden olduğu museviliği benimsemiş türk devleti..
acaba selçuk bey hazar hakanıyla olan taht mücadelesini kazanıp ordusuyla beraber gittiği cend şehrinde islamiyeti kabul etmeseydi türk tarihi hangi yöne doğru ilerlerdi diye düşünmeden de demiyor insan..
