iq testlerinden elde edilen skorların zamanla artması ve toplumda bu artışın belli bir sabitlikte yükselmesi durumu. başka bir deyişle, bir neslin atalarından daha zeki olduğunu ifade eden tespit. yani 1930'da üstün zekâlı kabul edilen birinin zekâ seviyesi, günümüz insanında normal kabul edilen ortalama zekâyla eşdeğer.
ilk kez James Flynn tarafından bulunan bu etkiye ilişkin çalışmalar sonucunda görülmüştür ki, Her bir nesil, bir önceki neslin iq testlerinde, o nesle kıyasla daha yüksek skorlar almaktadır. ancak bu etki, 1930'lardan sonra, beslenme tipindeki değişim, eğitime ulaşım kolaylığı, sağlık durumundaki genel iyileşme nedeniyle artmış olsa da, 1975'ten sonraki çalışmalarda durumun tam tersine döndüğü görülmüş. bu duruma da negatif flynn etkisi adı verilmiş.
negatif flynn etkisinin nedenlerinin başında, teknolojinin aşırı hızlı gelişmesi, kitap okuma alışkanlığının azalması, paketlenmiş ve sağlıksız gıdaların artışı gibi etkilerin geldiği düşünülüyor.
Northwestern Üniversitesi ve Oregon Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının yaptığı yeni araştırmalar, ABD’de on yıllardır ilk kez IQ puanlarının düştüğünü gösterdi.
Intelligence dergisinde bu ay yayınlanan araştırma, özellikle 18-22 yaş grubunda daha az eğitimli kişilerde IQ düzeylerinin düştüğünü gösterdi.
Normalde daha genç kuşakların, önceki yaş grubuna göre daha yüksek IQ puanına sahip olması beklenir.
Araştırmacılar da, 1932’den bu yana, ortalama IQ puanlarının her on yılda yaklaşık üç ila beş puan arttığını açıkladı. Bununla birlikte Amerikalı araştırmacılar çalışmalarında, 2006’dan 2018’e kadar ABD’li yetişkinler tarafından çevrimiçi olarak tamamlanan yaklaşık 400.000 IQ testine ve 2011’den 2018’e kadar Uluslararası Bilişsel Yetenek Kaynağından (ICAR) alınan verilere baktılar.
Her iki testten elde edilen verileri birbirleriyle karşılaştırdılar. Bulgular, bu testlerin her ikisinde de ters bir Flynn etkisinin olduğunu, yani IQ puanlarının yükselmediğini, düştüğünü gösterdi. Ayrıca son dönemde farklı ülkelerde yapılan araştırmalar da insanların IQ’sunun düştüğünü ortaya koyuyor.
Finlandiya’da yapılan bir çalışmada 1997-2009 arasında Finlerin IQ’sünde 2 puanlık bir düşüş olduğu belirlenmişti. Fransa’da da IQ oranları 1999-2009 arasında 3,8 puanlık düşüş yaşamıştı.
Pandemi döneminde birçok ülkede eğitime ara verilmesi çocuklarda bilişsel yeteneklerin gerilemesine yol açtı. ingiltere, Norveç, Danimarka, Avustralya gibi ülkelerde de benzer sonuçlar tartışma yaratıyor. Almanya’da yapılan yeni bir araştırmaya göre de pandemi döneminde çocuklarda IQ oranları ciddi düşüş gösterdi.
