Her insanda doğuştan var olan ve insanın diğer canlılardan ayrılmasını sağlayan asıl akıldır. Bu, aynı zamanda deney ve düşünme yoluyle elde edilen bilgilerin de esasını teşkil eder.
Garizi akıl, maddiyat bakımından hayvanata az çok benzerliği olan insanın, hayvan sınıfından farklılık ve üstünlüğünü başlı başına gösteren manevi bir hassadır. Bu manevi hassa, insanlarda doğuştan mevcud bir kabiliyet olup bazı kimselerde çok, bazılarında azdır. Fakat esas bakımından derece farkı ve değişikliği yoktur.
"Aklı iki akıl olarak gördüm: Birisi matbu, (iyiyi ve kötüyü henüz birbirinden ayıramayan) diğeri mesmu (öğrenmekle elde edilen) akıl. Fıtri akıl olmadıkça, öğrenmekle elde edilen akıl fayda vermez. Nitekim, göz görmeyince güneşin ziyasının fayda vermemesi gibi. Dünya ve ahiret saadetinin vesilesi olan akıl, nasıl olur da şerefli olmaz veya böyle bir akıldan nasıl şüphe edilebilir?"
--spoiler--
