dün bitirdiğim bir tolstoy efsanesi. sonu üzmüştür. kitap, şeyh şamil ile arası bozuk olduğu için ailesi rehin alınan ve hem ruslara hem de şeyh şamil'e karşı ayaklanan bir çeçen mücahidinin hikayesini anlatır.
kafkas kartalı şeyh şamil in sağ kolu. ruslara oynanan bir savaş taktiği gereğince şeyh şamil le kavga edip ruslara sığınmıştır. rusların amacı, şeyh şamil in zayıf yanlarını öğrenmek, hacı murat ve onun kuvvetini silahlarla donatarak şeyh şamil önderliğindeki kuvvetlerin üzerine yollamaktır. lakin çeşitli silahlarla donatılan hacı murat ın kuvvetleri manevra sırasında saf değiştirerek şeyh şamil in tarafına geçmiş ve rus kuvvetlerine büyük zaiyat verdirmiştir.
tolstoy'un 19. yy'da ki rus-kafkas savaşını hacı murat karakteri üzerinden anlattığı enfes romandır. tolstoy'un bu kitap ile rusların işgal hareketine karşı koymaya çalışan kafkas direnişine ne derece saygı duyduğunu da anlayabiliriz. "hacı murat" romanı, sanki bir yazarın kendi milletini, başka bir milletin kahramanlığı üzerinden eleştirmesi gibidir.
Nihayet okudum. Mümtaz bir eser. Ama soru şu, neden mümtaz? Çünkü leo tolstoy gibi bir rus, ülkece topyekün düşman olarak gördükleri çerkez kesimine ait bir kahramanı; onu milli duygulara kurban edip taşlamadan, tüm delikanlılığıyla ve olması gerektiği gibi betimlemiş. Hacı murat'ın içinde bulunduğu -sık sık taraf değiştirmeyi icap ettiren- tezat vaziyeti, dönemin şartlarını, insanlar arası ilişkileri, kültür ve ahlak anlayışlarını işleme biçimi gerçekten çok hoş. Profesyonel bir çalışma.
