felsefe olmadan hiçbir şey olmaz..
"neden?" sorusu bile felsefenin başlamı için yeterli bir sebeptir.
insanoğlunda merak duygusu uyandığı an felsefe de başladı ve bilinçli canlılar yok olana dek sürer gider.
ama bilimi bilemeyiz..
iki tane bokun karşılaştırılması. ikisi de kaostan kaçışta var olmuş düşünsel sıçmıklardır. Sorgulamayı sorgulamak, kaostan kaçmamak, toplumu düşüncelerin önüne koymamak işte bunları yapıyorsan cesursun. Zamanı var olarak kabul edip neden sonuç ilişkisi içinde çabalamak bebelerin işi.
Soru sormus olmak icin sorulan sorular felsefe kategorisine girmez.
Icerigini arastirmak, metod gelistirmek, analiz etmek, ögrenmek felsefe ve bilimin tamamini olusturur.
Aslinda ayrilmaz bir bütündür.
Örnegin;
Yapraklar neden yesildir? Sorusunu sordugumuz anda felsefe yapmaya baslariz. Hipotezler üretiriz. Hipotezleri desteklemesi icin arastirmalar yapar metodlar gelistiririz. Bu esnada bilim yapmaya baslariz. Analizler ve testler sonucu cevabi bulmaya calisiriz. Deneyler yapariz. Deneyleri tekrarlariz. Daha sonra cevabim klorofiller sebebiyle oldugunu ögreniriz.
bilimin temeli felsefedir. felsefenin durması demek bilimin de yok olmaya başlaması demektir. bilim, felsefede olmayan kesinlik ihtiyacından doğmuştur. üstteki entarilerde dendiği gibi felsefe soru, bilim cevaptır. felsefede en çok neden/niye diye sorulur, bilimde ise nasıl diye sorulur. felsefede soyut olan önemlidir. bilimde ise somut olan..
hume, nedenselliğe bilimin dogması demiştir. heisenberg'in belirsizlik ilkesi ile nedensellik tartışmalı hale gelmiştir. sonra da kuantum dolanıklığı doğmuştur ve kuantum fiziği diye bir fizik dalı ortaya çıkmıştır.
fizik, her şeyin nedenleri ve sonuçları olduğunu söyleyen bir bilim dalıdır... matematik olmadan fizik düşünülemez.
özellikle ülkemizde bazı vizyonsuz matematikçilerin bilimin en üstünü olup felsefenin ve sanatın işe yaramaz olduğunu söylemesi tamamen zırvalıktır. tarihteki ünlü dahilerin çoğu polymath'tır. yani çok yönlüdürler. her şeye merakları olmuştur. mesela leonardo da vinci, ömer hayyam, descartes vs.
iyi bir matematikçi aynı zamanda iyi bir filozoftur. felsefe gibi matematik de düşünmektir çünkü. matematik de felsefe gibi soyut ve komplekstir aynı zamanda. matematiğin anlaşılması bu yüzden zordur. soyutlama olmadan hiçbirinde başarı sağlanamaz.
merak ve şüphe olmadan mantığa ulaşamayız. duygularımız ilkel mantığımızdır. nietzsche'nin de söylediği gibi düşünceler duygularımızın gölgesidir.
bu konuyla ilgili nietzsche'nin bazı güzel sözlerine değinmek istiyorum;
neden'i olan; nasıl'a katlanır.
insan dilediği kadar bilgisiyle şişinip dursun, dilediği kadar nesnel görünsün, boşuna! sonunda her zaman ancak kendi yaşam öyküsünü elde edecektir.
bazı şeyleri bugüne kadarki nedenlerin dışındaki nedenlerden dolayı yapmalıyız. farklı düşünmeyi öğrenmeliyiz. çok geç bile olsa, sonunda çok daha fazlasını elde etmek için; farklı hissetmek için.
sabit fikir; sahibini hapseder.
Sahip olunması zorunlu tek şey var: Ya yaradılıştan ince bir ruhtur bu, ya da bilim ve sanatlar tarafından inceltilmiş bir ruh…
nietzsche'nin düşünceleri de soyut ve komplekstir. istediğin anlamı çıkar dur..
bilim, sanat, felsefe sürekli değişim içinde olmalıdır ve gelişmelidir. bana göre üçünün de birbirinden üstünlüğü yoktur. üçünü de çocuklarım gibi seviyorum ayol.
