-spoiler--
Temmuz başlarında çok sıcak bir akşamüzeri, genç bir adam S... sokağındaki bir pansiyonda kiraladığı küçük odasından çıktı; ağır ve kararsız adımlarla K... köprüsüne yöneldi.
-spoiler--
Diye başlayan Suç ve Ceza isimli dünya klasiğinin yazarıdır.
türklere karşi derin bir menfî görüşü olan inanmış panslavcı. siyâsi yazılarıyla slavofillerin kaynaklarından biri olmuştur. ruslar öncülüğünde kurulacak çarigrad başkentli bir slav-hristiyan devleti hayâl etmekteydi. ha bana kalırsa kendisi avrupa'ya ve batılılara karşı daha menfîdir.
O bir tanrıdır. En çok kıskandığım adam. Çünkü o raskolnikov'u yargılayan adam. Herkes herkesi yargılar ama o kendi yarattığını yargıladı belki de kendini yargıladı.
--spoiler--
şu kağıt karalayıcılar ne kadar yazsalar fakir adamı zavallığından kurtaramazlar. neden ? çünkü onlara göre böylelerinin içinde dışında ne varsa ortaya dökülmeli, varlıklarında tek bir gizli köşe kalmamalıdır!
geçen gün emelyan anlatmıştı. bir yerde onun için para toplamışlar. ama verilen her on kapeğe karşılık adamcağızı adeta resmi bir muayeneden geçirmişler. onlara sorsan on kapeklerini hiçbir karşılık beklemeden veriyorlar. oysaki hiç de öyle değil: bu parayı fakir bir adamı evire çevire seyretmek için ödediler. bu zamanda iyiliğin şekli de tuhaflaştı anacığım. hoş, belki her zaman böyleydi ya, kimbilir ?
--spoiler-- *
bir dolaba girip bir kaç gün çıkmamayı isteyecek kadar utanç, acıma ya da henüz icat edilmemiş duygular uyandıran yazar.
Machiavelli prens adlı eserinde siyasetin etik olmayan siyaset ahlakının iç yüzünü anlatmış ise dostoyevski de aynı şekil de insanın iç yüzünü eserlerinde anlatmıştır.
Yazarın 5-6 kitabını okumuş birisi olarak hakkında söyleyebileceğim tek şey insan ruhunu bu adamdan daha iyi anlatabilen bir yazar olmadığıdır. bu yazara yakın bir tat almayı isteyenler nikos kazancakis'in zorba adli kitabına baksınlar.
"hiçbir insan belirli bir amacı olmadan ve bu amaç için çaba sarfetmeden yaşayamaz. eğer amaç ve umut bir kez kaybolursa, iç sıkıntısı o insanı genellikle bir canavara dönüştürür." dostoyevski, ölüler evinden anılar.
benim gözümde türk olan rus yazar. o dönemi anlattığı kitapların hepsini tek tek okudum, tek tek düşündüm. ve vardığım kanı şuydu: ruslar, bizlere çok benziyor. ölü evinde yaşanılan olaylar, fakirlik, toplumsal sınıf farkları ve adaletsizlikleri geçin, benim demek istediğim bu olaylara verilen tepkilerimiz o kadar çok benziyor ki! dostoyevski benim gözümde rus yayını yapan bir kanalın anchor-man rolündeki kişisidir.
"Böylesine büyük
bir dehanın, nihayetinde din ve
milliyetçilik eksenine kaymasını onun
nevroz kişiliği ile açıklar. Dostoyevski bu tercihi ile insanlığın yeni
peygamberi olma şansını kendi
kendine engellemiştir"
Sigmund Freud
aynı hastalıklı ruh haline sahip olduğumu düşündüğüm yazar. ne zaman bir eserini okusam romanın kahramanı uzun süre yakamı bırakmıyor. buna mukabil kitaplarını okumaktan vazgeçemiyorum.
en iyi yazarlardandır. eserleri yabancı dilde -örneğin türkçe'de de- bu derece güzelse, kendi dilinde ne kadar etkileyici betimelemeleri vardır, rusça bilenler bilir.
seviyorum bu adamın özgür olduğum halde "ölüler evinden anılar"ını okurken bana hapishanedeymişim gibi hissettirmesini.
seviyorum, çok şükür her şeyim bana yeterken "insancıklar"ı okurken sahip olduğum hiçbir şeyim yokmuş gibi hissettirmesini...
"ezilenler" ve "suç ve ceza"yı da unutmamak gerek...
en önemli eserlerini ise henüz okumadığım için şanslıyım; kapağını ilk defa açacağım bir sandık dolusu hazine gibi...
adam yazmış abi dedirten yazar ölmeden önce okunması gereken yazarlardan biridir dostoyevski yi okuyupta sevmeyen birinin olduğuna inanmıyorum inanmak istemiyorum.
