Ahhhhhh feiruz yada feyruz veya fairouz ama ahhhhhhhh her zaman aynıdır nasıl bir sesdir o. insanı alır lübnanda bir dolaştırı ve dünyanın orta yerine bırakır; yapayalnız kalırsın yine gelir bulur seni kendi yalnızlığında.
Gerçek adı Nouhad Haddad'dır babasıda mardinlidir ayrıca.
"ya tayr" şarkısıyla 'voices from woman of the world' te ilk ona girmiş lübnanlı eşsiz sanatçı.ayrıca "habbatek bisayf" adlı şarkısı dinlenesi şarkıcı.
yakın zamana kadar kendisinden bihaber yaşamış cahil bir insan olarak, feyruz un adını 20 yıldır hiç mi hiç duymamış olduğuma inanamıyorum. feyruz un önemi sadece mükemmel ötesi kadife sesinden ötürü değil, bu sese sahip olmasının yanında çok karmaşık bir coğrafyada göstermiş olduğu sağlam duruşu ile de gönülleri fethetmesindendir.
dışarıdan bir gözle bakıldığında kendisinin arap dünyası için önemini, anlamını kavramak zor olabilir ve fakat bu kadın araplar için bir birleştirici unsur olmayı başarmış ender insanlardır ( ve ümmü gülsüm ). lübnanlı bir hristiyan olarak dünyaya gelen feyruz çocukluk yıllarını zor şartlarda geçirmiş, radyoya sahip olmadıklarından komşularının balkonlarının altına giderek radyoda çalan şarkıları dinleyebildiğini söylemiştir, kendisi ilk olarak radyodan öğrendiği bu şarkıları söylerek yaşadığı köyde sesiyle meşhur olmuş ve giderek ünlenen feyruz babasının da ikna edilmisiyle konservatuara kayıt olmuştur. mohamed flayfel in yardımıyla lübnan radyo korosuna seçilen feyruz daha sonra kariyerindeki en önemli dönüm noktalarından birini gerçekleştirmiş, rahbani kardeşler ile tanışmıştır. rahbani kardeşler 1950 ler lübnanında batı müziğini geleneksel arap müziğiyle harmanlayıp müzikaller ortaya koyan önemli bir müzik topluluğu idi. feyruz rahbani kardeşler ile çok başarılı işlere imza atarken aynı zamanda arap dünyasının bütününde üne kavuşmuş, eşsiz sesiyle arapların gözünde tartışılamaz bir noktaya çıkmıştır.
feyruz bir maruni hristiyan olmasına rağmen müslümanlar arasında da diva olarak anılır. çünkü kendisi iç savaş esnasında aşırı sağcı hristiyanlar yerine, arapların yanında tavrını koymuştur. o dönemki baskılara, kaos ortamına rağmen arap kimliğinden ödün vermeyerek ve çoğu sanatçının aksine lübnan da yaşamaya devam ederek de arapların gözünde büyüklüğüne büyüklük katmıştır. feyruz araplar için birleştirici unsur demek. en son 2008 yılında suriye lübnan ilişkileri oldukça gergin iken şam a gidip konser vermesi müthiş bir olay olmuştur, lübnan meclisi gitsin mi gitmesin diye oylama yapmaya kalkmış bunun üzerine feyruz çıkıp herkes haddini bilsin ben oraya bir diktatör onuruna konser vermeye değil arap halkına konser vermeye gidiyorum diyerek olaya son noktayı koymuştur. arap dünyası gibi siyasilerin etkin rol oynadığı bir coğrafyada çoğu siyasiden daha etkin bir rolü ve prestiji vardır feyruz un. kendisi iç savaş esnasında li beirut diye feryad ederek yine tüm arapların hislerine tercüman olmuştur. feyruz u anlatırken türkiye den şu sanatçıya tekabül eder diyemiyorum ne yazık ki çünkü arapların bir feyruz u var ama bizim bir feyruz umuz yok. feyruz hiçbir zaman korkaklık yapıp kenara çekilmemiş, lübnan gibi iç savaş yaşamış, travmatik bir ülkede her arabın gönlüne taht kurabilmeyi başarabilecek kadar cesur olabilmiştir.
