vur ensesine al ekmeğini insanıdır. Korkak değildir, sadece anlık itiraz edebilme ve tepki gösterebilme refleksi gelişmemiştir. Akşam olduğunda yüzleşir bu gerçekle. Sahneyi gözünde tekrar canlandırarak, haksızlık yapan kişiye okkalı cevaplar verir ve içinde kalanları döker. rahatlar...
çıkarları zedelenir korkusuyla çıkartamadığı o ses, üç vakte kadar içine kaçacak olan insan.
uzun vadede o çıkarlar yine zarar görür ama tek zarar gören çıkarlar değil kişilik de olur.
olmasın böyle insan.
onun yerine car car saatlerce kavga edip, hakkını arayabilirim o derece. haksızlığı dışarıdan izleyen biri bile savunması gerekirken sakin durmaması gereken insan.
ne de olsa hak yerini bulur dememeli.
hak yerini bulur. bundan şüphem yok ama sen savunacaksın ki kendini hak yerini bulsun. yoksa yok öyle havadan çözüm.
çok sabırlı desem.
olmaz, bu kadar sabır nşa'da bir insanda olamaz.
sesiz, utangaç desem.
başlarım utangaçlığına. sırası mı şimdi lan?
normal şeylerden bahsetmiyorum. alış veriş yaptığım adam paramın üstünü az vermiş, yok otobüste üç kuruş fazla almış hede hödö muhabbetleri değil benim bahsettiğim. bunlar gündelik hayatta bana göre olağan durumlardır.
ama bi yerde sıra beklerken öne geçen adam, herkesin aynı şartlarda olduğu bi anda devreye giren torpil vs. bu anda kendisini savunmuyorsa saçmadır yaptığı.
çünkü bir kez ses çıkarmadın mı, hakkının yenmesine izin verdin mi ardı arkası kesilmez bunun. dikkatli ol yavrucuğum.
yadırgamadığım çünkü maalesef benim de ve hatta bütün insanlarında yaptığını yapan insandır.
iyi bok yemediği kesin ama böyle gelmiş böyle gider. ne yaptığını bilmeyen maymunlar gibiyiz.
bu arada bir maymun hikayesi.
*****
Yapılan deney gayet basit: 5 maymun bir odaya koyulur. Odanın ortasında bir merdiven ve merdivenin en üst basamağında ise muz vardır. 5 maymundan bir tanesi, beklendiği gibi, muzu yemek için merdiven çıkmaya başlar. Merdivene muzu almak için çıkmaya teşebbüs eden her maymuna dışarıdan soğuk su sıkılır. Sadece merdivene çıkmaya çalışan maymun değil, diğer 4 maymun da soğuk sudan nasibini alır. Her maymun, en azından bir kere, merdivene çıkmaya teşebbüs eder fakat muz yerine hem kendisinin hem de diğer maymunların elde ettiği tek şey soğuk bir duş olur. Bir müddet sonra, maymunlar, soğuk suyun, merdiven ve muz ile ilgili olduğunu anlarlar ve muza doğru hareketlenen maymunu, grup olarak engellemeye (döverek) başlarlar.
Bir müddet sonra, maymunlardan biri dışarı alınır, yerine yeni bir maymun konulur. Durumdan habersiz, yeni maymunun ilk yaptığı iş, muza ulaşmak için merdivene tırmanmak olur. Fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni maymunu döverler.
Bir süre sonra orijinal maymunlardan bir diğeri daha dışarı alınır ve yerine yeni bir maymun konulur. O yeni maymun da, merdivene ilk yaptığı atakta dayak yer. Bu maymunu en istekli ve azimli döven de biraz önce diğerleri tarafından engellenen ve ilk dayağı yiyen birinci yeni maymundur.
Araştırmacılar, maymunları teker teker değiştirmeye devam ederler, ta ki orijinal (soğuk su ile ıslatılan) maymunların hepsi, yeni (soğuk su ile ıslanmamış) maymunlarla değiştirilen kadar. Her yeni maymun, merdivene çıkmayı dener fakat diğer 4 maymun tarafından dayak yer ve engellenir. Artık odada 5 yeni maymun vardır. Hiçbiri, daha önce soğuk su ile ıslanmamıştır ama yinede merdiven çıkmaya çalışan her maymun, diğerlerinden dayak yer. Nedenini bilmeden, merdiven ve muz, odada bulunan her maymun için "yasak bölge" haline gelmiştir!
Eğer, maymunların konuşma yeteneği olsa ve biz onlara sorsaydık:
Neden merdivene muzu almak için çıkanı dövüyorsunuz?
Sanırım cevapları:
