eurovision şarkı yarışmamızda ülkemizi temsil edebilen bir sözümona sanatçının, iş vergi verme olduğunda nasıl kaytaracağını şaşırmasıdır. sen hayatını burada yaşa, paranı burda kazan, vergini git belçika'ya öde. hadise'nin menajeri anında durumu yalanlamış. ateş olmayan yerden duman çıkmayacağı da bir gerçek.
bu mesele bir tek sanatçıların sorunu değildir. asıl mesele çifte vergilendirme konusunda maliye bakanlığının bir çözüm ortaya koymamasıdır. hadise gibi gurbetçi sanatçıların en çok sıkıntı çektikleri bir konudur. adam hem burda vergi veriyor hemde kendi ülkesinde vermek zorunda kalıyor. bu sanatçıların suçu değil devletler arasındaki anlaşmazlıklar sonucu ortaya çıkan bir sorundur. en milliyetçi olan kişi bile iş para konusuna binince kendi menfaatini düşünür. kimse kimseyi karalamasın siz hadise'nin veya ismail yk'nın yerinde olsanız iki defa mı vergi verirsiniz? mesele mali sorundur.
çifte vergilendirme sorunu
çifte vergilendirme kavramı, aynı matrah üzerinden aynı dönem içinde ve aynı nitelikli mükerrer vergi alınmasıdır. bu şekilde iki defa vergi almak vergi adaletini ve eşitliğini bozmakta ve modern vergileme ilkelerine de ters düşmektedir(kalaycıoğlu, 2003).
belirli bir kaynaktan aynı türde tek bir vergi alınması temel kuraldır. mükelleflerin kaynaklarından, aynı yapıda birkaç vergi alınması halinde, bu kaynakların büyük yükler altında kalacağı ve hatta ortadan kalkabileceğinin düşünülmesi gerekmektedir. bu bakımdan, bir gelirden, belirli bir zaman içinde, bir kez vergi alınması vergi adaletine uygun düşerken, aynı gelirin belirli bir zaman diliminde birkaç kez vergilendirilmesi vergi adaletini zedelemektedir.
vuk un 117. maddesine göre çifte vergi aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır. aynı vergi konusu üzerinden birden fazla vergi alınması veya aynı vergi konusu üzerinde birden fazla vergilendirme yetkisinin çatışması olarak ifade edilebilen çifte vergileme, yasa koyucunun bilerek veya isteyerek yer verdiği bir uygulama olabileceği gibi, istenmediği halde uygulamadan kaynaklanan bir sorun olarak ta ortaya çıkabilmektedir (eker, 1998;160).
değişik durumlarda ve özellikle uluslararası bakımından, bir vergi kaynağının, belirli bir dönem içinde bir kaç kez vergilendirildiği görülür. bu olayı şu şekilde tanımlamak ve adlandırmak mümkündür: aynı bir vergi mevzuu üzerinde birden fazla vergileme yetkisinin çalışmasından veya aynı bir yetkinin birkaç kez kullanılmasından dolayı, bu mevzudan birden fazla vergi alınmasına çifte vergi denir. bu tanıma göre, bir sermayeden elde edilen irat veya bir işletmeden sağlanan kazancın bu sermaye ve işletmenin, bunların ayrı ayrı vergileme yetkisi olan yerlerde bulunması ve bu yetkilerin kullanılması halinde, çifte vergi (veya mükerrer vergileme) vardır; bunun gibi, vergileme yetkisi olan tek bir makamın (devlet, mahalli idareler gibi) aynı bir irat veya kazançtan aynı yapıda iki veya daha fazla vergi alması halinde, çifte vergi meydana gelir(erginay, 1994:127).
çifte vergilendirme konusuna örnek verecek olursak; bay c nin türk vatandaşı olduğunu ve ikametgahının türkiyede bulunduğunu, fakat gelirlerini i̇ngilteredeki işletmesinden elde ettiğini varsayalım. böyle bir durumda eğer türkiye, vergilemede ikametgah, ingiltere ise gelirin elde edildiği yer esasını kabul etmişlerse, anın söz konusu geliri hem türkiyede hem de ingilterede olmak üzere iki kez vergilendirilmiş olacaktır. aynı şekilde merkezi devletle mahalli idarelerin aynı bir döneme ait belirli bir geliri ayrı ayrı vergilendirmeleri halinde, yine çifte vergi meydana gelir.
aynı bir vergi kaynağından bazen ikiden fazla vergi alınma ihtimali doğabilir. bunun tipik örneği veraset vergilerindedir. nitekim mal ve emlağı türkiyede, ikametgahı mısırda ve mirasçıları fransada olan bir kimsenin ölmesi halinde, her üç devlet kalan terekeden veraset vergisi almak isteyebilir. çünkü türkiye ölenin mal varlığının türkiyede, mısır aynı kimsenin ikametgahının mısırda ve fransa mirastan faydalanacak olanların fransada bulunmasını , veraset vergisi almak için yeterli neden saymış olabilir (erginay, 1994:
