öncelikle fiilimsi bulmanın en basit yolunu anlatacağımı belirteyim. uzun yıllar edindiğim tecrübeye göre öğrencilerin kolay anlayacağı şekilde kendimce revize ettim, eski kurallardan biraz kattım ve pratik bir formülü anlatmaya çalışacağım. şimdi bazı soruları gözden geçirelim:
fiilimsi nedir?
fiilimsi gelecekte ne işimize yarayacak?
fiilimsi bulmasak ne olur?
bu soruları unut gitsin. tatmin olman için söyleyeyim, fiilimsinin ne olduğunu boş ver ve ilerde hiç bir b.ka yaramayacak. ama tüm sınavlarda çıkabilir. bu sebeple bulmak zorundasın.
not: yöntemde sıralama önemlidir.
yöntem:
1. adım: cümledeki yüklemi ve varsa se/sa ile oluşturulmuş koşul bildiren sözcükleri bul ve üzerlerini çiz. bunlar fiilimsi değil.
2. adım: geriye kalan sözcüleri me/ma ile olumsuz yapmaya çalış.
örn: koş--- koş-ma ağlayınca----ağla-ma-yınca...
3. adım: olumsuz yapabildiklerin fiilimsidir. işaretleyebilirsin.
buraya kadar öğrendiklerinle tüm fiilimsi sorularının yüzde 70'ini yapabilirsin. bir de türleri var. onu da bulalım hemen.
fiilimsilerin türlerini bulmak:
4. adım: ilk olarak şu çok çok çok önemli, bir sözcük fiilimsi değilse fiilimsi türünü arama boşuna. fiilimsileri belirle ve türüne öyle bak.
5. adım: fiilimsiler arasında bizden istenen türü bulmak için eklerine bakabiliriz. ezberlenebilir kalıp cümleler halinde bu ekler.
isim-fiil ekleri: -ma, -ış, -mak----(mayışmak)
sıfat-fiil ekleri: -an, -ası,-mez,-ar,-dik,-ecek,-miş (anası mezar dikecekmiş)
zar-fiil ekleri: (en kolayı) yükleme -ne zaman? ve -nasıl? sorularını soruyoruz. "cevap fiilimsi ise" o fiilimsi zarf- fiilidir.
son olarak fiilimsi türlerinin bazı farklı adları var. bunları da bilmekte fayda var.
isim-fiil (mastar)
sıfat-fiil (ortaç)
zarf-fiil (ulaç ya da bağ-fiil)
