çeviri eleştirisinde şu şekilde tabir edilebilen karakter: Gregor' un böceğe dönüştükten sonra ailesiyle olan bütün ilişkilerinin sona ermesinin yanı sıra, ailesinin odadaki eşyaları da birer birer boşaltmasıyla nesnelerle de ilişkisi kalmamıştır artık. Aile bireyleri için de bir tiksinme ve utanç kaynağı olmuştur ama insan gibi düşünmeyi ve hissetmeyi sürdürmektedir. Bu bakımdan düşündüğümüzde aslında Kafka sadece fiziksel olarak bir böceğe dönüşmüştür. *
nickime ilham kaynağı olmuş muhteşem karakter. kafka samsa ile kendini anlatmaktadır bir yerde. samsa hem toplum hem de kendine karşı bir yabancılaşmanın tasviridir.
kafka'nın sembolik anlatımıyla dönüşümün ifade ediliş biçimidir. insanın günlük hayatında veya hayatının tamamına bakıldığında nelere dönüşebileceğini; insandan hayvana, hayvandan insana gidiş gelişlerin, etraftaki kişilerin dönüşümle değişiminin; iyi ile kötünün, güzelle çirkinin çatışmalarıyla birlikte ele alınışını gösteren bir tiptir.
samsa, özgür bir insan olarak kimliğini kaybetmiş, kapitalist düzen içinde ruhsuz bir işçiden öteye gidememiş bir karakter olarak betimlenmiştir. kitapta ilginç olan, ilk cümleden itibaren gregor'un artık bu insan olmayışıdır. gregor içindeki çürümüşlük ve böcekleşmişliği gerçek bir böceğe dönüşerek yaşamıştır. bu dönüşümün ardından ise içinin insanlaşmaya başladığı görülmektedir. sistemin dışına itildiğinden, insanlığını yeniden bulma fırsatı yakalamıştır.
başkalaşım geçiren her türlü insan gibi(illaki fiziksel olarak değil) çevresinden uzaklaşan insanı tasvirler bu hikaye. başka birisi olduğunuzda, yakınınızda ki insanın en korktuğu canlı haline gelirsiniz demek istediği hikayedir.
gregor samsa ve böceğe dönüşüm sembolden ibarettir. kafka'nın okuyucuya gregor samsa karakteri ile yansıtmak istediği günümüz insanının içinde bulunduğu fakat farkında olmadığı durumdur. böceğe dönüşmek; topluma yabancılaşmış insanı simgeler. insanlar arasındaki bağların zayıflaması ve hatta kopması, doğruluk dürüstlük gibi temel ahlak kurallarının yok olmaya yüz tutması insanı yalnızlığa itmişir ve gregor samsa da bu yalnızlığı yaşamaktadır.(böceğe dönüşerek insanlardan uzaklaşmıştır da zaten) ayrıca; samsa iş yerinde zorunlu olarak çalışmaktadır hayatından memnun değildir.
tek dikkat çekici nokta ise; bu karamsar durumda bile yine bir umut ışığı olarak kız kardeşinin bulunmasıdır. dönüşümden bir süre sonra herkes samsa'yı yalnızlığa iterken sadece kız kardeşi yanında kalmış ve kendisine yakınlık göstermiştir.
başkalarının onun varlığına katlanabilmesinin tek sebebinin onlara sağladığı yararlar olduğunu hüzünlenerek fark ettiğimiz kahraman.
huzursuz edici rüyalarımdan kalkıyorum her sabah ve kocaman bir böcek olduğumu fark ediyorum. "ne olmuşum ben böyle?" diye sorgulamıyorum da kendimi artık. her gün aynı tantana. artık odamda, karyolanın altına tüneyen bir böcek olmaya alıştırdım kendimi. ama biliyorum ki o odada biraz daha hiçbir şey yapmadan, etrafımdaki insanları memnun etmeden yaşarsam sonunda ben de bir gün samsa'yla aynı sonu paylaşacağım.
bir yandan da şunu düşünmeden edemiyorum. samsa böcek bedeninde bir insan ruhu taşırdı, ama sanırım ben insan bedeninde bir böcek ruhu taşıyorum. durumum çok daha acınası...
bir sabah korkunç bir kabustan uyandığında kendini yatağının içinde korkunç bir böceğe dönüşmüş olarak bulan sigortacı. kafka'nın kendisine koyduğu karakteridir.
Işıkları kapatıp karanlığı tamamlıyorsun.
Büyük bir gizlilikle yapıyorsun bunu.
ibadet gibisin uzaktan.
Benden bir aşk çıktı ve yenildim diyorsun.
Bir bardak suya koşuyorsun.
Mutfakla koridor arası ölme isteği.
Bu isteğe sarılıyorsun.
Hamamböcekleri beliriyor birden.
Parçalanmış hayatlar.
Kırgın yüzler. Bohem kişilikler.
Gölgeler. Gölgeler. Gölgeler.
Değişiyorsun kendine.
bir hamamböceği oluyorsun.
Sırtı yerde, ayakları yürüyor.
Can çekişiyor sıkıştığı hayat.
içinden çıkmışsın.
Burada, bu koridor karanlığında duruyorsun.
Farkındasın.
Senin yürüyüşünü anlamadı bu dünya.
Gözlerin açıklanamaz bu halini seyrediyor.
Kızgın değilsin. Acemi ve yeniksin.
Çünkü bu dünya şairlere çok diyorsun.
Bu yüzden Gregor Samsa diyorum sana.
Gregor Samsa!*
ne idüğü belirsiz bir Ungeziefer dir. böcek mi kınkanatlı mı? hamam böceği mi? bok böceği mi? zira bu belirsizlik biraz da almanca'nın zenginliğinde yatmaktadır.
