onu görmeyınce, altında bir bıra ıcıp sigara tellendırmeyınce istanbul'u görmüş saymıyorum kendimi. yalnız altındaki balıkçılarda değil de kayıktakilerde balık daha leziz. köprü altında bir tek bira güzel.
haliç'in iki yakasını, eminönü ile karaköy'ü bağlayan köprü. tarih içerisinde haliç üzerinde çok sayıda köprü yapılmıştır, yenilenmiştir.
bilinen en eskisi 500'lü yıllarda doğu roma imparatorluğu'nda, 1.justinyanus tarafından "aghios khalinikos köprüsü" adıyla yapılanıdır. taştan yapılmıştı. yeri tam olarak bilinmemekle eyüp-sütlüce arasında olduğu varsayılır.
osmanlı dönemi'ne gelirsek fatih'in, istanbul'u fethederken ordunun haliç'te karşıya geçmesi için köprü yaptırdığı bilinir. ahşaptan yapılmıştı. savaş sırasında kullanılan kısa ömürlü bir köprü olmuştu. fatih'in oğlu 2.beyazıt(1468-1512) da haliç'te köprü inşaatı için çalışmalar yaptı. 2.beyazıt'ın, leonardo da vinci ve mikalanj'ın köprü projelerini beğenmemesi, tarih'in her zaman ilgi çeken hikayelerinden olmuştur.
leonardo da vinci'nin, 1502'deki projesi zamanının en büyük ve modern köprüsüydü. bu proje, günümüzde de sıkça gündeme gelir. hatta günümüzde, haliç'e "leonardo da vinci köprüsü" adıyla yapılmasını isteyen, çok sayıda oluşum vardır. da vinci'nin projesi, son derece estetik ve sadece yaya kullanımına açık bir köprü. bence de böyle bir köprü istanbul'a çok yakışır. turist yağar. tüm dünya ayakta alkışlar.
galata köprüsü'ne dönersek... 2.beyazıt zamanı'nda, sonuçsuz kalan haliç üzerine köprü çalışmaları 1800'lere kadar rafa kalktı. 1800'lerde 2.mahmut'un haliç'te yaptırdığı köprü de ahşaptı ve o da uzun ömürlü olmadı. 1837'de bezmi alem valide sultan, haliç'te kendi adını taşıyan bir köprü yaptırdı. bu köprü yetersiz kalınca 1845'te oğlu sultan abdülmecid, yerine daha sağlam bir köprü yaptırdı. sultan abdülmecid'in, yaptıdığı bu köprüden geçiş ilk kez para karşılığında yapıldı (25 kasım 1845'ten 31 mayıs 1930'a kadar).
sultan abdülmecid'in, köprüsü 18 yıl kullanıldı. sonra yerine sultan abdülaziz, daha geniş ve gösterişli bir köprü yaptırdı. bu köprü öncekiler gibi ahşap değil, madeni bir köprüydü. 1875'te yabancılara yaptırılmıştı. bu köprü de öncekileri gibi, yenisi yapılacağı için 1912'de azapkapı-unkapanı arasına götürüldü. burada 1936'ya kadar kullanıldı.
haliç üzerinde yapılacak olan yeni köprü, alman "vereinigte maschinen fabriken" firmasına ısmarlandı. yapımına 1910'da başlanan köprü, 1912'de açıldı. bu köprü haliç üzerindeki köprülerin içinde, galata ismiyle anılan ilk köprüdür. öncesinde mecidiye ismiyle anılan galata köprüsü, boğaziçi köprüsü yapılan dek boğaz'ın simgesiydi. 1992'de yenisi yapılacağı için sökülerek, ayvansaray-hasköy arasına götürüldü. burada günümüzde de "eski galata köprüsü" adıyla kullanılmaktadır.
