Kafasında bulunan 3d bir satranç tahtasında; göremeden, birbirine çok süratli yaklaşan ve uzaklaşan satranç taşlarıyla hamleler yapan, asla oyunu kaybetmeyen, kaybetmemesi gereken, dünyanın en zor meslekleri sıralamasında ilk 10 a net girecek olan mesleği yapan kişiye denir.
görme yetisi olmayan insanlar düşünün,bu insanlar bir yerden bir yere belirli yollardan gitmek durumundalar.ellerinde sadece bastonları var.yolların sınırlı ve insanların çok olduğunu düşünün tabiki birbirlerine çarpmadan gidemezler.işte onların birbirine çarpmamasını sağlayan rehberler vardır.uçaklar kördür hava trafik kontrolörleri de onları çarpışmasını önleyen rehberlerdir.
bu sene hava trafik kontrolörlük yetenek testi diye bilinen feast sınavına girmiş birisi olarak bir kaç bilgilendirme yapayım:
sınav genel hatlarıyla 2 bölümden oluşuyor ve yaklaşık olarak 2 saat 30 dakika sürüyor. ilk 1 saatlik bölümden sonra 10 dakikalık kısa bir mola veriliyor. öncelikle projektörden 10 dakikalık kısa bir sunum yapılıyor adaylara ve bir belge imzalatılıyor taahhütname benzeri. lakin belgenin içerisinde pek de bağlayıcı madde barınmıyor sadece bilgilendirme tarzı yazılar mevcut. isteyenlere su ikramı da yapılıyor. * daha sonra herkes kafasını önüne eğip başlıyor sınava yumulmaya.
ilk bölüm içeriği:
ilk bölüm de kendi içerisinde 2'ye ayrılıyor:
ilk bölüm koordinat düzlemi. öncelikle size demo olarak bazı bilgiler veriliyor örneğin a2 noktası a ile 2 çizgisinin kesiştiği noktadır ile başlayıp bir birim uzaklık 10 nm kök2 birim uzunluk 14 nm şeklindedir olarak. koordinat düzleminde 90 180 270 ve 360 (0) derece yerlerini falan gösterip bir iki adet de örnek çözdükten sonra başlıyorsunuz soruları çözmeye. ama benim gibi ilk sorular gibi zannederseniz tüm soruları soruları yetiştiremezsiniz. bu yüzden 3 sorum boş kaldı zamanı yetiştiremedim.
ikinci bölüm olarak ise ingilizce bölümü listening ve reading bölümü mevcut. listening kısmında bolca sayılı rakamlı ifadeler duyacaksınız ve hangi sayıyı sorduğunu tespit etmeniz beklenecek telaffuz da çok önemli genel olarak 14 ile 40, 15 ile 50 sayılarının telaffuzuna dikkat ediniz. bunların haricinde eş anlamlı ve zıt anlamlı ifadeleri dinleyip hangi şıkta eş anlamlısı ya da zıt anlamlısını bulduğunuz kısımlar mevcut. ingilizce yeti ölçen kısmın da ikinci bölümü var burada ise 20 dakikalık sürede 2 reading 1 de listening pasaj çözmeniz bekleniyor ama dikkat edilecek husus reading ve listening yapılan pasajlara hiç bir şekilde geri dönemiyorsunuz soruları çöz dedikten sonra. o yüzden pasajı iyice aklınıza kazımanız bekleniyor.
ikinci bölüm içeriği:
ikinci bölüm biraz daha uzun ve dikkat gerektiren bir bölüm olarak karşımıza çıkıyor. ikinci bölüm içerisinde ise top ve çubuk ile multi tasking yetisi ölçme, kurallar ve özel kurallar çerçevesinde rota çizme, açık yüzü verilen küpleri birleştirme ve şekiller ile sayıların hızlı bir biçimde sınıflandırılarak refleks yetisi ölçümü.
ikinci bölüm içerisinde yanlış hatırlamıyorsam ilk olarak rota çizimi yapmıştık. rota çizimi için belli başlı genel kurallar mevcut ve bu kuralları ilk sayfalarda belirtmişler. örneğin havadaki uçağın yerdeki uçağa önceliği vardır, hızı yüksek olan uçağın diğer uçaklara önceliği vardır, rota belirlenirken hava alanını ile kesişen bir rota belirlenemez vb. bu genel kuralları kafanıza yerleştirmenizde fayda var çünkü her defasında bu kurallara dönmek size zaman kaybettirir. bunların yanı sıra bazı sorularda ise özel kurallar mevcut genel kurallara baskın olan bu özel kurallar cevap verirken en fazla dikkat edilmesi gereken kurallardır ama bazen özel kuralların işe yaramadığı ya da hiç etkisinin olmadığı direk genel kurallarla çözülen ve sadece kafa karıştırmak amaçlı konulmuş özel kurallar mevcuttur.
