Halife ve(ya) şeyhülislam makamları dönmeden islam ülkeleri gelişmez tespitidir.(cok inanclı olmama rağmen icimden yapmak geldigi tespit). Yanlız götten anlaşılmasın, Halife veya seyülislam sadece dini konularda bireylerin bir danışman liderleri olarak döndürülse yararlı olur. Islam ve kuran ayetleri devlet yapısına mudahale ettigi konularda halife veya şeyhülislam hükmetmeyecek orda laiklik devreye gelecek.(bir nevi hiristiyanlarda papa gibi) Islam bazı konularda devlet yapısına malesef aşırı etki ediyor onun icin sadece dindarlık konusunda liderlik yapacak makamlar olarak dönmeleri lazım, tüm toplumu bağlamadan, nede olsa dindarlıgı hayatın merkezine koymayan cok sayıda insanlarda var müslim ülkelerde (caktırmasalarda)
