tübitak tarafından yayınlanan "hayvanların sessiz dünyası" isimli kitapta önemle irdelenen konudur. tıpkı bizler gibi derilerinin altında, bedenlerinin ücra köşelerine sızmış ruhlar var mıdır acaba? böyle bir şeyi kabul edersek avlanma, hayvan katli, hayvana karşı şiddet gibi konuları tekrar gözden geçirmek ve hayvanlara dair elde ettiğimiz bilimsel verileri yeniden yorumlamak gerekir. açıkçası ben, içimizde yaşayan hayvan ötesi varlıkların bile birer ruha sahip olduğu gerçeğini göz önüne alaraktan hayvancağızların da ruhu olduğuna kanaat getirmekteyim.
eğer korku, savunmaya geçme, aile kurma ve evladı sahiplenme gibi davranışlar ruhun bir parçası olarak kabul ediliyorsa cevabı "vardır" ya da en iyi ihtimalle "olabilir" olan soru. çünkü bu tür davranışlar genelde içgüdü olarak kabul edilir, hayvanlarda olan şeyin duygusal zekadan çok içgüdü olduğu iddia edilir.
ruh'un ne olduğunu bilsek cevaplanabilecek bir sorudur.
ancak; büyük dinlerde sürekli insanların ruhlarının ahiret hayatı söz konusu olduğundan hayvanların ruhunun olmayacağı kanısına varılabilir. sonuçta mantık olarak olaya bakıldığında da durum aynıdır, sadece hayvanlar içgüdüleriyle haraket ederler,otomatiktirler.
özgür irade insanlara mahsustur.
hayvanlarda ruh olup-olmadığı sorunsalıdır.
insanlardaki ruh-beden sorunu tam olarak anlaşılamamışken bir de işin içine hayvanları sokarak insanları düşünmeye sevk etme eylemidir.
Nefs bilinc altı ic guduyse.ruhta bilinc olabilir.bilinc hayvanlarda olmadığına göre bence yoktur.canla ruhun aynı şey oldugunuda dusunmuyorum.cunku.allah kuranda uykuda ruhların alındıgını söyler.ama bir ilginc yapıda vardır ki uykuda bilinc altınla baglantı kopmuyor.canda yerınde demekki ruh alma konusu iradeyi almak olabilir.burdanda irade bilinc esittir ruh kavramını doguruyor mantıgıma göre.ki cinler ruhani nefisli canlılar melekler ise sadece ruhani ama cinler öldügüne göre demekki biraz sacma gelebilir ama ruhla nefs birbirinden ayrılıyor.insan ölüncede nefs can ve ruh birbirinden ayrılıyor olabilir böylece uykuda ruh ve nefs canla bağını koparmadan ayrılıyor olabilir.