ben kendisini bu yaşıma kadar tanımadığım için cahilliğime yanıyorum. feyruz yıllardır türkiye den çıkmasını beklediğim ve fakat yıllardır arap dünyasında var olmuş ama ne yazık ki fark edemediğim sorumluluk sahibi, sosyal ve siyasi konularda kenara çekilmeyen, güçlünün değil haklının yanında olup kendi öz kimliğiyle tüm dünyada sanatçılığını ispat eden bir diva, gerçek bir sanatçı ve hepsinden öte büyük insan. türkiye de konsere davet edilmemiş olması da kocaman bir ayıbımız. amerika dan, fransa ya , her yerde binlerce insana konser veren feyruz, bu salonlara giderken en arap haliyle konserler vermiştir, özüyle çıkmıştır o sahnelere, bizim avrupaya açılmaya çalışan sanatçılara selam olsun, biraz kendileri olsunlar.
son olarak kısa bir anektot; rivayet odur ki; lübnan iç savaşı esnasında hoparlörlerden sokaklara feyruz un şarkıları yayınlandığında tüm silahlar susarmış. bu arada insanlar alışverişini yapar ve tekrar feyruz un şarkıları yayınlanınca hemen evlerine girerlermiş ve savaş tekrar başlarmış. feyruz eşsiz sesinin yanında cesur ve iyi bir insan olmayı başarmış, arap kimliğini tüm dünyaya kabul ettirmiş, hiç eğilip bükülmeden sanatçılığını tüm dünyaya ispat edebilmiş, gerçek sanatçıdır.
nassam aleyna el hawa adlı eseri son gözdelerimden olmuştur, kendime inanamıyorum nasıl olur da hiç dinlememişim bu nadide sesi. türkiye de bir feyruz anlatıcısı olsun ve bu özel insanı çıkıp herkese anlatsın, duymayan kalmasın.
muhteşem ses ve dahi suriyede konserinin olduğu vakitte bulunmama rağmen gidemememe hala hayıflandığım, an itibariyle "habbaytak" şarkısını dinlediğim diva...
şama indiğim gün konserine denk geldiğim ama bilet derdiyle canlı dinleyemediğim harika ses... içten ve direkt kalbine hitab eder adamın. deler geçer kalbi hatta!
sesiyle savaş durduran kadın. lübnan iç savaşında sıkça yaşanmış bir olaydır. radyoda feyruz çalmaya başladığında falanjist hristiyanlarla şii müslümanlar savaşa ara verirler o gün savaşmayı bırakırmış. savaşın uzaması üzerine bir açıklama yaparak halkına küstüğünü savaş bitene kadar lübnan'da hiç bir yerde şarkı söylemeyeceğini açıklamış ve dediğini de yapmıştır. savaşın bittiği açıklandığı hafta beyrut'ta savaş yıkıntıları arasında konser vererek sevgili beyrut'una tekrar merhaba demiştir.
dünyanın en güzel gazel okuyan sanatçısı. türk sanatçılarından farklı olarak kısa durak stiliyle okur. bizde sanatçılar mısralarda belli vurguları uzatır ama feyruz böyle yapmaz okur geçer.
bir kere güldüğünü görsem eriyip biteceğim lübnan'ın çınarı, muhteşem sesi olan sanatçıdır.
her şarkısını ayrı severim.
hele "bektobb ismek ya habibi" (adını yazarım sevgilim) şarkısını sevdiğimin gözlerine bakarak söylemek gibisi yoktur.
hele "li beyrut" u yok mu. her "beyrut'a kalbimden selam" dediğinde tüylerimi diken diken eden, gözlerimi dolduran şarkıdır. Müziği Rodrigo'ya aittir, oradan dinleyince daha ne kadar güzel yorumlanabilirdi ki dememek elde değildir.
hele "amara ya amara" sı yok mu. küçük bir kız çocuğunun ağaca çıkması nasıl yorumlanabilirdi ki. http://www.youtube.com/watch?v=SEyijlvdXu0null
daha nicesi, hepsini anlatsam. ama dinlemekten bıkmayacağım kesindir.
