islam tarihinin en büyük devletlerinden biridir. hicaz, bütün kuzey afrika, kudüs hatta korsika'yı bile topraklarına katmış olan devlet islam tarihinde sürekli yaramazlık yapan küçük devletler gibi anlatılmasının sebebi ismaili oluşudur. bir zamanlar kahire'nin buraya başkentlik yaptığını düşünürsek sünnilerin devamlılığı açısından ne kadar büyük tehlike olduğu bellidir. bu yüzden bizim tarih kitaplarımızda hak ettiği değerini almaz.
(bkz: büveyhoğulları)
"Fatımi Halifesi el-Aziz’in (ö. 996) devrinde Fatımi ordusunda o kadar çok Türk asker görevlendirilmiştir ki, Mısırlı tarihçi Makrizi 'onun döneminde vazife verilmedik ve maaş bağlanmadık Türk kalmadı' demiştir."
- Nihat Yazılıtaş, Fâtımî Devleti’nde Türkler (TTK, 2009).
afrika'nın kuzeyinde büyük bir Müslüman şii devleti kurmuş olan soyun adı. Fatimilerin kurduğu bu devlet, 910 yılında, Aglebîlerin saltanatının yerine geçmek üzere Ubeydullah tarafından kurulmuştur.
hz.ali soyundan olanlar ve hz.ali taraftarları tarafından mısırda kurulmuş devlet. abbasi halifeliğinden ayrılarak kendi bağımsızlıklarını ilan etmişler ve şii halifeliğini kurmuşlardır.