tanım: her sinema festivalinde görülen ve kendine has karakteristik özellikleri olan seyirci gruplarının sınıflandırılmasıdır.
Efendim malumunuz üzere bir sinema festivalini daha geride bıraktık. * Bu festival de her diğerinde olduğu gibi festival ortamlarının vazgeçilmezleri ve demirbaşları ile doluydu desek başımız ağrır mı? Ağrımaz elbet. Uzun yıllarını böyle ortamlarda harcamış bir abiniz, kardeşiniz, sevgilinizin kardeşi güzelse müstakbel bacanağınız olarak nacizane birkaç tespitimi paylaşma cüretinde bulunmak istedim. Özellikle, festival olaylarına yeni yeni el atmış genç entelektüel adayı kardeşlerime ufak da olsa bir yol gösterebilirsek ne mutlu bizlere. Çok seviyorum sizi ibneler. Derslere yeni başlayanlar için şöyle de bir hizmetimiz vardır:
Bu kısa reklam kuşağından sonra konumuza dönersek, başlayalım festival seyirci tipolojilerini başlıklar altında toplamaya.
1- Buralar Eskiden Hep Bizimdi Teyzeleri: işe en tehlikeli gruptan başladığımın farkındayım. Bakmayın siz onların tonton yanaklarına, chpli teyze fönlerine efendim. Bunların hepsi birer aldatmacadan, göz yanılsamasından ibarettir. Bu grup isminden de anlaşılacağı üzere, kendilerini festival ortamlarının biricik sahipleri olarak görürler. Memnuniyetsizlik, hoşnutsuzluk başat özellikleri arasında gelir. Festival ortamı her sene kötüye gidiyor geyiği bir numaralı ritüelleridir. Hoşlarına gitmeyen bir durum cereyan etmişse koca bir salona yüksek sesle fırça atmakta bir beis görmezler.
"Herkes arkasına yaslanıp izlesin, göremiyoruz" gibisinden. Bu sene rexx sinemasında festivali takip eden arkadaşlar varsa şu fırçadan eminim bir kez de olsa tatmışlardır. Uzak durulasıdır, yüzüne gülünüp kaçınılasıdır. Polemiğe girmeye asla çalışmayın, filmin orta yerinde ağzınıza sıçmaktan asla çekinmezler.Ne de olsa onlar festival sahipleri teyzelerdir ve hep öyle kalacaklardır.
2- Sinemadan Bir Ben Anlarımcılar: Gözlemlerime göre bu grubun cinsiyet ağırlığı erkeklerden oluşmakta. Yaş aralığına baktığımızda ise 25-45 yaş aralığı karşımıza çıkıyor. Bu gruba mensup seyircileri anlamanın en iyi yolu film süresince verdikleri tepkileri takip etmektir. Perdede gülünecek hiçbir şey yok iken sesli bir şekilde gülen, yer yer anıran, -bazı ibneler var ki kişneyebiliyorlar da birini mi fark ettiniz, doğru yerdesiniz demektir. Tipik bir "sinemadan bir ben anlarımcı" ile karşı karşıyasınız. Bu abartılı tepkilerin alt metninde "salaklar siz anlamadınız ama yönetmen orada çok ince bir mesaj vermiş, bir ben yakaladım sinemadan çok fena anlıyorum hacı dayı" gibisinden şeyler vardır. sinema tartışmasına girişmedikçe zararsızlardır. Yine de çok kılım ben bu ibnelere. Hepsi Bergman hepsi Tarkovski.
3- Entel ve Yalnız Kız: Bohem havalarındadır. Sanırsın ki hanım ablamızı birisi silah zoruyla o salona sokmuştur. Derdi nedir bilinmez, hikmetine erişen 32 festivaldir çıkmamıştır. Genellikle kendi halinde takılır, zorunda kalmadıkça diyaloga girmekten çekinir. Buralar Eskiden Hep Bizimdi Teyzeleri için en ideal avdır kendileri. Yanlış koltuğa oturmak konusunda ilginç bir adetleri vardır. Bundaki amaç ne dersen iki gözüm, vallahi onu ben de henüz çözebilmiş değilim. Kafam çok karışık, çok farklı yerlerdeyim mesajı mı vermeye çalışıyorsun napıyorsun güzel ablam?
4- Sinema Bahane Entel Karılar Şahaneciler: Festivalin akbaba kadrosunu temsil eden gruptur. Leşcilerdir. Genellikle hafta sonları ve akşam seanslarında görülürler. Entel Ve Yalnız Kız Familyasından olanları gözlerine kestirip avlarına yaklaşmak için uygun anı beklerler. Anlamsız sohbet başlatma çabaları bu grup üyelerini ele veren en önemli donedir. Festival başlamadan ezberledikleri birkaç yönetmen ve film adını akıllarında tutmak için harcadıkları çaba, festival bitiminde avsız eve dönüş ile ne yazık ki sonuçsuz kalır. Filmlerde mütemadiyen sıkılıp cep telefonları ile oynarlar.
5- Bir Yönetmen Varmış Onu Sikmeye Geldikçiler: Festivallerin olmazsa olmazlarından biri de film gösterimi sonrası filmin yönetmeni ile yapılan ve genellikle soru-cevap şeklinde geçen söyleşilerdir. işte bu grubun hakimiyet alanı tam da bu noktada başlar. film boyunca aklından geçen " ulan nasıl bir soru sorsam da şu yönetmeni götün deliğine soksamdır" Bu nedenle filmle fazla alakaları olmaz. Bu gurubun mensupları genellikle ateşli ve genç sinema öğrencilerinden oluşur. Devrimcileri ise hele çok fenadır.Bu gözler Emin Alper'e -kendisi tepenin ardı filminin yönetmenidir- "neden politik değilsiniz, neden f tipi gibi bir film çekmediniz?" sorusunu soran bir andavallıyı dahi görmüştür kardeşlerim. Bence bir numara dayaklıktırlar. Dilerim tüm biletleriniz buralar eskiden hep bizimdi teyzelerinin bir ön sırasından olur şekilci pezevengler.
Evet efendim, gördüğünüz üzere festival seyirci tipoojilerini başlıklandırmış olduk. Elbette bu başlıklar arttırılabilir, yeni tipler dahil edebilir. Ama genç bir festival seyircisinin ilk etapta karşısına çıkacak olan tehlikeler bunlardır.
Seneye, festival sezonunun açılması ile yine peşinizdeyim ibneler. Ona göre ayağınızı denk alın. Yaşasın Gerçek Sinema Seyircisi. Ha bir de son söz;
