antik devirde adı "tuzlu akarsu" anlamına gelen halys, bugünün kızılırmak'ıdır. yaklaşık 1.355km. uzunluğunda olup, anadolu'nun en uzun ve antik çağda anadolu'yu ikiye ayıran bir sınır olarak görülmesinden dolayı da en önemli ırmağıdır.
Latin yazımında böyle; Hellen yazımında, Alys. Kızılırmak'ın Hellenlerce kullanılan adıdır.
Ad bu biçimiyle, Hellen dilinin "Tuz, tuzla" anlamındaki sözcükleriyle ilgiliymiş gibi görünür ve o yüzden ilk çağda , ırmağın yakınındaki (neredeki ?) tuz yataklarıyla ilgili olarak bu adı taşıdığına inanılırdı. (Strabon) Oysa, Hellen dilinde Alys diye bir sözcük yoktur. Bu adıni anadolulu kökenden gelmiş bir sözcüğün Hellen ağzına uydurulmuş biçimi olması gerekir. Adın aslının "ışıltı, parıltı" anlamında olan Alu'dan gelmesi yüksek ihtimaldir. Ancak, Hitit'ler ve Luwi'ler çağında ırmağın Marassanda diye anıldığı ve hitit belgelerinde sözü edilen Marassantiia Irmağı'nın Kızılırmak olduğu sanılmaktadır. (Türkiye'deki tarihsel adlar, Bilge Umar)
