agnostisizm'in tersidir. bunda düalist bir tanrı anlayışı mevcuttur.
tanrı varsa ve iyiyse bunca kötülüğe nasıl izin veriyor sorusunu, biri iyi diğeri kötü olan iki tanrıyla açıklıyor.
her şeyi tek bir düşünceye indirgemeye çalışan düşünceye tepki niteliği taşır.
yunanca da "gizli bilgiye sahip olan" demektir. yunan ve roma dunyasinda gecerli olan felsefi ve dinsel bir akimin cagdas adidir. hristiyanligin gelisme doneminde kilise hukukunu, temel iman sartlarini ve piskoposluk kurumunu belirgin bir bicimde etkilemistir.
yahudilik, hellenizm, zerdüştlük ve hristiyanlık gibi
çeşitli kaynaklardan bir araya gelmiş olup,
hristiyanlık sonrası ilk yüzyıllarda yaygın olan
dinsel-felsefi akımlara topluca verilen ad.
özellikle astroloji gibi bilimlerle dini öğretilerini yoğurdukları felsefeleri ancak seçkin bir azınlığa hitap edebiliyordu. o halkın sadakatini devam ettirecek ibadetlerin yerine getirilmesi için bir çerçeve sağlamamaktaydı. işte bu nedenle rakibi hristiyanlığın yükselişi hızlı olmuştur.
4. sınıfa giden ortalama bir ilkokul öğrencisinin bile rahatlıkla çökertebileceği felsefi akım. he maksat salt felsefeden yola çıkarak yeni düşünce kanalları inşa etmekse unutmamak lazım ki 70-80 yıl yaşıyoruz.
sezgicilik. sezgi yoluyla edinilen bilgi. ya da kişinin, sezgi yoluyla edindiği bilgilere inanması. en çok kullanım alanı elbette ki dindir; çünkü, kimse "tanrıyı gördüm/duydum/hissettim/tattım/kokladım diyemez. bazen mantık kabul etmese de, sadece sezgilerine güvenir insan. hah işte.
hemen hemen bütün dinlere bir vesileyle sirayet etmiş, kült inanış.
hristiyanlık açısından ele alınırsa:
Gnostisizm Hristiyan dogmatizmine akılcılık yaklaşımını benimseyerek karşı koymuştur. Örneğin gnostikler isa'nın Tanrı'nın oğlu olmadığını savunmuş ve çarmıha çakılmadığını ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte, bazı Gnostikler isa'nın Tanrı'nın bir vücut bulmuş hali olduğuna inanıyordu.
Hakikatlere ulaşabilmede dinler yetersizdir.
Hakiki bilgiler, yani hakikate ait ya da hakikate yakın bilgiler ancak ruhsal ve psişik gelişim (vahiy, gazalinin sezgiciliği v.s. ) yoluyla edinilebilir.
Ruh ölümsüzdür. Ruh dünya yaşamında bir tür hapishane yaşamı geçirmektedir.
Gerçek olan, fiziksel dünya yaşamı değil, ruhsal yaşamdır.
Dünya düalite ilkesinin geçerli olduğu bir gelişim ortamıdır.
Ruhsal gelişim yolunda en önemli bilgi kaynaklarından biri ruhsal alemden ruhsal irtibatlarla alınabilecek yüksek bilgiler içeren tebliğlerdir ki, bunlar ruhsal bakımdan seçkin insanlara verilir.
