bay cingılbört'ün deyimiyle, küskü içinde kaldığım mekan. sağa bakıyorum küskü, sola bakıyorum küskü. bazıları kapatma gereği bile duymuyor. hele bir de yaşlı küsküleri var ki, en fenası.
türk kültürüne ait en güzel şeylerden biridir. anadolu'da faal olan birçok hamam bulunur, büyük şehirlerdekileri ise ekseriyetle yabancılar ziyaret etmektedir. sıcaklıkta göbek taşına serilinir, soğuklukta zeytinyağlılar yenir, çıkınca gazoz içilir gibi geleneksel prosedürleri vardır.
ısparta'da bulunanı 1999 senesinde patlamış, 3 kişiye mezar olmuştur. Tarihte en bilinen hamam kazasıdır ama o da unutulmaya yüz tutmuştur. benim hatırlıyor olmamdan mıdır bilinmez ama hamam iyidir güzeldir de, o devasa mermer duvarlar manik depresif duygular uyandırır bir taraftan da...
ferzan özpetek in yönetmenliğini yaptığı mehmet günsürle alessandro gassmanın hamamdaki sahneleriyle büyük sükse yaratan gaylerle empati kurmamızı sağlayan bir sanat filmidir.
osmanlı kokusunu doya doya içinize çekebileceğiniz, mis gibi klasik türk hamamı ve bu hamamlara özgü sabunların kokusu, buharların içinde o huş ortamda yankıları duyarak ilerlemek, hatta şarkı söylemek gibi eylemlerin gerçekleştirilebileceği güzelim mekan. bu kadar tennolojiye rağmen hala ayakta duruyorlarsa hepimizin buna duacı olması gereken mekanlardır ayrıca.
bu filme gay filmi diyenlere önce ben bi "salaksınız" diyim, rahatlayayım.
sonrasında ilk film için bence gayet iyi.
ama şimdi tüm ferzan özpetek filmlerini izlemiş biri olarak baktığımda ise; vasat film. tabi bu yönetmen için harika bir şey.
eğlenceli bir mekan. sadece kadınların kullandığı hamanlar tercih edilmeli. kilot giyme zorunluluğu vardır. iyi ki var. olmasaydı neler olurdu tahmin etmek bile istemiyorum. ciddi travmalara yol açacağı kesin. yeni gidenler hemen belli eder kendilerini bu mekanlarda. bikini getirmez sütyen, kilot girer. hemen üstlerini falan çıkmazlar, çekingen davranırlar . içeride tür tür, cins cins insanlar mevcuttur. ve tabiki meme. bunlar da çeşitlidir. büyüğünden küçüğününe, sarıkığından dikine, yuvarlağından füzesine kadar. bir sürü üstü açık memeli kadın ilk başta yadırganır bu durum. ayıplanır hatta. ama sonra alışılır hatta doğal bile gelir. tadı öyle çıkıyormuş meğersem. hamamın sakin sularında tabiki. bir de kese attırıp üstüne masaj yaptırdın mı değmeyin keyfinize.
insanların aklanıp paklandığı, arkadaşlarıyla su savaşları yaptığı, buhar odasına* girdiği mekandır. tüm kemikleri gevşetir. ayda bir gidilebilir bir yer.
çok açık. havasızlık, sıcak, çın çın çınlayan genel evden kaçmış gibi karıların sesi, hamam tasıyla çalınan tongur tongur müzik ve na böyle parmak gibi kir yuvarlanan pamuk görünüşlü devasa teyzelerin verdiği iç bulantısı. sonuç olarak hamam da karılar nasıl bayılmasın ki!
kadınlar hamamına çevirdiniz deyişide daaan daaan idrak edilir hamama gidildiğinde. yahu bir insan bukadar mı pis olur bukadar mı yağlı olur bukadar mı etli olur bukadar mı çıplak olur...
of...
eğer evinizde dandikten bile olsa bir duşunuz varsa, olmadı bir su ısıtıcı bir yeğen varsa oturun evinizde çimin. akıl karı değil bir yıkanma alanı.
karşı pencere 'den sonra izlediğim 2. ferzan özpetek filmi. tüm filmlerini izlemediğim için yönetmenin külliyatı içinde bu filmi çok fazla da bir yere konumlandırma çabası içerisine girmeyeceğim. izlediğim ilk film iyiydi bu da iyi bence. lakin sadece iyiler. öyle çok abartmaya gerek yok zannımca.
''aklıma ilk olarak hamamların zaman içinde demode olmaya başlamasına rağmen aslında tarihi dokuları itibariyle mühim yerler olduğu ve gelenekseli harika yansıttıkları geliyor.'' bu tümce kritik biraz. hatrı sayılır geçmişe yolculuk ve tarihi doku analizini layıkıyla yaptırdığı için hamamların bir kültür ögesi olup/ zenginlik değeri yansıttığını es geçmeyelim. ki filmde bu tema belirgin bir yer tutuyor.
