gavur izmir in tarihi

    2.
  1. 1619 fransız konsolosluğu açıldı
    1621 ingiliz konsolosluğu açıldı
    1646 ilk yahudi matbaası açıldı
    1676 30.000 kişinin öldüğü ilk veba salgını oldu
    1742 izmir'in yarısının yandığı ilk büyük yangın oldu
    1762 ilk ermeni matbaası açıldı
    1814 st.roche manastırı ve hastanesi yapıldı
    1827 ilk musevi hastanesi kuruldu
    1831 izmir'de ilk kolera salgını yaşandı
    1831 filos ton neon adlı rumca ilk gazete izmir'de yayınlandı
    1837 avusturya postanesi açıldı
    1837 fransız postanesi açıldı
    1839 ilk ermenice gazete içtemeran bidari kidelyas protestan ermeniler tarafından çıkarıldı
    1841 ilk tiyatro euterpe kuruldu
    1842 izmir'de ilk ladino gazete yayınlandı
    1842 bulgarca ilk gazete olan ljuboslowije aylık olarak yayımlanmaya başladı
    1843 büyük postane hizmete girdi
    1844 halkapınar kağıt fabrikası yapımı başladı
    1846 1843'de kurma ruhsatı alınan düzoğlu hoca agop kağıt fabrikası yapımı tamamlandı
    1847 ermenilerce kurulan şark kağıthanesi üretime başladı
    1847 ilk buharlı un fabrikası midillili mehmet necip,rıza bey,stefanos ve menolakis tarafından kuruldu
    1848 ilk türkçe matbu eser ( 28 sayfalık bir din kitabı) yayınlandı
    1850 izmir ticaret meclisi kuruldu
    1851 1849'da temeli atılan ilk türk hastanesi guraba_i müslimin hastanesi hizmete girdi
    1851 ilk susam ve zeytinyağı fabrikası açıldı
    1853 ünlü eşkiya katırcı yani yılı ekim ayı başında buca'da yakalandı
    1853 ilk iplik fabrikası ömer ağa tarafından işletmeye açıldı
    1854 "issigonis" demir fabrikası alsancak'ta kuruldu
    1856 izmir-aydın demiryolu 23 eylül'de ingilizlere verildi
    1856 izmir'de batılı anlamda ilk at yarışları başladı
    1857 ilk havagazı fabrikası kurma imtiyazı mösyö marşe'ye verildi
    1858 ilk rüştiye 8 ocak cuma günü 54 öğrenci ile açıldı
    1858 alsancak istasyonunun temeli atıldı
    1859 ilk havagazı fabrikası ingiliz gazeteci edwards tarafından açıldı
    1861 ilk rakı fabrikası amerikalı makri bovari tarafından açıldı
    1862 ticaret mahkemesi çalışmaya başladı
    1864 kent sokaklarını genişletme çalışmalarına ilk kez gaziler caddesinde başlandı
    1866 ilk şeker fabrikası davidoğlu karabet efendi tarafındn açıldı
    1871 ilk belediye kuruldu . izmir'in ilk belediye başkanı bu göreve getirilen yenişehirlizade ahmet efendi'dir
    1872 hükümet binası inşa edildi
    1872 ilk türkçe gazete devir 6 eylül 'de çıktı
    1873 yeni usulde eğitim veren iptidai okul tilkilik'te açılan teslihiye mektebi'dir
    1874 rothschild hastanesi kuruldu
    1874 türklere ait ilk özel matbaa hafız nuri efendi tarafından kurulmuştur
    1876 izmir rıhtımı kullanıma açıldı
    1880 ilk itfaye ingiliz sigorta şirketi tarafından kuruldu
    1881 ilk türk ihracatcısı mehmet suphi efendi'dir. ermeni vahan efendi ile ortak açtığı kuruyemiş mağazası ile bu işi gerçekleştirdi
    1881 türkiye'de ilk özel gazete izmir'de alexandr balcgue tarafından 24 mart ‘ta spectatuer oriental (doğulu gözlemci) fransızca olarak çıkarıldı
    1881 ilk yayınlanan gazete aydın'dır.aydın valisi mithat paşa tarafından ilk resmi yayın organı olarak çıkarılmıştır
    1882 izmir de ilk resmi balo aydın valiliğine atanan hacı naşit paşa tarafından izmir hükümet konağı'nda düzenlendi
    1884 hamidiye vapurları izmir-karşıyaka seferlerine başladı
    1884 konak-göztepe tramvay hattı imtiyazı verildi
    1885 ticaret odası kuruldu
    1887 ilk buz fabrikası ebdullah bey ve şükrü bey tarafından kuruldu
    1888 izmir'de ilk türk bankası izmir'de şubesini açan ziraat bankası'dır
    1889 ilk çuha fabrikası mehmet ali bey tarafından kuruldu
    1890 türkiye'de ilk futbol takımını izmir'de yılında kurdular
    1891 izmir ticaret borsasi kuruldu
    1892 ilk atletizm yarışı mayıs yapıldı
    1892 ilk kayık yarışı temmuz yapıldı
    1895 izmir ticaret ve sanayi borsası nizamnamesi "21 ocak’ta yayımlandı
    1 ...
  2. 1.
  3. çakabey, umurbey ve haçlılar

