insanı çileden çıkartan sorunsal. insanlar doğada var olup gördüklerini anlamlandırmadan önce evren acaba nasıl görünüyordu? görülmesine gerek var mıydı? onu görüp yorumlayacak kimse olmadığı zamanlarda da evren orda duruyor muydu?
Göz denen organ henüz hiçbir hayvanda oluşmamışken evreni algılayabilen hiçbir varlık yoktu. Hiçbir varlığın bilincinde olmadığı bir şeye var diyebilir miyiz?