--spoiler--
Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYiH), bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün birkaç ölçütünden biridir. GSYiH, GSMH'den farklı olarak, bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir.
Bu tanımda belli bir zaman; bir ay, üç ay ya da bir yıl olabilir. GSYiH genellikle bir yıl için ele alınır. Nihai mal ve hizmetler ise, üretilen toplam mal ve hizmetlerden üretim için kullanılan ara mallar düşüldükten sonra geriye kalan değerdir. GSYiH verilerini bulmak için şu formül uygulanır:
GSYiHden amortismanlar (sermayenin aşınma ve eskime payı) çıkarıldığı zaman safi yurt içi hasıla elde edilir. Gayrisafi, sermaye stoğuna amortismanın eklenmiş olduğunu ifade eder.
Safi yurt içi hasıladan dolaylı vergiler çıkıp sübvansiyonlar eklendiği zaman yurt içi gelir elde edilir.
Yurt içi gelire, net dış dünya faktör gelirleri eklendiği zaman millî gelir elde edilir.
Millî gelire, transfer ödemeleri eklenip kurumlar vergisi, dağıtılmayan kurum kârları ve sosyal sigortalar kesenekleri çıkarıldığı zaman kişisel gelir elde edilir.
Kişisel gelirden, kişisel gelir vergisi çıkarıldığında da harcanabilir kişisel gelir elde edilir.
Yukarıdaki eşitlikte, tüketim ve yatırım, nihai mal ve hizmetler için yapılan harcamalardır. Eşitliğin ihracat eksi ithalat kısmı ise harcamaların yurt içinde üretilmemiş kısmını (ithalat) düşüp yurt içi üretimin içeride tüketilmemiş kısmını (ihracat) eklemek suretiyle dengeler. iktisatçılar (Keynesten bu yana), genel tüketim kavramını, özel tüketim ve kamu sektörü tüketimi olmak üzere ikiye bölmeyi tercih etmişlerdir.
Bu nedenle GSYiH şu şekilde ifade edilir.
GSYiH = özel tüketim + yatırım + devlet harcamaları + net ihracat
Ya da basitçe GSYiH=T+D+Y+X-M (X-M, ihracat eksi ithalatı ifade eder).
--spoiler--
