1864 yılında yeniden sadrazamlığa getirilmesinden sonra cumhuriyet döneminde de bir bölümü geçerliliğini korumuş olan vilayet kanununu bir çözüm olarak sunmuş olan osmanlı devlet adamı. eyaletlerin daha büyük birimler olarak tek çatı altında toplanması ve başlarına tecrübe ve beceri sahibi kişilerin getirilmesini öngören kanun, rutine kaçan işlerle boğuşan bakanların devlet meselelerine odaklanarak nefes almasını sağlamaktaydı. oluşturulan 27 yeni vilayette ; sancak bir mutasarrıf, kaza bir kaymakam, nahiye bir müdür, köy ise bir muhtar tarafından yönetilmeye başlanmıştır. fransız il idaresi sistemine dayanan ve merkezileştirmenin yoğun bir hamlesi olarak ortada duran bu sistem, sultan abdülhamid tarafından yürürlükten kaldırılmıştır.
yavaş ve ağır adımlarla gidilmesi planlanmış ve pilot bölge olarak tuna vilayeti seçilmiştir. dönemin en yetenekli yöneticilerinden biri olan midhat paşa ya emanet edilen yeni vilayette, gözle görülür bir iyileşme gerçekleşmiştir. 2 yıl içerisinde düzenin sağlanmasında ciddi adımlar atmış olan paşa ; yeni krediler açmış, yol, köprü ve su yolu inşa etmiş, okul ve yetimhaneler kurmuş ve vilayetin yıllık gelirini 26 bin keseden 103 bin keseye yükseltmiştir.
Sadrazamken Sultan abdülaziz'e göçmüş ekonominin durumunu ve alınabilecek aksiyonları cesurca anlattığı bir raporunu okudum . Dönemi anlamak açısından ibretlik.
ıı. mahmut(1808-1839) ve reformları (1839'a) ve 1839-1876 diğer padişahların döneminde çok değerli devlet adamlarına sahip oldu osmanlı. ulus devlet yapısı ve meşrutiyet gelişti.
ben şunu yazayım,avrupa sanayi ve burjuva devriminin gelişmeleri ,uluslaşma ve ulus devlet süreci ile gelişirken ,açın okuyun 2. mahmut devrini,tabi fazla geriye gitmeden öncesini ve ıı. abdülhamit dönemini.
1876-1909 ıı. abdülhamit dönemi tamamen tasfiye ve emperyalizme teslim ayrıca dağılma dönemi oldu.
fuat paşa'da 1876'ya kadar olan gelişmenin devlet adamıdır..
19. yy.'lın ilk 3 çeyreği nasıl bir ara yükselma devri ise ıı. abdülhamit devri tamamen liyakatsızlık ve çökme dönemi oldu.
1800-1875 arası osmanlı dönemi tabi ki baş aktör ıı. mahmut'tur ve onun devlet adamları ,yaşanmasa idi kimse yanlış anlamasın ne atatürk ve cumhuriyet olurdu..
düşünün yüzyıllarca anadolu'da belli bir kaç yerin dışında ne okul,ne bir kütüphane ne sosyal yaşam ne gelişme hiç bir şey olmamış insanlarda düzene uymuş ..
hala da aynı.
fuat paşa gibi insanları unutmamak gerekir.
cumhuriyet'te de türkçülerin ve gericilerin müfredatı bu dönemi hep yok saydı ,tabi benim bildiğimde okuma ,merak görüyoruz her şeyi. mustafa kemal'in ve ismet paşa'nın çabaları olmasa ne olurdu ????
aynı şeyler 1950-2023 arasında yaşandı,2022-2023 tuzu biberi oldu.
bakın hep iktidarlarda gericiler ve türkçüler vardı şu an aynı.
