'Ilimsiz şiir temelsiz duvara benzer, temelsiz duvar da itibarsız olur yıkılır' demiştir. Divan edebiyatının parlayan yıldızıydı. Lakin şii olduğu için ya da osmanlı'dan uzakta kaldığı için değeri döneminde anlaşılamamış büyük şairdir. Türbedarlık yapardı ve bu o zamanların en sefil işiydi. Bu işten 9 akçe maaş alırdı. Ki bu 9 akçe ona çok görülüp verilmemişti. Fuzuli de buna karşılık mizah dolu eseri şikayetname'yi yazmıştır.
şimdi söze ilk baktığımızda yüzeysel olarak fuzuli eğer müslümansa dinden çıkıyor.
fakat mananın derinliğine indik mi durum farklı.
dinimiz diyor ki "ne zaman deve iğne deliğinden geçti o zaman kafir cennete girdi."
tabii koskoca deve iğne deliğinden geçemeyeceği için kafirlerin cennete girmesi imkansız oluyor.
fuzuli de şunu ima ediyor. benim derdimi deveye yükleseler deve kahrından öyle bir incelir ve küçülür ki iğne deliği kıvamına gelir ve iğne deliğinden geçer.
her ne kadar ismi - taklit edilmemek için- fuzuli olsa da, yaptıklarıyla fuzuli olmayan insandır. "aşk derdiyle hoşem, el çek ilacımdan tabib" mısralarının sahibi, divan edebiyatı' nın en önemli şairlerinden biridir.
günün (bkz: 17 aralık 2013 ihale ve rüşvet operasyonu)anlam ve önemine binaen hatırlanan 2 tarihi şahsiyetten biridir.
"selam verdim rüşvet değildir deyu almadılar"
alevilikteki yedi ulu ozan'dan birisidir ancak kanuni sultan süleymana bağdat seferi dolayısıyla bir kaside sunduğu için pir sultan abdal dahil kendisiyle aynı devirde yaşamış ulu ozanlar tarafından sertçe eleştirilmiştir.
islam filozof ve şairi.
osmanlı'nın gerileyişini sınırların en geniş olduğu dönemde görmüş, bürokrasideki yolsuzluklara dikkat çekmiştir.
"selam verdim rüşvet değildir deyu almadılar" özlü sözü meşhurdur.
( bende mecnundan daha fazla aşık olma yeteneği var. gerçek aşık benim mecnunun yalnızca adı çıkmış)
üstad fuzuli bu beyitle kendisindeki aşıklık derecesinin oldukça yüksek olduğunu belirtmiştir.buna örnek olabilecek bir başka beyit:
yazanda vamık u ferhad u mecnun vasfın ehl-i derd
fuzuli adını gördüm ser-i tumare yazmışlar
( aşk dertlileri, vamık,ferhad ve mecnunun niteliklerini yazdıkları zaman, fuzuli adını defterin en başa yazdıklarını gördüm)
derdime vakıf değil canan, beni handan bilir.
hakkı vardır şad olanlar herkesi şadan bilir.
söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil
çektiğim elemi bir ben, bir de allahım bilir.
Ermişlerin bahçesi isimli muazzam eserin üstadıdır. ilgili metin üzerine uzun uzadıya laf ederek haddimi aşacak değilim ama eserin hemen başlangıcında kaleme aldığı dörtlüğü paylaşmak boynumun borcudur.
'selam verdim rüşvet değildir diye almadılar' sözüyle ayarın kralını vermiştir. ayrıca 'konuşsam tesiri yok, sussam gönül râzı değil' sözü güzel bir merhemdir.
--spoiler--
berkan-ı saadette cimulu gark olur
fikriyi ziyana derde zalimkar olur
itne bin nüfuzu alma fayda ise
galibi-şerrin nefsi fayda olur.
--spoiler--
şairlerin en yüksek mertebesinde olan şair. Bir beyitiyle onlarca anlam yükleyen, aşkı muhteşem benzetmelerle anlatandır. Leyla ile mecnun mesnevisi özellikle minyatürlerle okunmalıdır. En güzel eseri su kasidesir.
--spoiler--
Mende Mecnûn\'dan füzûn âşıklık isti\'dâdı var
Âşık-i sâdık menem Mecnûn\'un ancak adı var
--spoiler--
iz bırakan beyitlere sahip nâdîde şâirimizdir. su kasîdesi' ni yâd etmeden geçmemek gerekir. başlığı en güzel beyitlerinden biriyle de taçlandırmak fena olmayacaktır:
(Ey dostlarım! En büyük tutkum sevgilinin elini eteğini öpmek, onun yüce makamına erişebilmektir. Eğer bu arzuma ulaşamadan ölürsem, toprak olacak bedenimden bir kase, bir testi yapıp bu kase ile ona su sunun da hiç olmazsa öldükten sonra bu arzuma kavuşayım. )
platonik aşk manyağıdır. ayrıca kanuni sultan süleymana yazdığı şiirde bozulan düzeni anlatmıştır. bilinmesi gerekir. birde kürtlerin milliyetçilik akımını güçlendirmek için kendisini kürt olarak göstermeye çalışanlar vardır. afedersiniz ama bu şerefsizliktir.
Yarab belayı aşk ile kıl aşna beni
Bir dem belayı aşk dan etme cüda beni duasıdır.
(yarabbi aşk belası ile beni her zaman beraber kıl. bir an bile aşk derdinden aşk belasından beni ayırma)
"gönülde bir gamım var ki pinhan eylemek olmaz
bu hem bir gam ki el tanından efgan eylemek olmaz"
yukarıdaki örnekte de olduğu gibi bütün dizelerinde muhteşem bir ahenk vardır.
