batirmak da fitrattir, kurtarmak da.
her yaratilan, fitrati üzerine yasar. ancak fitratini degistirmeye calisan sadece insandir.
dervis suya düsen akrebi kurtarmak ister, elini uzatinca akrep sokar. dervis tekrar dener, akrep yine sokar..
bunu görenler dayanamaz dervise: "iyilik yapmak istedigin halde sana zarar verene daha n diye yardim edersin be adam?" diye sorarlar. dervisin cevabi söyle olur:
"akrebin fitratinda sokmak var, benim fitratimda ise yaratilani sevmek, merhamet etmek; o fitratinin geregini yapiyor diye ben niye fitratimi degistireyim?"
varlıkların dış tesirlerden etkilenmemiş, bozulup yozlaşmamış halleri için kullanılan kelime . allah'ın bizi yarattığı hali korumaktır.
örnekle açıklayacak olursak;
''kıskançlık onun fıtratında yoktu.''
en son tvde bir filmin altyazısında gördüğüm sözcüktür. amerikan filmi ve bir adam diğerine şöyle diyor. "bu işin fıtratında var."
film komedi filmi olmadığına göre çevirmen herhalde dalgacı bir arkadaştı. samanyolu tv'deki western filmi dublajlarını hatırladım. kovboylar kahvaltıya oturuyor, dua ediyorlar: allahım hamdolsun bize verdiğin nimetlere...
arapça kökenli fıtrat kelimesi türkçeye yaradılış olarak çevrilebilir.
insanın yaradılışında olmayan pek çok şey vardır, bu yüzdendir ki fıtratımızda şu yok bu yok diye tartışmalar çıkar zaman zaman.
fıtratımızda olan ve olmayan bir takım şeyleri sıralamak gerekirse;
giyinmek fıtratımızda yoktur, allah-ü teala hayvanları kürküyle yarattığı halde insanı çıplak bırakmıştır.
uçmak fıtratımızda yoktur, uçağa binmek allaha şirk koşmaktır, allahın kürsüsü göklerdedir (bkz: ayet-el kürsi) alemlerin tanrısı uçmamızı isteseydi bizi kanatlı yaratırdı. zamanında (bkz: hazerfen ahmet çelebi)yle alay edilmesinin sebebi buydu.
başımızı örtmek fıtratımızda vardır elhamdülillah, çünkü saçımız var, demek ki başımızı örtmemiz gerekiyor, başımız örtülü yaratılmışız, ancak burada da yanlışımız var, sadece kadınların başını örtmesi yanlıştır, erkeklerin de başını örtmesi gerekiyor.*
işte fıtrat fıtrat diye fıttıran fırıldakların işlerine geldiğinde kullanıp, işlerine gelmediğinde (bkz: teğet) geçtiği fıtrat kavramı böyle oyun hamuru gibi (bkz: faşo) bişey.
Kelime anlamı ilk defa yaratılmak olan arapça sözcüktür. Günümüzde daha çok insan doğası, mizaç gibi kelimelerin yerine kullanılmaktadır. Kutsal kitaplarda da sıklıkla bahsedilen temel bir kavramdır. Ruh bilimi için de temel bir konu ve araştırma alanıdır.
