islam dini fıkıh (islam hukuku) mezhebi. Hanbeli mezhebine bağlı olan kişiye Hanbeli denir.
imam-ı Hanbeli (Ahmed bin Hanbel)'in kendi usulüne göre şer'i delillerden çıkardığı hükümlere ve gösterdiği yola Hanbeli Mezhebi denir. Ehl-i sünnet itikadında olan müslümanlardan, amellerini yani ibadet ve işlerini, bu mezhebin hükümlerine uyarak yapanlara Hanbeli denir. Hanbelilik olarak da anılır.
Hanbeli mezhebi'nde Kur'an ve Hadis kaynağı önde gelir. Kitap ve sünnet te nass yoksa, muhalifi bulunmayan sahabe sözü ile amel edilir. Muhalefet varsa, kur'an ve sünnete en yakını tercih edilir. Daha kuvvetli bir delil yoksa, mürsel haber, kıyas'a tercih edilir. Kıyasa en son başvurulur. Hanbeli mezhebi nakil ve rivayete ağırlık veren bir ekoldür. Arap memleketlerinde çok yayılmamıştır.
Ahmed bin Hanbel, islam devletinin sınırlarının genişlemesi ve artık islami kuralların saf haliyle yeterli olmamasından dolayı gerekli yerlerde aklın kullanımını savunan Mutezililere karşı çıkmıştır. Ahmed bin Hanbel'e göre "Kur'an'da yazılanlar ya da hadisler dışında hiçbir şey yoktur." Her konunun çözümü için gerekli olan şeyler bu ikisinde vardır.Ahmed bin Hanbel'in Halife Me'mun'un adamları tarafından sorguya çekildiğinde yalnız Kur'an'dan ayetler ve hadisler okuyarak cevap verdiği, onlardan anlam çıkarmaları redettiği, kendisine deliller gösterilmek istendiğinde sustuğu, böylece bunu dini itikad bakımından bir "bid'at" telakki ederek karşı koyduğu bilinmektedir.
imam Hanbel'in ölümünden sonra ağırlığı azalan mezhep, Abdülkadir Geylani'nin bu mezhepte ibadet yapmasıyla tekrar canlanmıştır. *
selefiliğe en yakın Sünni mezheptir. akıl ve ilimi reddeder. herşey kur'an ve hadiste açıktır diyerek bir nevi selefi propagandası yapar. Tam aksi arap memleketlerinde yaygındır.
