kohlberg kuramına göre bu ahlaki gelişim düzeyinde, ahlaki değerler ve ilkeler adil standartlar veya haklara dayalı olarak tanımlanır. bu evrede ahlak ve ahlaki davranış, otoritelerden, otoriteye boyun eğmekten yahut yasalara uymaktan farklı bir biçimde ve çok daha karmaşık olarak tanımlanır. birey yasaların ve işlevlerinin farkındadır ancak, yasaların akılcı temellere dayanmasını ve değişen sosyal durumlara uyma özelliğini de arar. temel anahtar kavramlar, adalet, insan hakları, yaşamın kutsallığı gibi evrensel ilkelerdir.
ahlak gelişiminin bu aşamasında bireyler, yasaların veya yakın çevrelerinin beklentileri yönünde değil de, kendi mantıkları ve vicdanları doğrultusunda hareket ederler. ölçütleri ne ödül ne de cezadır. ölçütleri insan yaşamının kutsallığı, onur, özgürlük gibi erdemlerdir. bireyler bu düzeydeyken yasal dayanaklar arama çabasına girmedikleri gibi, yasayla çeliştikleri noktada, evrensel değerleri koruma pahasına, yasalara aykırı da davranabilmektedirler.
bu ahlaki gelişim düzeyi kohlberg kuramında en ileri seviyeyi oluşturur ve çok az insan bu sınıfa girebilmektedir.