    türkler izmir önlerinde 1071 malazgirt savaşından 10 yıl sonra gözüktüler. sultan alparslanın komutanlarından, daha sonra denizcilik tarihimize ilk türk amirali olarak geçen çakabey 1081de izmiri aldı. ancak çakabeyin 1096da damadı tarafından öldürülmesi üzerine i̇zmir yeniden bizansın eline geçti. bizans döneminde, cenevizlilere, izmirde oturma ve ticaret yapma imtiyazı verildi.

    aydınoğulları zamanında izmiri alan aydınoğlu mehmet bey, hıristiyan mahallelerin koruması durumundaki liman kalesini ele geçirememişti. ancak oğlu umur bey, sahil kesimini ve buradaki liman kalesini de ele geçirdi. (1317) bunun üzerine papalığın öncülüğünde, venedik, kıbrıs ve rodos şövalyelerin de katıldığı haçlı seferi düzenlendi. haçlı donanması 1344 yılında kıyıdaki kaleyi ele geçirdi. ancak asıl yukarıdaki kale, türklerin elinde kaldı. umur bey, aşağı kaleyi gele geçirmek için seferler düzenlese de başarılı olmadı ve yine bu akınlardan birinde (1348) okla vurularak öldürüldü. böylece kadifekale türklerin elinde, liman kalesi hıristiyanların elinde olmak üzere, şehir ikili bir görünüm aldı. türkler, liman bögesine gavur izmir demeye başladı.

    beyazıtı yenen timur izmirde

    1402 yılında yıldırım beyazıtı yenen orta asya türk imparatoru timur, izmire geldiğinde, iç limanın şimdilerde kemeraltı olan bölümünü büyük taşlarla doldurarak, liman kalesini kuşattı ve zaptetti. (liman kalesinin bulunduğu yerde şimdi kaleden esinlenerek yapılmış hisar camii vardır.)

    yıldırım beyazıtın yenilmesini fırsat bilen cüneyt bey, izmiri ele geçirdi. çelebi mehmet izmiri karadan ve denizden kuşattı. cüneyt beyin idamından sonra izmir osmanlı egemenliği`ne geçti. (1426)

    osmanlıların etnik yapılara ve dinlere saygılı olması nedeniyle, kentin hıristiyan mahallesi giderek genişledi.

    1848 ticaret anlaşması

    1848de ingiltere ile yapılan ticaret anlaşmasından sonra bankalarıyla, ticarethaneleriyle sanat kültür merkezleriyle, gazeteleriyle izmirin içinde ekonomisi çok güçlü bir hıristiyan (rum, ermeni, italyan, ingiliz, fransız, hollandalı, alman) mahallesi şekillendi.

    izmire gelen seyyahlar, yazarlar izmir içinküçük paristanımlaması yapmaya başladılar. izmirin geri kalanında yaşayan fakir türkler, izmirinküçük parisdenilen bölgesine biraz kıskançlıkla, biraz da imrenerekgavur izmir` demeye devam ettiler. gavur izmir yanıyor

    izmirin yunan işgalinden kurtulduğu 9 eylül 1922den sonra beş gün sonra 13 eylül günü büyük izmir yangını çıkar. yangından kurtulan türk mahalleleri hariç, şehrin dörtte üçü yok olur. kimi tarihçiler bu yangını yunanlıların kaçarken çıkardığını söyler, kimi tarihçiler ise gavur izmir diyen türklerin bu kundakladığını iddia eder.

    gavur izmirde nüfus cihan savaşı öncesi amerikan konsolosluğu kayıtlarına göre, izmirin nüfusu 400.000 kişidir. bunların 165.000i türk, 155.000 bini rum (115.000i osmanlı tebaası), 35.000 musevi, 25.000 ermeni, 10.000i italyan, 3.000i fransız, 2.000i ingiliz... 200 kadar amerikalı ve diğerleri de hollandalı ve alman. bugün izmirde türkiye cumhuriyeti vatandaşı olarak, 1250 musevi, 300 italyan, 10 da rum bulunuyor. ancak türklerin hıristiyan mahallesi için söylediği ve cumhuriyetin kurulmasıyla ortadan kalkangavur izmirsözü hiçbir zaman türklerin kendi içinde yaratılmaya çalışılanlaik-dinci` çatışması anlamında kullanılmadı.

    izmir, öteden beri türkiyenin batıya en açık, en ileri fikirli ve yenilikleri en çabuk benimseyen, modern yaşamı beşbin yıldan beri keşfeden bir pırlantadır.

    alıntıdır...
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük