jön türklerin ayak sesleri...doğuya koydum almadı batıya koydum dolmadı demeye başlayan şaşkın ve çaresiz türk entelijansıyasının ilk dönem temsilcileri. hakikaten dertleri imparatorluğu içine düştüğü kabustan uyandırmak olan insanlardı bunlar. sonrakiler şımardı bunlar gibi olamadı.
osmanlının dağılma döneminde ortaya çıkan aralarında mithat paşa ve namık kemal gibi isimlerin bulunduğu grup. amaçları birçok etnik kökeni içinde barındıran osmanlı imparatorluğu'nun nüfusunu, dil, din,ırk gözetmeksizin osmanlı kimliği altında birleştirerek milliyetçilik akımının etkisinden uzak tutmak ve dağılmayı önlemekektir. hanedan ailesinden 2. abdülhamit'in de bu planı onaylamasından sonra abdülhamit tahta geçmiştir ve 2. meşrutiyet ilan edilmiştir. sırp isyanıyla milliyetçilik akımının osmanlıda boy gösterdiği ortaya çıkmış ve bu düşünce sona ermiştir.
batılı anlamdaki ilk özgürlükçü hareketin başlatıcısıdırlar. toplumu basın yoluyla uyarmaya çalışmışlardır ; fakat sansürler nedeniyle zor durumlara düşmüşlerdir. burjuva değillerdir ama burjuva zihniyeti taşımaktadırlar çünkü batı tarzındaki okullarda eğitim görmüşlerdir*. bu sebeplerden dolayı liberal birey- devlet anlayışını savunmuşlardır. meşrutiyetçi bir tavır takınmaları farklı ülkelerde meşruti monarşik yönetimlere geçilmesiyle belirmiştir. anayasalı bir düzenin ülkenin devamını sağlayabileceğini düşünmüşlerdir çünkü bir meclis kurulursa osmanlı altındaki diğer uluslar kurulacak meclis vasıtasıyla seslerini duyurabilecek, böylece batılı büyük devletlerin osmanlı içişlerine karışması engellenecekti.
