göktürk heykel sanatı

    1.
  1. ağırlıklı olarak bozkır kültürü çevresi diye tanimlanan ve dogu avrupa dan baslayip karadeniz bolgesini, kafkaslari, orta ve ic asya yi icine alan, asya nin dogusundan okyanusa kadar uzanan cok genis bir alanı kapsar. iklimsel ve kültürel farkliliklar neticesinde yer degistiren topluluklar gokturk heykel sanatinin olusumunda onemli bir yer tutar.

    bu donemde en yaygin olanlar ozel bir heykel seklinin ortaya cikmasini saglayan menhirlerdir. bunlar birer idöl, ruh ya da mezar tasi olarak kullanilmislardir. bundan dolayi acik alanda bulunmuslar ve andronova kulturune mensup turk topluluklarinda (m.ö 1500 200) hüviyet kazanmislardir.

    çıplak, hafifçe şekillendirilmiş bu taslar, yavas yavas ve ozenle islenerek sanat tarihi acisindan onemli hale geldiler. üstlerinde cesitli dinsel inanclarla ilgili tanri, tasvirleri yer alir. sekillendirmede ya da tasvirlerde zaman zaman insan vucudunun cesitli yerleri ve yuzu kullanilmis, olusumlarinda hayvan figurleri de etkilidir. bu kompozisyonlar zaman zaman birlikte, kimi zaman tek bir kompozisyon icinde hayvan ve insan uzuvlari birlikte kullanilarak verilmislerdir. bas kisimlari boynuzlu olanlari, uzerinde yuvarlak bir goz veya geyik tasviri bulunanlari, prototurk ve hun devrinde sıkça gördüğümüz geyikli taslar denilen grubu meydana getirir.

    göktürk dönemi insan heykelleri, heykel sayilabilecek bu dikilitaslardan esinlenerek ortaya cikar. taslarda, seklen kurulamayan iliskiler anlamsal olarak kurulur. heykeller; tasvir veya inanislar, gelenekler ya da mitolojiyle ilgili anlamlar ihtiva etmekten farksizdir. dusunceyi sozle ifade etmek, tasvirle anlatmak ya da heykelle anlatmak ayni seydir. mogolistan, guney sibirya, kazakistan ve kirgiz bolgesinde karsimiza cikar.

    edit:imla.
    1 ...
© 2025 uludağ sözlük