güneş dil teorisi, atatürk ün uydurduğu bir teori değildir.
atatürk ün avusturyalı bir filologun eserini okuduktan sonra, askeri okul yıllarında ilgilenmeye başladığı bir teoridir.
bilinenin aksine, vikipedinin doğru bir kaynak olmadığı bir kez daha ortaya çıkıyor, türkçe kelimeler güneş dil teorisine göre tabiri caizse uydurulmamış, atatürk bu teoriyi ön plana çıkararak, orhun abidelerin den, kutadgu bilig e, göktürk dilinden, uygurcaya kadar geniş bir yelpazede edindiği kaynaklar ve yaptığı araştırmalarla, türkçe olmayan kelimeleri temizleyip, batıdan alınan kelimeleri, öz türkçe kaynaklardan yararlanılarak türkçeye dönüştürmeye, kullanılırlığı da atlanmayacak şekilde, dayanır.
atatürk döneminde oldukça başarılı çalışmalar yapılmıştır.
bugün kullandığımız, toplama, çıkarma, bölme, çarpma gibi yüzlerce matematik terimi bizzat atatürk tarafından, güneş dil teorisinin ilk hecesi sayılan aga ya da agu sesinden, öz türkçeye uygun olarak türetilmiş kelimelerdir.
güneş dil teorisinde, güneşe bakan ilk insan a sesini çıkarmaz.
agu, aga şeklinde kök, temel sayılan bir ses çıkarır ve bu ses temelinde diğer kavramları sesli olarak ifade eder. yani tüm kelimeler kökünde bu sesten türemek zorundadır.
atatürk ün yeni ortaya çıkan notlarından da anlaşılacağı üzere, aslında mantıklı süzgeçlerden, ehil ellerce geçirildiğinde oldukça işe yarayan bir yöntemdir.
atatürk ün ölümünden sonra türk dil kurumunun başına geçen, ehil olmayan kişilerce, teori hoyratça yıpratılmış, ittirgeçli göttürgeç gibi saçma sapan ve kullanışsız kelimeler zırvalayarak, adeta maksatlı bir şekilde teori, yerle yeksan edilmiştir.
atatürk ün tüm eserlerinde göreceğimiz, emanete hıyanet süreci, bu konuda da maalesef tıkır tıkır işlemiştir.
güneş dil teorisi 1935 de h.f. kvergic in bir kitabından yola çıkılarak benimsenen resmi tarih tezine uygun olarak türk dilinin taş ve maden devrinde, kültür kelimelerini göç yolu ile yeryüzündeki dillere yayan eski ve büyük bir kültür dili olduğunu ifade eden teoridir.
güneş dil teorisi, türk dil devriminin sadece bir ayağıdır.
güneş dil teorisini, kelime türetme çalışmaları ya da türk tarihinin orta asyadaki ya da dünyanın diğer coğrafyalarındaki ayak izlerini takip çalışmaları ile eşdeğerde görmek çok büyük bir yanılgıdır.
aslında güneş dil teorisi ve türk dili araştırmaları birbirini destekleyen, aynı amaca hizmet eden çalışmalardır ama aynı şey değiller.
güneş dil teorisi ile ilgili türk dil kurumunun kaynak kitaplarından biri türk dil kurumu genel sekreteri ibrahim necmi dilmen in kitabıdır.
bu kitap güneş dil teorisi üzerine yapılmış bir tez çalışmasıdır.
kvergic avrupada kabul görmeyen kitabında ilk insanın güneşe bakarak ''a'' sesini çıkarması ile dilin ilk ve ana kaynağının ortaya çıktığını savunur.
ibrahim necmi dilmen ise a sesini kabul etmeyerek bu sesin agu ya da aga olacağını öne sürmüştür.
güneş dil teorisinin en büyük kanıtı ise, etimoloji sözlüklerinde ''kaynağı karanlık ya da bilinmiyor'' şeklinde açıklanan fransızca, almanca ve ingilizce kelimenin türkçe ile kolaylıkla açıklanabilmesidir.
örnek:
botanik, bitki ile türkçe olarak açıklık kazanıyor.
sosyal, soy ile türkçe olarak açıklanabiliyor.
termal, ter ile türkçe olarak açıklanabiliyor.
elektirik, ıltırık, yıltırık, yaltırık ile türkçe olarak açıklanabiliyor.
işte bu beisle güneş dil teorisi bu örnek kelimeler gibi birçok yabancı kelimenin kökeninin türkçe olduğunu, dolayısıyla bu kelimelerin türkçenin yazım kurallarına uymamakla birlikte zaten türkçe kelimeler olduğu yönlü bir teoridir.
