istanbuldaki din merkezi sayılan kurumdur. atatürk'ün bu kurum hakkındaki görüşü şu şekildedir.
Lâkin bir fesat ve hiyanet ocağı bulunan memlekette nifak tohumları ve uyuşmazlık saçan, hiristiyan hemşehrilerimizin huzur ve refahı için de uğursuzluk ve felaket nedeni olan Rum Patrikhanesini artık topraklarımız üzerinde bırakamayız. Bu tehlikeli teşkilâtı memleketimizde muhafazaya bizi mecbur etmek için ne gibi vesile ve sebepler gösterilebilir?
atatürk
25.12.1922, Le Journal Muhabiri Paul Herriot ya Verilen Beyanat.
önemli not: ortadoks değil, ortodoks. ne kadar okunup araştırma yapıldığı ortada... **
1-) ortodoks kiliseler arasında sıralı düzenden çıkma ve hiyerarşik düzene geçmek kimsenin kararı değildir. istanbul patrikhanesi eşitler arasında birincidir. bu her zaman için böyle kabul edilmiştir.
2-) evet vardır. dünya üzerinde hiçbir yerde birileri kendi başına bir ortodoks kilisesi açamaz. buradan izin almak zorundadır. hatta açılışta kullanılan kutsal yağ da buradan gider. moskova patrikhanesi kendi çapında efelik taslasa da yıllar önce istanbul patrikhanesi kendilerine gönderdikleri yazılı metinlerde "ekümenik" kelimesini bal gibi kullanıp bu şekilde kabul ettiklerini kanıtlamıştır.
3-) patrikhaneyi ekümenik yapan plaka değil, ortodoks kiliselerinin inançlarıdır.
4-) değildir. ortodoks hristiyanlık öğretilerini dünyasal kanunlara dayandırmaz.
konsillerde alınan ortak kararlardan yola çıkılarak ekümenik olduğunu söyler.
moskova patrikhanesi ve diğer tüm kilise ve patrikhaneler de bunu böyle kabul etmektedir. aksi ispatlanamaz. istanbul patrikhanesi ise ispatlamıştır, gerekirse yine ispatlar.
ortodoks hristiyanlığının inançları bellidir yüzyıllardır. ciddidir. hazım sorunu yaşayanlar için yapabilecek hiçbir şeyimiz yoktur. sevseniz de sevmeseniz de bu patrikhane ortodoks aleminin başıdır. bunun kararını müslümanlar veremez, ortodoks teolojisi hristiyanları ilgilendirir. patrikhane böyle diyor ve tüm hristiyanlar onaylıyorsa tartışılacak bir şey yoktur. çünkü tartışılan şey "isa tanrı'nın oğlu değildir, hristiyanlar böyle bir şeye inanamaz" demek kadar gariptir. kimse inancını başka bir inanç mensubundan öğrenecek değildir. bu böyle biline.
dünyadaki tüm patrikhanelere yaptırım uygulamaktan aciz olmayan patrikhanedir. zaten yaptırım uygulama zorunluluğu ve iddiası da yoktur. ancak dünyadaki tüm patrikhaneler arasında birincil konumdadır. tüm kiliseler de buraya bağlıdır. gidin bakalım bir ortodoksların katıldığı toplantıya, kim oturuyor en başta? kim yönetiyor orayı? tabii ki istanbul patriği. nereden bilirsiniz bunları...
patrik bir türkiye cumhuriyeti devleti vatandaşı olarak elbet anayasaya bağlıdır ve onun kurallarının dışına çıkmaz, çıkamaz. sorun da burada zaten. türkiye devleti patriğin sıfatı hakkında konuşmamalıdır. en azından ortodoksların kabul ettiği bir inancı yok saymamalıdır. bu inancın özü, neye dayandığı, nasıl olduğu zaten patrikhane tarafından defalarca anlatılmıştır. yüzyıllardır bu patrikhane ekümeniktir ve türkiye dahil dünyanın her yerinde bunu bu şekilde dile getirmektedir.
atatürk tarafından türkiye sınırları dahilinde bulunması istenmemiş patrikhanedir. arzu eden arar bulur bu konudaki söylemlerini.
birazcık onun vefatı sonrasına bakalım...
