kafkas kartalı şeyh şamil in sağ kolu. ruslara oynanan bir savaş taktiği gereğince şeyh şamil le kavga edip ruslara sığınmıştır. rusların amacı, şeyh şamil in zayıf yanlarını öğrenmek, hacı murat ve onun kuvvetini silahlarla donatarak şeyh şamil önderliğindeki kuvvetlerin üzerine yollamaktır. lakin çeşitli silahlarla donatılan hacı murat ın kuvvetleri manevra sırasında saf değiştirerek şeyh şamil in tarafına geçmiş ve rus kuvvetlerine büyük zaiyat verdirmiştir.
"ilk arabanız nedir?" diye sorulduğunda, utangaç ve bi o kadar gururlu olarak, "ilk arabam hacı murattı" diye cevap verilen, gönüllerde taht kurmuş, 1300cc'lik kara taşıtı.
tolstoy'un 19. yy'da ki rus-kafkas savaşını hacı murat karakteri üzerinden anlattığı enfes romandır. tolstoy'un bu kitap ile rusların işgal hareketine karşı koymaya çalışan kafkas direnişine ne derece saygı duyduğunu da anlayabiliriz. "hacı murat" romanı, sanki bir yazarın kendi milletini, başka bir milletin kahramanlığı üzerinden eleştirmesi gibidir.
--spoiler-- bir tatar dikeninde bile ne kadar şiddet ve yaşam isteği var. hayatını ne kadar pahalıya satıyor. kendini ne kadar ümitsiz bir şekilde savunuyor. --spoiler--
