inananlar için bu surede bir uyarı vardır, türkçesini verelim;
1. Görmedin mi nasıl yaptı Rabbin, (Kâbe'yi yıkmaya gelen) fil sahiplerini (Ebrehe ve ordusunu)?
2. Onların kötü planlarını boşa çıkarmadı mı?
3. Onların üzerine sürüler halinde kuşlar gönderdi.
4. (Bunlar) onlara pişkin sert çamurdan (dolu gibi) taşlar atıyor(lar)dı.
5. Derken (Allah) onları (Ebrehe ve ordusunu), yenmiş (delik deşik olmuş) ekin yaprağı gibi yapıverdi.
(Bu sure, insanları orada toplamak için San';a (Yemen)'de bir kilise yaptıran ve gururlu zorba bir tavırla ve siyâsî üstünlüğüne güvenerek islâm'ın kutsal bir sembolü olan Kâbe'yi yıkmaya niyetlenen Habeşistan vâlisi Ebrehe ve ordusunun halini konu edinmiştir. Hem de bütün zamanlarda geçerli, aynı mevki ve konumdaki kutsal düşmanlarına bir uyarı niteliği taşımaktadır. Burada, Ebrehe benzeri kimselerin otorite güç ve servetine güvenerek, islâm'ın kutsal değerlerine saldırma veya onlarla mücadele etme planları hazırlamalarına karşı, bütün zamanlara yönelik, mühim bir uyarı vardır.)
hatırladığım kadarıyla söz konusu hadisenin olduğu yer için peygamberimiz; "bu topraklardan geçerken aceleci olunuz" demiştir.
akledenler için şüphesiz bu surede bir ibret vardır!
kalb insanın içinde kabe gibidir. Allah'ın varlığını hissettiğimiz saraydır içimizde. fil ordusu ise sanki nefs-i emmare, şeytan ve avanesidir. nefsin iç gıcıklayıcı arzu ve istekleri, hep bana hep bana türküleri, şeytanın diyalektik becerimizi zirvelere taşıyan fısıltıları, gafletimizden istifade ederek kalbimizi kündeye alma çabaları, çok sinsi bir ordudan haber verir. ama onların kötü planları alt üst olabilir. çok riyakar kalıpların insanı bile olsak, belki yıkık dökük harabe gibi perişan bile olsak, belki de saflığımızı bir yerlerde bir düzenbazlıkla kurban etmiş bile olsak, hepsini bertaraf edecek bi yol bulunamaz mı? o ordunun eline teslim olmak zorunda değiliz. kurtarabileceğimiz birşeyler vardır mutlaka.
küçücük taşların koskoca orduyu yerle bir etmesi mümkünse şayet insanın dilinden dökülen kelimeler, dualar, zikirler de kuşların gagalarındaki taşlar gibi karşımızda çok sağlam duran o orduyu perişan edebilir. ya da belki biz onları sağlam sanıyorduk. kimbilir...
fil vakası hz. muhammed (s.a.v)'in doğumundan 52/54/40 *gün önce gerçekleşmiştir.
sureden çıkarılacak hikmetler;
- abdulmuttalib'in teslimiyeti.
- allah'a meydan okuyana muhakkak bir bela gönderilmesi.
- allah'ın küçük şeylerle büyük azametini göstermesi. (miicik kuşlarla ve küçük taşlarla helak oluyorlar)
elemtere keyfe fe ala rabbüke bi ashabil fil. elem yecal keydehum fi tadlil. ve ersele aleyhim tayran ebabil. termihim bi hicaritin min siccil. feca alehum keasfın mek'ul. amin.
ebabil diye bir kuş yoktur. * sürü, ordu, bölük, fırka, demet gibi anlamlara gelir.
"tayran ebabil" ebabil i sürü kabul edersek "uçan sürü" anlamına gelir.
(teyyare=uçak)
siccil yani "pişmiş çamur", ifadesini bir mecaz olarak taş gibi sert azap darbeleri olarak algılayanlar, yani mecaz olduğunu söyleyenler vardır. (bkz: muhammed esed)
bu ayette anatılan, kuş şürüleriyle, böcek sürüleriyle veya uçan herhangi bir varlıkla yayılmış salgın hastalığın fil sahibi bir orduyu yok etmesi olabilir.
bu fil süresinin bahsettiği olay hakkında söylenen hikayeler uydurmadır. yani bu olay hakında elimizde bilimsel bir bulgu yoktur. gelecekte olacak bir olay dahi haber verilmiş olabilir. bu açıdan, "tayran ebabil" uçak sürüsü olabilir. fil sahiplerinin de "tank sahipleri" olması muhtemeldir. belki de olay gerçekleştiğinde, ne olduğu anlaşılacaktır.
elbette ki olayın, ayetin yaygın olarak anlaşıldığı manasıyla olması da allah a zor değildir.
Anlamı: (Ey Muhammed! Kâbe'yi yıkmaya gelen) Fil sahiblerine Rabbinin ne ettiğini görmedin mi? Onların düzenlerini boşa çıkarmadı mı? Onların üzerine, sert taşlar atan sürülerle kuşlar gönderdi. Sonunda onları, yenilmiş ekin gibi yaptı.
iranlı yönetmen (bkz: majid majidi) nin peygamberimizin hayatının ilk yıllarını beyaz perdeye aktardığı filmde mükemmele yakın bir şekilde anlatılmış olan fillerin mekkeye doğru ilerleyişini ve akabinde ebabillerin filleri nasıl durdurduğunu gösteren kuranı kerimde ki 114 sureden birisidir.