bugün kullanılan galata köprüsü, 11 haziran 1987'de yapımına başlayıp, 17 haziran 1992'de açılmıştır. dünya'nın, en büyük baskül köprüsü olma özelliğine sahiptir. galata köprüsü, dünya'nın su içinde yapılan keson sistemi, bir köprüdeki dünya'nın en büyük alışveriş merkezi, dünya'nın en büyük temel sistemleri ve dünya'nın en büyük su içinde düzey yükselme rekorlarının sahibidir. 93.500.000 alman markı'na, stfa ve thyssen firmaları'na yaptırılmıştır.
dizi veya film çekimlerinde "ucundan da olsa görüneyim." deyip kameranın kadrajına girince, yönetmenlerden fırça yediğim...
sevgililerimle gittiğim, sevgilim yoksa sevgili yapmaya gittiğim...
balıkçılardan, bakarak balık tutmayı öğrendiğim...
balık ekmek yediğim, param yoksa ortamın ambiansını bozmamak, uyum sağlamak için, evden götürdüğüm peynir ekmeği yediğim...
her gittiğimde, tanımadığım insanlarla kırk yıllık dostmuş gibi konuştuğum...
köpeğiyle konuşan kadınlara, balıklarla konuşan balıkçılara, kuşlarla konuşan ayyaşlara rastladığım...
kazık kadar halimle, her gördüğümde "nasıl etsem de şu tramvaya takılsam" dediğim...
roman müzisyenlerin, köprünün altındaki restaurantlarda söylediği şarkıları, ileri-geri turlarken dinlediğim...
sabahları gittiğimde, işe giden insanlarla, gemilerle, karısından çok galata köprüsü'yle yatan balıkçılarla aynı oksijeni soluduğum...
akşamları gittiğimde, ruhumda harflerle tarif edemediğim güzellikleri hissettiğim...
dünya'nın en güzel ve özel yerlerinden biridir benim için; galata köprüsü.
galata köprüsü, her haliyle güzel olan bir kadın gibidir.
istanbul'un önemli simgelerindendir. ben küçükken (88-89) babam beni buraya götürürdü ve balık ekmek yerdik. böyle yer etmiş aklımda. 24 sene geçmiş aradan. keşke bir daha gidebilsem bu benim için balık ekmek ile bütünleşmiş olan mekana..
bu arada tekrar araba trafiğine açılacağı konuşuluyor....
--spoiler--
Galata Köprüsü'ne bir kişinin kendisini denize attığı ihbarı üzerine olay yerine Deniz Polisi ve ambulans ekipleri sevkedildi. Polis ekiplerinin yaklaşık bir saatlik çalışması sonucu, üzerinden Cenk Uygun ismine kayıtlı kimlik çıkan bir erkeğin cansız bedenine ulaşıldı.
--spoiler--
istanbul istanbul yapan yerlerdendir hele üstünde balık tutmaya çalışan amcalar yok mu ayrı bir güzellik katar şehrin havasına galataya uzanan yolunda yürümek ayrı bir huzur verir insana.
hergün işe gidip gelirken ister istemez motorla altından geçtiğim köprüdür. altında çeşitli restorantlar, üstünde balık tutan adamlar vardır. istanbulun tam merkezinde bulunur.
Haliç'te Karaköy ile Eminönü'nü birleştiren, eski adıyla Cisr-i Cedit (Yeni Köprü), 1845 yılında I. Abdülmecit'in annesi Valide Sultan tarafından yaptırılmış.
1914'de elektrikli tramvay ile geçilmeye başlandığında Eminönü-Karaköy bağlantısı sağlanan köprünün 1992'de, Haliç'e bakan tarafında, yeni bir köprünün inşası sırasında çıkan bir yangın sonucu yanarak büyük hasar görmüş.
Köprünün yanma nedeni tam olarak bulunamadı. Onarımından sonra Balat-Hasköy arasına yerleştirildi ve yerine, bugün Galata Köprüsü olarak bilinen modern bir köprü yapıldı.
