hıristiyan olmaları sayesinde rusların gadrine uğramamış, türkçe konuşan insanlar.
dilleri kâh trakya şivesine kâh karadeniz şivesine çeker ama aslında onlardan kelime almamışlardır, tersine onların kuzey türkçesinden aldıkları özellikleri yansıtmaktadır.
Kuzeydoğu Bulgaristan' da, Romanya' da, Moldova ve Ukrayna' da yaşayan Hristiyan Türkler. Gagavuz adının Gök Oğuz adından geldiği ileri sürülmüşse de Paul Wittek bu adın, Keykavus adından geldiğini savunmuştur. Güçlü bir Bulgar etkisinde kalmış olan Gagavuzlar, hayvancılık, bahçıvanlık ve bağcılıkla uğraşırlar. Türkçe konuşan Gagavuzların, nereden ve hangi yolla bu yörelere geldiği konusu oldukça tartışmalıdır. Bir görüşe göre Karadeniz kuzeyindeki bozkırlardan geçip geldikleri; diğer bir görüşe göre de, Moğol akınından kaçan Kuman Türkleri oldukları ileri sürülmüştür.
--alıntı--
Yıl 1990...
Dağlık Karabağ Savaşı'nın "Ağdam Cephesi"nde Azerbaycan milis teşkilatı lideri Qatır Memmed ile birlikteydik. Ermeniler, Kızıl Ordu generallerine rüşvet vermişler; bölgedeki Rus tank birliği bizim olduğumuz bölgeyi cehenneme çevirmekteydi. Birden, aralarından iki tanesi ayrılıp üzerimize doğru geldi. ilerleyen yıllarda şehitlik mertebesine eren Memmed ile göz göze geldik. Aşikardı ki tanklardan kurtuluşumuz yoktu! O anda kelime-i şehadet getirdiğimizi hatırlıyorum.
Lakin iki tank, tam olduğumuz yere geldiklerinde birden namlularını karşı tarafa çevirip ateş etmeye başlayınca şaşırdık...
işte o anda tankların telsiz antenlerine takılmış mavi zemin üzeri bozkurt işareti olan Gagavuz bayrağını gördük.
Daha sonra tanktan inip yanımıza gelen Gagavuz teğmeninin şu sözleri benim nazarımda hususi tarihtir;
"Şu Ruslar'a bak! Parayı aldılar, bize Türk kardeşlerimize ateş emri verdiler. Biz de isyan edip buraya geldik. Şimdi durum beraberedir, rahat olun"...
--alıntı--
Gonulleri ve dis gorunusleri turk olan, ama ruslarin daha cok sahip ciktigi topluluktur.
Belki hristiyanlar diye, belki de rus sanildigindan sahip cikilmaz onlara.
sanıldığının aksine türk milliyetçisi damarları kazaklardan, kırgızlardan hatta azeri türklerinden bile fazladır.
sovyetler; gagavuzlar nasıl olsa hristiyan, diğer türk topluluklarından farklılar bunları kolayca asimile ederiz diye gagavuz asimilasyon projelerini hep geri planda tutmuştur. bu nedenle gagavuzlar; tatarlar, azeriler, karakalpaklar gibi türk halklarının başına gelen akıbete uğramamıştır. gagavuzlar dindaşları rumenler ve ruslar kendilerine hasmane tutum sergilediklerinden dinleri farklı olmasına rağmen türk dünyasına bilhassa tatarlara yakın durmuşlardır. ibadetlerini tamamen türkçe yapan gagavuzlarda bu nedenle karışıp asimile olma meydana gelmemiştir. anadoludan yunanistan'a gönderilen hristiyan karaman türklerinin aksine gagavuzlar bugün halen daha milli benliklerini korumaktadır.
çoğunluğu moldova cumhuriyetinde olmakla birlikte, Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan'da da yaşayan, genellikle Ortodoks-Hıristiyan inanca mensup Türk topluluğu...
tanıştığım moldova vatandaşı gagavuzlar, son derece sıcakkanlı (bir hafta kadar beraber oldukları beni, kendi kızlarından biriyle evlendirmek için çok samimi ve ısrarlı tekliflerde bulunacak kadar sıcakkanlı) ve folklorik açıdan da karadeniz yöresine son derece yakın özellikler ortaya koyan güzel insanlardı.
başlarında yemenileriyle dans eden ve şarap hediye eden ilginç bir topluluktu...
ağırladığım gruplar arasında, hiçkimse o denli sıkı sıkı sarılmamıştı bana, ayrılırken...
yazarken dahi özledim. *
Haklarında 2 teori vardır.
ilki Oğuz soyundan geldikleri be fazla bozulmadan Oğuz Türkçesini korumaları nedeniyle gök Oğuz’dan Gagavuz olarak adlandırılmalarıdır.
2.si ise bir üstteki yazarın söyledikleridir.
isimlendirilmelerini bir köşeye bırakacak olursak dili himayeleri dışında hristiyan olan bir Türk toplumudur. isimleri hristiyan isimleri, soyadları ise Türkçe kökenli isimlerdir.
Gagavuzların yetiştirdiği çok önemli Türk düşünürler vardır, bunlara bir örnek verebilirim.
