ertuğrul gazinin hanımı, osmanlı devleti'nin kurucusu sultan osman gazi'nin annesidir. doğum ve ölüm tarihleri belli değildir.
cengizhan baskısı altındaki memleketi türkistan'ı ter ederek iran üzerinden aşiretiyle van gölü kıyısındaki ahlat taraflarına gelen kayı boyundan süleyman şah'ın oğlu ertuğrul gazi, moğol saldırısının da ilerlemesiyle selçuklu topraklarına kadar girmişti.
selçuklu hükümdarı birinci alaeddin keykubad tarafından selçuklulara verdiği destek nedeniyle toprakla mükafatlandırıldı.
ankara karacadağ ve bursa uludağ'a kadar uzanan söğüt nahiyesi ve sultanönü gibi verimli ovalar, domaniç gibi güzel yaylalarla ödüllendirilen ertuğrul gazi, alaeddin keykubad'ın ölümünden sonra da bu ülke adına savaşmaya devam etti ve topraklarını genişletti.
bu devrede kendisine en büyük desteği de hanımı halime hatun sağlamıştı. 1258 yılında söğüt'te osman gazi'yi dünyaya getirdi. halime hatun'un kabri söğüt'teki ertuğrul gazi türbesi'nin bahçesindedir. 1921 ve 1922 yılları arasındaki Yunan işgali'nde büyük zarar görmüştür. 1986 yılında bu türbe yeniden restore edilmiş, bahçedeki tüm kabirler de tamirden geçmiştir.
(bkz: halime hatun kumbeti) **