öz türkçecilik kapsamında yapılan türk dil kurumu çalışmaları ise bu kelimelerin işaret ettiği ana kaynağa, yani türkçenin tarihsel temelleri ve kanıtları olan kaynaklarına dair çalışmalardır.
güneş dil teorisi kanıtlanamamış bir teori olmasına rağmen, incelendiğinde aksininde kanıtlanamadığı ve kanıtlanamayacağı rahatlıkla görülecektir.
bir teorinin kesin doğru olduğunun kanıtlanamamış olması, o şeyin kesin yanlış olduğuna kanıt olamaz.
güneş dil teorisi bu yönüyle aslında günümüzde ve günümüzden önce ortaya atılmış ve kesin doğru gözü ile bakılmış teori ve bilimsel argümanlara benzer.
einstein ın izafiyet teorisinin yüzde yüz doğru olduğunu söyleyemeyeceğiniz gibi(günümüzde söyleniyor) güneş dil teorisinin de yüzde yüz yanlış olduğunu söyleyemezsiniz.
üniversitede türk dili dersinin vizesinden önce herkes çalışırken bu teoriyi birkaç kişiye anlatmıştım sonra duyan bana da anlat demeye başladı. yaklaşık 100 kişiye anlattıktan sonra (100 kişilik sınıf mı olur? olmaz çünkü 150 kişiydik *) * sınavda bi baktık 3 sorudan biri bu. sınav sonrası tanımadığım onlarca kişiden hayır duası almışlığım vardır.
yıllar önce bu teoriyi uluslararası bir konferansta sunan adamla geçilmeyen dalga kalmamış ancak işbu teoriye ait rapor hâlen http://www.tdk.gov.tr de mevcuttur. aşırı utanç verici bir tablo.
nihad sami banarli'nın türkçenin sırları adlı kitabında belirttiğine göre atatürk'ün , türk dilini o zamanın aydınları ve dilcileri arasında oldukça revaçta olan "öztürkçecilik" akımından kurtarabilmek için ileri sürdüğü teori. ilk başlarda bu öztürkçecilik yanlışına kendisi de kapılan atatürk zamanla türkçe'nin bu olmadığını ve böyle de olamayacağını acı bir biçimde farketmiş ve tarihi bir hatadan dönerek bu uygulamadan resmen vazgeçtiğini daha sonraki yıllarda sık sık vurgulamıştır. (gazi'nin topladığı bir mecliste yanında bulunan ünlü şair yahya kemal'e ses, açık deniz ve geçmiş yaz adlı şiirlerini okuttuğu ve ardından arkadaşlarına dönerek "işte esas türkçe budur" dediği , bu büyük yanlıştan dönüşte yahya kemal beyatlı'nın büyük payı olduğu aynı kitapta rivayet edilir.)
işte bu noktada türk milletinin hevesini ve kendine olan güvenini sarsmamak adına , biraz milletimizin gururunu da okşayacak bu teori öne çıkarılmıştır. özetle bu teoriye göre ; türkçe'ye arapça,farsça, fransızca ve diğer dillerden geçmiş olan kelimeler aslında yabancı dillerden geçmiş kelimeler değil, tamamen türkçeleşmiş, türkleşmiş yani artık bize ait olan kelimelerdir. işte bu tez öne sürülerek güzelim türk dilini katleden öztürkçecilik akımı frenlenmiş ve sözde türkçeleşme, sadeleşme adına yapılan uydurukçuluğun ve kelime katliamlarının önü biraz olsun kesilmeye çalışılmıştır.
o günün şartları altında düşünürsek mantıklı bir teoridir.Ümmet olan ulusa Millet olmayı öğretmek için türkçenin yüceliğinden bahsetmek ve bunun üzerinde araştırma yapmak mantıklıdır.*.Tabikide günümüz şartlarında böyle bir şeyin gerçek olduğunu savunmak Mustafa Kemal ATATÜRK'ü putlaştırmaktan başka bir şey değildir.Herkes insandır ve söylenen şeyler her zaman doğru olmayabilir.
osmanlı döneminde farsça ve arapça'nın gerisinde kalmış, ikinci plana itilmiş olan türkçe'ye yeni türkiye cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra eski itibarını kazandırmak amacı ile atatürk ün tarih tezi doğrultusunda türk tarih tezi çalışması kapsamında geliştirilmiş teoridir.
bu teoriye göre türkçe, dünya tarihindeki ilk ve en kapsamlı lisanlardan biridir.