şimdi, rahatlamış olarak bir şeyler yumurtlayayım film hakkında. mehmet günsur ve başak köklükaya 'nın tazelikleri, toylukları perdeye tuhaf yansımış. yıllar sonra daha pişmiş oyunculuklar gördük bu oyunculardan. özellikle köklükaya'daki değişim enteresan geliyor ister istemez.
--spoiler--
yukarıda bahsettiğim ana tema kadar film içi dikkate değer argüman, roma'dan bezmiş bir şekilde istanbul'un yolunu tutan italyan francesco'nun türk ailenin göstermiş olduğu misafirperverlikle kendisini evinde hissedip hiçbir şekilde uyum sorunu yaşamaması oldu. tabi bu; yüksek doz sıcaklık, misafirperverlik, uyum ve birliktelikle sağlandı. işin burası türk kültürüne fazlaca selam çakıyor. hani layıkıyla misafire kendi evindeymiş hissiyatını verebiliyoruz. malum sıcaklık turları ekstra bir yakınlaşmaya kadar uzandı. ekstradan kastım eşcinsellik vs. değil. (yüksek doz sıcaklık, ilişkiye uzandı manasında)burada bir şeyin altı çizilmeli. marta'nın francesco'dan sıkılıp paolo'yla ilişkiye başlaması sonrası istanbul'a dönmesi söylediği üzere ilişkiyi bitirmekten çok tekrar francesco'ya yelken açma isteğindendi. bu insan ilişkilerinin karmaşıklığına bir gönderme belki de. marta'nın bir söylemi var. paolo'yla beraberliğinin francesco'nun mehmet'le yakınlaşmasından farklı olduğunu dillendirdi. işte burada yanıldı. ilişki ilişkidir, eşcinsellik konuya çok farklı bir değerlendirme yapılmasını sağlayamaz. (yahut, sağlamamalı)
--spoiler--
bu filme vurgu yapmaya kastığım birkaç argüman üzerinden( aslında birkaç tane daha çıkabilir) yaklaşılırsa film içi sönük kalan eşcinsellik olgusundan daha mantıklı bir yaklaşım sergilenmiş olur. naçizane fikrim bu!
10 üzerinden 7,5!
- soyunmalık
- ılıklık
- halvet
- külhan
- su haznesi
bölümlerine ayrılan, arapça ham (sıcak) kökünden gelen, ilk örnekleri antik roma da görülen yapılar.
hem kafayı boşaltmak, hem de temizlenmek için gidilen toplu banyo. türkiye de yaşayıp ta hiç hamama gitmemiş kimseleri anlamış değilim. millet dünyanın öbür ucundan gelip bir deniyor.
hemen her oryantalist roman, filmde muhakkak bir sahnede geçen yer. romanın seks içeriği varsa muhakkak o hamamda lezbiyenler sevişecektir. bu da bir sahnenin başında tabanca görülüyorsa o muhakkak patlara benzedi ama, öyle...
soyunmalık: hamamlarda en geniş hacimli mekanlardır. genellikle cümle kapısından geçilerek girilir. bazen arada revak olduğu da vardır. hamama gelen kişilerin soyunma ve yıkanma öncesi hazırlıklarını yapmaları içindir.
aralık : soyunmalıkla ılıklık arasındaki geçittir. tıraşlık ve hela bölümleri genelde buradadır.
ılıklık: sıcaktan soğuğa ya da soğuktan sıcağa geçerken biraz beklenilen yerdir. aralık yoksa hela ve tıraşlık burada yer alır. eski hamamlarda bu bölüm çok büyük yapılmışsa, soğuk havalarda soyunma için kullanıldığına da işaret eder.
sıcaklık : hamamın ana mekanıdır. yıkanma işi burada yapılır. çok çeşitli özellikleri vardır.
su deposu : genellikle sıcaklığın arkasında ve enine dikdörtgendir. işlevi malum...
ısıtma ve su tesisatı: hamamın ve kullanılacak suyun ısıtılması su deposunun külhana bakan kısmına açılmış olan ocak ile sağlanmaktadır.
külhan : su deposunun gerisinde bulunan ve uzunluğu su deposuna eşit olan dikdörtgen planlı üzeri tonoz ya da düz dam örtülü odunluk ya da tesisat bölümüdür.
keçelik : keçe yapımında sıcak su kullanıldığından bu iş için ayrılan bölümlerdir. konyasahip ata hamamı nda bulunmaktadır.
maalesef ki başarılı olmayan ferzan özpetek filmidir.
Ülke geleneklerimiz iyi yansıtılmış bununla beraber alttan alttan reklamımız da gayet hoş olmuş fakat olmamış filmdir.
filmle alakalı dikkatimi çeken bir nokta evin kızının bir akşam yemeğinde 'ben evleneceğim' demesi ve ailenin bunu gayet olağan karşılamasıdır. sanırım ülke reklamını iyi yapma adına böyle bir sahne seçilmiş olabilir. günümüzde dahi bayanların 'ben evleniyorum' cümlesi hoş ve filmdeki kadar kolay karşılanmayacağı gibi 90'lı yıllara gittiğimizde daha kötü bir sonuçla karşılaşmamız kuvvetle muhtemel.
