insan, kurum ve toplumlar açısından ayrıca sosyal ilişkiler, iş hayatı, planlama, politika konularında evrensel gerçeklere göre hareket etmenin insanı daha mutlu etmesidir.
şu anda bütün dünya bundan uzaklaşmış durumda. yukarıda saydığım her konunun bir görünen yüzü bir de görünmeyen yüzü var. bu görünmeyen yüz onu kotarmaya çalışanların bütün enerjisini sömürüyor ve onları sürüyü mezbahaya götüren koyun gibi kötü bir sona götürüyor.
bu durumu hem dünya tarihinde hem de kendi hayatımda çokca gördüm.
mesela poitikayı ele alalım. gerçeklerden uzak söylemlerle kitleleri etrafında toplayanlar ya da askeri güçle korkutarak bunu yapanların sonu hep kötü oluyor.
doğru idealler hedeflenerek, doğru söylemlerle politik bir güce sahip olunamıyorsa bırak sahip olma. yalanla sahip olduğun güç yarın başına bela olacaktır.
aynı şekilde, ticaret hayatı içinde bu böyle. yalanlarla elde ettiğin kazanç asla uzun sürmez.
dünyada olaylar, insanın acele beklentilerine ters bir şekilde yavaş gelişir. bunu dikkate alacak zaman içinde kazanmayı normal kabul edeceksin.
bunun yanında gerçekten inandığın, evrensel mantık ve kurallara uygun ideallerini de engellemeyeceksin.
mesela gerçekten potansiyel gördüğün ve sahibi olduğun bir arazin var ve ileride çok değerleneceğini söyliyerek ve bunu gerçek ipuçları ile ortaya koyabiliyorsan bunu, istediğin gibi pazarla, reklamını yap, satmaya çalış.
çünkü idealer olmazsa ilerlemek zor.
yeter ki ideallerin, evrensel hukuk, evrensel kurallar ve evransel ahlaka uygun olsun.
yani gerçekci olmak girgin olmaya ve büyük ideallerin olmasına engel değil.
siyasi olarak iktidara gelmek istiyorsun diyelim. çık doğruları söyle.
mesela de ki 5 sene sıkıntı çekicez. bütçe yeterli değil, vatandaşa daha fazla para aktaramayız.
enflasyon 5 sene düşmez falan filan ama onlara gerçekci umutlar da sun.
belki 2-3 seçim iktidar olamazsın ama zaman içinde insanlar görecek ki rakiplerinin söylediği şeyler tutmuyor, yalan söylüyor. dolayısıyla sana yönelecekler ve sağlam bir iktidarın olacak bu da hem sana hem de içinde bulunduğun topluma faydalı olacaktır.