ikinci bölümün ikinci kısmı şekiller ve sayılar diye hatırlıyorum. şekiller için 2 genel kural mevcut şekle göre ya da renge göre sırala. bu genel kuralın yanı sıra özel kurallar da gelebilmektedir. örneğin yeşil kareleri üçgen olarak sırala gibi. burada da özel kuralların genel kurala baskın olduğunu ama her özel kuralın da kullanılmak zorunda olmadığını özel kural gerektirmeyen koşullarda genel kurallardan çözüme ulaşacağınızı unutmamanız gerekmektedir. sayılarda ise genel kural range idi. örneğin 0-199, 200-499, 500-799, 800-1000 şeklinde 4 şık var size verilen sayı hangi aralıktaysa onu işaretliyorsunuz burada da özel kurallar mevcut örneğin rakamları toplamı 12den küçük olan sayıları 500-799 olarak işaretle gibi. hem sayılarda hem de şekillerde birebir eşlik mevcutsa sondaki büyük harfle e şıkkını yani eşittir şıkkını işaretlemeniz gerekiyor ve bu bazen gözden kaçabiliyor özellikle buraya dikkat gençler. bir diğer husus bu soruları cevaplamak için her bir durumda size verilen süre 2şer saniye yani sizin refleksiniz ölçülüyor sorular çok kolay olabilir ama hızlı cevap verip response time'ı düşük tutmanız amaç edilmiş. biraz uzun düşünecek olursanız 2 saniyelik süreniz dolar ve ahaa işte cevabı buldum deyip bi hevesle tuşa basacakken bi anda soru değişiverir ve bi önceki bulduğunuz soru ekrandan gidip yerine yeni soru gelir ve az önceki sorunun boş kalmasının yanı sıra yeni soruyu da analiz edemeden cevaplamış olursunuz bunun verdiği tedirginlik ile bi sonraki soru da kaçabilir çorap söküğü misali.
ikinci bölümün üçüncü kısmı ise top ve çubuklu kısım. bu kısım çok kısa sürüyor yaklaşık olarak 30 tane soru mevcut bunlar teker teker geliyor ekrana. ilk 4-5 soruda tek ekran içerisinde bir top bir çubuk var ve top ile çubuk kesiştiği anda sizin 1 tuşuna basmanız gerekiyor. daha sonraki 10 soruda 2 ekran mevcut aynı anda iki ekranda da top ve çubuk mevcut ilk ekranda top ile çubuk kesiştiği anda 1 e ikinci ekrandaki top ile çubuğun kesiştiği anda ise 2 ye basmanız gerekmekte. bu şekilde 10 soru daha 3lü ekran ve 4-5 soru da 4 lü ekran geliyor. 4 lü ekran biraz gözü şaş-beş yapabilmekte yalnız ekranı yukarıdan aşağı ve soldan sağa ortadan ikiye bölüp gözünüzü tam orta noktaya odaklarsanız tüm ekranları bulanık da olsa görme imkanınız oluyor. hangi ekranda kesişme oluyorsa o ekranın numarasını tuşlamanız gerekmektedir. num lock açık mı kapalı mı diye dikkatli davranın ya da benim gibi garanti olsun istiyorsanız qwer tuşlarının üzerindeki 1,2,3,4 tuşlarını kullanın.
ikinci bölüm dördüncü kısım aynı zamanda sınavın en zorlayıcı ve en eleyici kısmı olan küpler. bütün sınav boyunca pek çok bölümle uğraşıp 2 saat gibi bir süre boyunca beyninizin yorulmuş olması da ayrı bir handikap tabi ki. her ne ise 36 tane küp sorumuz mevcut ve bize verilen süre ise 25 dakika yani ortalama bir küp sorusuna 41 saniye süre düşmekte. bu küp soruları çok zor seçilmiş örneğin iki tane bomboş sarı yüzey mevcut 2 tane bembeyaz yüzey mevcut 2 tane de köşegen şeklinde ok mevcut yani sizin küpü katlamanız yeterli değil aynı zamanda bu acaba hangi sarı yüzey hangi beyaz yüzey ve bu oklar katlanınca böyle bir şekil ortaya çıkar mı acaba diye düşünürken aynı zamanda kombinasyon da yapmanız beklenmekte. bu zorlayıcı sorulara rağmen yine de işin güzel yanı 36 soru mevcutken aslında 6 farklı küp sorusu mevcut her bir küpün açık yüzeyi verilmiş 6 farklı bakış açısından bu küp katlandığında nasıl olur diye sorulmakta yani siz kafanızda küpü bir defa kusursuz katlar iseniz aslında 6 soruya birden yanıt vermiş oluyorsunuz. bunun yanı sıra şık sayısı 3 gibi görünse de aslında 2 tane. a, b, hiçbiri şeklinde.
radar isimli sistemin henüz icat edilmediğini sanan bazı insanlarca zorluğu abartılan meslektir.
evet çok zordur, 1 dakika çay koyayım diye işin başından ayrılırsan tarihin en büyük facialarından birinin mimarı bile olabilirsin. ama teknolojinin son imkanlarından faydalandıkları için ultramegasüpersonikmultimedyatikultimatomik bir zorluk derecesinde değildir bu meslek. rahatta kalın yani.
