romana kıyasla film pek olmamış gibiydi. selçuk yöntem de dahil olmak üzere insanlar eğreti duruyorlardı. filminin tek güzel yanı candan erçetin'in soundtrackiydi.
Kitap bir şok etkisiyle bitiyor farkındayım ama ben küçükken aynı hikayenin yerel versiyonunu dinlediğim için şok olmaktan öteye, çocukluk yıllarıma gittim ve kendi kendime gülümsedim.
Evet kurmaca bir olay anlatılıyor kitapta ama arkasında derin bir felsefe kokusu var. Platonun ideası bu kitabın her satırına ustalıkla işlenmiş. Varlık- yokluk zıtlığı iç içe geçmiş. usta işi bir kurmaca olmuş yine.
Yunus Nadi roman ödüllü bir roman ve aynı isimli bir filmi de var. Kitabı enfes bir kitap. Ardından da filmini izleyeyim dedim. Kafamda tabi her kahramanı olay yerini vs. Farklı ve bence çok daha güzel resmetmiştim. Örneğin ben kahramanları ben gerçek köylüler hatta nedense olay yerini de iç Anadolu da bir köy olarak düşünmültüm. Selçuk Yöntem istediği role bürünsün karizma bir adam. Öyle köylü mü olur. o nedenle filmden istediğim etkiyi alamadım. Yalnız oyunculuklara diyecek lafım yok, kadro zaten kendini belli ediyor. Gene de ben kitabının ardından filminin de izlenmesini tavsiye ederim.
hasan ali toptaş okurken hep aynı şey oluyor. ilk sayfalarda bu okuyacağım son toptaş romanı bir daha asla diyorum. ama bir yerde roman beni içine alıyor ve müptelası oluyorum. hele ki düğümlerin çözüldüğü son sayfalarda bırakamıyorum kitabı elimden.
--spoiler--
gölgesizler nerede olduğu belli olmayan isimsiz bir köyde geçiyor. hayal mi gerçek mi belli olmayan olaylar, insanın içini boğan sıkıcı bozkır atmosferi, en kaba haliyle cinsellik ...
--spoiler--
hepsi birbirine benzeyen ama hiçbiri birbirine benzemeyen romanlar yazıyor hasan ali toptaş. tıpkı kafka gibi onun da aslında ne demek istediğini anlayamıyoruz. ama anlamış gibi yapıyoruz.
Bir kitaptan uyarlandığını bilmediğim Filmi yıllar önce izledim. Son günlerde de hasan ali toptaş la tanıştım ve huyum olduğu üzere tüm eserleri ardı ardına tüketmeye başladım. Bu Kitabı okurken hikayeyi bildiğimi farkettim. Sonra karakterler gözümde canlandıkça, sonucu bildikçe kitabın tüm tadı kaçtı. Asla filmini izlemek istemezdim. Çünkü edebi ve felsefi değeri çok büyük kitap. Filminden önce kitabını oluyunuz/okutturunuz.
--spoiler--
Belki köy zaten yoktu da bunu kimse anlayamıyordu henüz; köylülerin hepsi alışmıştı yokun varlığına... onunla yaşaya yaşaya o olmuşlardı ya da, ona tenlerinin rengini, seslerini, kokularını vermişlerdi. Böylece nefeslerini bile günden güne yoka ayarladıklarını hiç kuşkusuz fark edememişlerdi. Ola ki, birbirlerinin yok olduklarını da bilmiyorlardı.
--spoiler--
türk edebiyatı için şüphesiz bir şaheser. filme uyarlanması ise ayrı bir övgü kaynağı olmalı.
(bkz: hasan ali toptaş)
hasan ali toptaş meraklıları için ölü zaman gezginleri de tavsiye edilir.
"falanca gece oldu, filanca gün oldu ağardı, zaman arabaların camlarına biriken egzoz dumanı oldu" gibi bol bol duyu aktarımı yapılan, hunharca ağdalı dil kullanılan kitap. seven sever fakat ben sevemedim gitti bu tarzı. arkadaş, şu ruslar gibi sade, duru, net, anlaşılır yazamıyor musunuz ya ? cidden, kafa karıştırmaya kasınca iyi yazar olacaksınız diye bir kaide yok. kimden öğrendiniz siz bu teknikleri yahu. düz olun hasan abicim ya. biraz da psikoloji falan. lütfen.
Herkes filme yoğunlaşmış ama kitap okunmazsa hem yazara, hem varoluşçuluğa, hem de topyekün türk edebiyatına ayıp edilmiş olunur ki bunu hiç istemeyiz.
Hasan ali toptaş'ın başyapıtlarından biri... Dili çok iyi kullanmasının yanında romanın geneline yayılan yurtsuzluk, adressizlik, bir yere ait olamama hali insanı derinden etkiler. ismi, yeri yurdu belli olmayan bir köy, yine yeri yurdu belli olmayan bir şehrin hemen yamancındadır. Kalfasını jilet almaya gönderen berber, çırağı aramaya çıktığında o köye rahatlıkla gelir. Çünkü onun aradığı çırağı değil, yurdudur. evet "herkesin bir hiçkimsesi var" ve aynı zamanda "herkesin bir kayıplığı", "herkesin bir kayboluşu" da var...
varlık ve yokluk üzerine işlenmiş, soundtrack i candan erçetin e ait eksantrik film.
ümit ünal tarafından sinemaya uyarlanmış hasan ali toptaş romanı.
filmden akılda kalanlar:
* kar neden yağar? kar?
* demek ki bir insan ölüpte gömülmeyince böyle oluyormuş.
* asker hamdi nin 9 karıdan olma bir avlu dolusu çocuğu ve bunların kaybolması.
* köyün en güzel kızının bir ayı tarafında kaçırılması ve tecavüze uğrayan kızın bir ayı doğurması.(burada ayının bir metafor olduğu ve enseste gönderme yapıldığı söylenmektedir.) muhtar karakterin de ayı benzeri özürlü bir çocuğunun olması.
* altan erkekli nin şaşkın şaşkın etrafında olup bitenleri anlamaya çalışan ifadesi ve selçuk yöntem in başarılı oyunculuğu.
hasan ali toptaş tan alıntılar:
"kendini kendi varlığında bir kez daha yok edenlere ne yapılabilir ki?"
"o zaman anlamış bütün gerçeği; ne yürüyormuş, ne duruyor. yürüyorum dediği, durmanın ta kendisiymiş. düş gibi bir şey yani... koşarsın koşarsında varamazsın hani; içindeki umut, varamadığın kadar büyür..."
kitabı ayrı güzel filmi ayrı güzel olmuştur.
aklımda kalan iki replik hala da beni derin düşüncelere götürür.
" herkes hem burada olmak istiyor, hem de çok uzakta."
"kar neden yağar, kar?"
