Tek Tanrı inancının ilk kanıtıdır. Orhun kitabelerinde bulunan yazılarla türklerin tek tanrıya inanan ilk kavim olduğunu göstermektedir. Bir çok millet yaptıkları putlara tapınırken, türkler tanrının gökte olduğunu ve tasfir edilemeyeceğine inanmışlardır.
Günümüzde kaderle ilgili konularda "allah'ın taktiri" deriz. Bulunan orhun kitabelerinde türklerin o zamanda " tengeriin boşig (gök'ün taktiri)" dediği ve ibadetlerinde islam dinine benzerlikler olduğu anlaşılmıştır.
eski türklerde hükümdarlara hükümdarlık yetkisini bu tanrının verdiğine inanılırdı. gök tanrı dense de aslında tanrı her yerdir bu inanca göre. bu yüzden günümüzde tanrı'nın anlamı her yer, her şey olarak bilinir ki islamiyette inanılan ilah tanrı değil allah'tır. *
türkler dinlerini değiştirseler de, yine de "tengri" geleneklerini sürdürürler, bunlar "bozkır gelenekleri" olarak bilinir... orta asyadaki mevcut türk devletlerinin yanı sıra, türkiye deki "alevilik" inancının da, "islam" inancı ile "tengri" geleneğinin sentezinden oluşan melez bir inanç olduğu soylenilir. tabi alevilik inancındaki "sürreal" akımı görmezden gelmemek gerek...
