Aziz Günah Çıkartıcı Teofanes (ya da Theophanes Confessor) (yaklaşık 758/760 – 12 Mart 817/818), Vakanüvis ve keşiş olmuş bir Bizans asilzadesidir. Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi tarafından 12 Mart yortusu olarak kabül edilir.
Hayatı
Konstantinopolis'te doğmuştur. iconodule (ikonalara saygı duyan) asil ve zengin bir ailedendir. Babası Karadeniz adaları imparatorluk valisi isaakios'dur, annesi Theodora hakkında bilgi yoktur. Babası isaakios, Teofanes üç yaşında iken ölmüştür. imparator V. Konstantin (740-775 arası hükümdar) onu sarayına almış ve eğitimi ile ilgilenmiştir. Teofanes, onun yönetiminde birçok görevde yer almıştır. 12 yaşında evlenmiştir, fakat karısını bakire yaşantısı konusunda teşvik etmiştir. 799 yılında imparatorun ölümünden sonra karı koca ortak kararla tamamen dini hayatı kucakladılar. Karısı, Konstantinopolis yakınında bir adada bulunan kadınlar manastırını seçmiştir. Teofanes ise Marmara Denizi'nin Anadolu tarafında Kizikos (Erdek) yakınlarında bulunan Sigiane isimli bölgedeki Polychronius Manastırı'nı seçti. Daha sonra Calonymus adasında bulunan kendi topraklarında manastır yaptırmıştır.
Altı yıl sonra Sigiane'ye geri dönmüş kurduğu manastırda başrahip olmuştur. ikinci iznik Konsili'ne katılarak ikonaların tekrar kutsandığı kararlara imza atmıştır.
imparator V. Leo Ermeni (813-820 arası hükümdar) ikonoklazm savaşını yeniden başlattı, onu Konstantinopolis'e çağırıp Konsil'in aldığı kararları telin etmesi için zorladı. Teofanes iki yıl hapishanede kaldı ve sert işkencelere maruz kaldı. 817 yılında Semadirek adasına sürgün edilmesinden sadece onyedi gün sonra öldü.
Vakainameler
Arkadaşı George Syncellus'un acil isteği ile onun vakainamesini, Syncellus tarafından hazırlanan kaynak malzemeler ile, 810 ile 815 yılları arasında, devam ettirmiştir. Syncellus'un bıraktığı yerden 813 yılında imparator I. Mikhail Rangabe'nin düşürülüşüne kadar olan süreyi kapsamaktadır. Çalışmaları, Teofanes Continuatus tarafından devam ettrilmiştir.