bu teoriye esin kaynağı; Sırp asıllı Avusturya'lı dilbilimci Dr. Phil. Hermann Kvergic'in "Türk Dillerindeki Bazı Unsurların Psikolojisi" isimli 41 sayfalık basılmamış Fransızca eseridir. kvergic bu eserinin bir nüshası atatürk'e gönderilmiş, gazi'de yaptığı inceleme sonucu türk dilinin diğer dillerle benzerliği ve etkileşimi hakkında çalışmalar başlatmış, hatta türk dil kurumu'nu kurdurmuştur.
atatürk'ün uygulamasını başlattığı türkçe ezan'da türkçe'nin hak ettiği itibarı kazanması için yapılmış çalışmalardan biridir, lakin bu uygulama da güneş dil teorisi gibi populist liboşların hedefi haline gelmiş, gazi'nin vefatından sonra da rafa kaldırılmıştır.
bu konuyu en iyi açıklayan söz, ankara üniversitesi'nde güneş dili ile ilgili dersler veren ibrahim necmi hoca'nın açıklamasıdır.
ibrahim necmi gazi'nin vefatı üzerine derslere son vermiş, nedenini soranlara;
"güneş öldükten sonra o'nun teorisi nasıl ayakta kalabilir ki" demiştir...
dönemin etkin projesi olan türk ulusu yaratma projesi kapsamında uydurulmuş tez. daha sonra uyduranlar bile vazgeçmiştir ama hala savunan andavallar mevcuttur.
bu teoriye fason diyenler emperyalist batı tarihçiliğininde bu teoriyi benimsememesini referans gösteriyorlar. yalan batı tarihini doğru kabul edip kendi milli teorilerini baştan sakat kabul ediyorlar. peki günümüzde yavaş yavaş ortaya çıkan bulgulara kim değiniyor? truva kalıntılarından çıkan türkçe işaretler, bazı batı anadolu tarih öncesi höyüklerinde bulunan insan kalıntılarının türklerle % 98 uyumlu çıkan genleri.... isveç' in yetiştirdiği en büyük tarihçilerinden birinin isveç lilerin türklerle aynı dil kökünden geldiğini ispat etmek için yazdığı koca kitabı. daha sayamadığım onlarca şey ve çalışmalar yapıldıkça çıkmayada devam edecektir. şu batıcı aşşağlık kompleksinden kurtulun...
türk yıldırımdır, kasırgadır, dünyayı aydınlatan güneştir.
amacı türke bir kutsiyet yüklemekten ziyade osmanlı döneminde hanedanın fransız özentiliği ve fars - arap fetişizmi ile yoğurdukları osmanlıcanın anadilden uzaklaşması nedeni ile öznel dil olan türkçeyi, dillerin kökeni ve orijinalinin korunarak sahip çıkılması adına bu dile sonradan yerleşen yabanıl kelimelerden arındıramak amacıyla üretilmiş çok da akıl karı bir teoridir.
ancak, dönemin olanakları ile dil kökenlerinin araştırılmasında yanılgı payının yüksek oluşu ve bazı kelimelerin artık dile ayrılmaz şekilde yerleşmiş ve ayırt edilemez olması gibi nedenlerden dolayı bu faaliyetin başarısızlıkla sonuçlanması neticesinde, işin içinden çıkılmayınca ortaya atılmış topyekün bir kabul ediş topyekün bir sahipleniliş teorisidir. bu sebeple elbette bilim adına çok da bu teori bir orijin kabul edilemez. güneş dil teorisi bu bakımdan bir fiyaskodur. ancak kelimelerin kökeni incelendiğinde türkçenin türlü coğrafyada ve türlü dilde göstermiş olduğu belgelerle ve bilimsel çalışmalarla ispatlanmışlığı da su götürmez bir gerçek.
anaları batılı ( necmeddin hoca buna batıl der) , karıları batılı osmanlılar, osmanlı devletini kuran türk çekirdeğinden zaman içinde koptular. tavuk çıktığı yumurtayı beğenmez misali, osmanlı, 650 yıl boyunca, devleti kuran türkmenlere, oğuzlara 'etrak-ı bi idrak' dedi. osmanlı devletini kuran türkler, osmanlının it muamelesi yaptığı kavim durumuna geldi.
osmanlı bizans yalakası oldu, sokullu gibi ağabeysi ortodoks kalan paşalara devleti teslim etti. oysa o vezirler müslüman oldular ama türklere olan kinlerini unutmadılar.
osmanlı bu çakallara güvendi , analarının, karılarının, devşirme vezirlerinin telkiniyle, kendi özü olan türklere sırtını döndü.
osmanlı yıkıldığında bu devleti kuran türkler, 650 yıl sonra atatürk önderliğinde devletlerini yeniden ele geçirdiler.
güneş dil teorisi, 650 yıl boyunca harem karılarının keyfine balans ayarını bozmuş haysiyet fukarası bir hanedanlığın tahriplerini giderme çabasıdır.
o reziller arap fars yalakası olmayıp, türkçeyi yaşatsalardı, mesela ingilizlerin ingilzceyi 2 bin yıldan beri yaşattığı gibi... böyle güneş dil teorileri arayışına girmeye gerek kalmazdı.