21.şubat.1946'da maksimos fener rum patriği seçilir. ancak günümüzde bile devam eden istanbul-moskova arası katolik kilise güç mücadelesinde o dönem yine abd galibiyeti ile sonuçlanır ve moskova yanlısı olan maksimos görevinden istifa ettirilir. yerine abd yanlısı athenagoras seçilir. ama sorun şu ki; atatürk zamanında patriğin t.c. vatandaşı olması şartı getirilmiştir ki gerektiğinde anayasa gereği vatana ihanetten yargılanabilsin.
bu yeni patrik ismet inönü tarafından imzalanan bir kararname ile 26.ocak 1949 yılında t.c. nüfus cüzdanı sahibi olur. artık son engel de ortadan kalkmıştır. harry truman'a ait özel uçakla istanbul'a iner yeni patrik. kendisini havalimanında karşılayan koskoca başbakandır. bu abd vatandaşı patriğin elini sıkan ise lozan antlaşmasına imza koyan eldir. atatürk'ün nutuk'ta esip gürlediği mavri mira cemiyetinin üyesi olan patrik ismet inönü tarafından kutlanarak görevine başlar.
ancak iç cephenin gaflet ve delaleti bununla da bitmez. abd'ye öptürmek için kıyasıya bir yarış vardır. adnan menderes iktidar olur olmaz evvela bu patriği ziyaret etmiş ve saygısından el bile öpmüştür.
tayyip erdoğan ise üzerine düşeni yapar ve imam hatip liselerinin önünü açmaya çalıştığı kanunun içerisine bu okulu da sıkıştırıverir. atatürk'ün defetmeye çalıştığı heybeliada ruhban okulu artık faaldir haberiniz ola!
akp'nin bir seçim afişi vardı, hani demokrasi kahramanı olarak adnan menderes, turgut özal, tayyip erdoğan resiminin yanyana olduğu. akla bu poster gelmesin de ne yapsın?
fener rum patriği ise durumdan gayet emnun olsa gerek. öyle ya, memnun olmasa hiç 22 temmuz seçimleri öncesi "akp bizim isteklerimizin gerçekleşmesi noktasında en uygun adrestir" der miydi?
1821'de 2. Mahmut döneminde baskın yapılmış patrikhane. sebebi ise dönemin patriğinin daha sonra yunanistan' ın bağımsızlığını ilan etmesiyle sonuçlanacak olan kanlı mora isyanını desteklediğini ve organize ettiğini gösterir belgelerin bulunmasıdır. akabinde patrik ve önde gelen bir kaç din adamı patrikhanenin orta kapısının önünde asılmışlardır. o gün bu gündür o büyük kapı kapalıdır ve "Bu kapı, ancak önünde bir Türk büyüğü asılırsa açılabilir" diye yemin edilmiştir. o kapı türkiye cumhurbaşkanı geldiğinde dahi açılmamakta ve adeta türkiye cumhuriyeti devletine kafa tutulmaktadır, tamı tamamına iki asırdır.
ayia efimiya'nın naaşının bulunduğu patrikhane. ekümenikliği, "eşitler arasında birinci olması" bazı bünyelerce "lan madem eşit bu kiliseler, e nası üstün olur ki bunlardan biri??" denilerek anlaşılamamaktadır. "eşitlik" denilirken kastedilen şey geçmişte ortodoks kiliselerinin birbirlerine üstünlük sağlayarak değil, yanyana örgütlendiği, bu yüzden aralarında hiyerarşinin olmadığıdır. eşitler arasındaki birincilik, *ortodoks rum patrikhanesi'nin onursal üstünlüğüdür. türkiye cumhuriyeti, moskova patrikhanesi ve atina başpiskoposuistanbul ortodoks rum patrikhanesi'nin ekümenikliğini çeşitli siyasi nedenlerle kabul etse de etmese de çeşitli atamalarda fener rum patriğinin onayının alınması ekümenikliğinin kanıtlarından biridir. *
hz isa'nın havarileri tarafından kurulmadığı için asla ekümenik olamayacak patrikhanedir. eğer ekümenik olmayı hak eden ve ülkemizde bulunan bir kilise varsa o da antakya'dakidir. yurtdışı içinse kudüs bu sıfatı hak ediyor.
bulundukları mahallede satışa çıkan tüm meskenleri, arazileri yüksek fiyat vererek almaya çalışan grubun mekanıdır. onların bu hareketine, kamu oyunda mahmut hoca diye bilinen şahsın elemanları cevap vermeye çalışarak satışa çıkan mülkleri almaya çalışmaktadır.
doğu roma imparatorluğu gibi basit bir değişim geçirerek grek kilisesi şekline dönüştüğü veya doğu roma'dan armağan kalan adıyla rum patrikhanesi olduğu, verilen hakları, tanınan imtiyazları nasıl kötüye kullandığı herkes (?) tarafından bilinir...
edit : pek çok isyana öncülük yaptığı da bilinir...