Sırp asıllı Avusturyalı dilbilimci Dr. Hermann F. Kvergić'in 1935 yilinda dilbilim adina yapmis oldugu arastirmalar sonucu buldugu teoridir. bilimsel bir dayanagi olmadigi icin dilbilimciler tarafindan cok fazla itibar görmemistir. bu teoriye göre tüm dillerin anasi Türkcedir ve kelimeler türkce den diger dillere gecmistir.
1935 yilinda Kvergic hazirlamis oldugu bu 41 sayfalik tez i bizzat Atatürk e göndermistir. bu teorinin ana konusu Atatürk tarafindan gelistirilip sunulmustur. Fakat Atatürk ün böyle bir teoriyi desteklemesinin asil amacinin o zamanki bati karsisinda kendini kücük gören ezilmis Türk milletine öz güven asilmak oldugu söylenmektedir.
atatürk tarafından geliştirilmiştir. Türk dil kurumu' nu kurdurarak, ulusçuluğun ana öğelerinden olan dil konusunda derin çalışmalar başlatması, türk uygarlığının kökenini araştırma çalışmalarında atatürk' e göre güneş dil teorisiyle doğrudan bağlantılıydı.
Atatürk' ün ileri sürdüğü teze göre Orta Asya dan göç eden Türkler gittikleri yerlere kendi ileri uygarlıklarını da götürmüştü. Hititler, Sümerler, Akadlar, Etrüskler ve hatta Mısırlılar gibi bircok uygarlık Türk kökenliydi.Atatürk bu tezi daha güçlendirmek için bütün dillerin Türkçe' den dogudugunu ileri sürerek bu teze de "Güneş Dil Teorisi" adını vermişti.
Fakat bu Atatürk için yeterli olmamıştı.O Türklerin Orta Asyadan önceki yurtlarının da neresi oldugunu merak ediyordu. Bu nedenle Tahsin Mayatepek'i (bu soyadı da kendisine Atatürk vermiştir) araştırmak üzere Meksika'ya göndermiştir.Tahsin Mayapetek raporlar hazırlayarak Atatürk 'e
araştırmalarıyla ilgili bilgileri sunmuştur.Bu raporlardan biri de "Güneş Dil teorisi" ile ilgilidir.
teori değil saçmalıktır.bilimsel değildir.londra'nın düşman kovalarken len dur ha diyen türklerden geldiğini savunurlar daha onlarca aptalca çalışmaları vardır.
o dönemde imparatorluk - karışık devlet düzeninde yaşamakta olan halkı, o devirde bütün gelişmiş devletlerin dahil olduğu ulus devlet formuna dönüştürmek için gereken sosyolojik mühendisliğin bir parçasıdır. (toplum mühendisliği). gereksiz yere dalga geçilmemelidir, çünkü bütün devletler, bütün devlet biçimleri ve rejimler bir çeşit sosyolojik mühendislik gerektirir. bu şekilde, türk milleti anlayışı güçlendirilerek, ulus devlet olan türkiye'nin kurulması ve temellerinin güçlendirilmesi sağlanmıştır. toplum için yanlış bir şey olduğunu iddia etmek de yanlış olur, çünkü o dönemde bir devletin güçlü olması için millet devleti (ulus devlet) olması mecburi idi. böylelikle, türk ulusu ile kurulmuş bir türk devleti ortaya çıktı ve varlığını korudu. fakat o dönemde, imparatorluklar dağılmaya devam etti. istisnasız her devlet biçimi, o veya bu şekilde sosyolojik mühendisliği kullanır. şayet kullanmayan bir devlet olsaydı, geriye bir eser bırakamayacağı için tarihten silinmekle birlikte ismi bugünlere erişemezdi. bu ister tarım devleti, kapitalist devlet, sosyalist devlet, ulus devleti, ,imparatorluk, monarşi, şirket devleti vb. ne olursa olsun. devlet anlayışına göre, devlet sosyolojik mühendislik ile kendini anarşizmden korur.
bu günün şartlarında çok saçma gelen ve kabul görmeyen ancak ortaya atıldığı dönemde ülke için çok faydalı olan, insanlara dillerinin ne kadar köklü olduğunu göstermek için ortaya atılmış ve bu yönüyle dikkat çekip bence başarıya ulaşmış bir teoridir. bu arada bütün dillerin türkçeden ortaya çıktığını savunan teoridir.
