II. Mehmed askeri başarıları, istanbul’u fethi ile önemli bir devlet adamıdır. ileri görüşlü Sultanın aynı zamanda bilim ve sanata büyük bir ilgisi vardır. Bu dönemde II. Mehmed’in italyan sanatçılara yaptırdığı portreler, Osmanlı sanatında portreciliğinin doğmasına büyük bir etken olur.
II. Mehmed’in kütüphanesinde doğu ve batı kaynaklı bilimsel eserlerin hem ana dillerinde hem de Türkçe tercümeleri bulunur. Bunlar arasında Trabzonlu Georgios, ibni Sina ve Homeros’un kitapları yer alır. Ayrıca, Ptolemios’un (Batlamyus) Geografike adlı eserinin Arapça, Latince ve italyancası, Arrianus’un Anabasis adlı eseri kütüphanede yer alan eserler arasındadır.
dönem sanatçlarından bahs edecek olursak,
Şerafeddin Sabuncuzade önemlidir.Amasya darüşşifası’nda yetişmiş Şerafeddin Sabuncuzade’nin (1466) tercüme ettiği 10. yüzyıl cerrahı ez-Zehrâ’nın (ö. 1036) Cerrahiyye-i ilhaniyye adlı tıp kitabıdır.
Bu kitapta hekim kullandığı aletlerin ve müdahalelerin resimlerine yer verir. Resimlerin ümmi hekimlere yardımcı olmak amacıyla yapıldığı anlaşılır.
Bedreddin Minucehr el Tâcirî el Tebrizî, bu dönem resim sanatı örnekleri arasında 1455-56 yılında Edirne’de hazırlandığı belirtilen küçük boyutlu el yazması gül ile bülbülün ümitsiz aşkını anlattığı Dilsûznâme adlı şiiridir. Eser bugün Oxford’dadır.
Resimlerin bir bölümünde Gül ve Bülbül gerçek biçimleriyle betimlenirken diğer yarıda genç bir çift onlarla aynı kaderi paylaşırlar.
Katibî,Dilsûzname ile benzer üslup özelliklerine sahip diğer bir eser Edirne’de yapıldığı kabul edilen Topkapı Sarayında bulunan yine küçük boyutlu katibi'nin şiirlerini bir araya getiren Külliyatı’dır. Eserde biri çift sayfa olan iki resim bulunur.
Ahmedi, iskendername'si meşhurdur.şair metinde toplumun bireylerinin sorunlarına Türkçe yanıtlar vermiştir.Ahmedî astroloji, din, tarih, coğrafya gibi konularda edindiği medrese bilgilerini anlatır.
Eserin özgün yanlarından en önemlileri, islam tarihi ve şairin daha sonra yaptığı iki ek olan Osmanlı tarihi ve Mevlid bölümleridir.
Venedikli Gentile Bellini,Venedik Doçluğunun resmi portre sanatçısıdır. Fatih Sultan Mehmed’in isteği üzerine 2 yardımcısıyla 1479’da istanbul’a gelip 18 ay kalır.
Gentile Bellini, Fatih’in Madalyası http://i.hizliresim.com/7gdPQW.jpg
Bertoldo Di Giovanni, Madalyanın ön yüzünde Fatih’in büst şeklinde, arkada zafer arabası ile birlikte esir edilmiş taçlı üç çıplak kadın tasviri bulunur.
Fatih’in Yunanistan, Asya ve Trabzon’a karşı kazandığı zaferi simgeliyor. Üstlerinde ülkelerin isimleri yazıyor.
Fatih’in Madalyas http://i.hizliresim.com/pzk9N0.jpg
25 Kasım 1480 tarihli eserin ikonografisi hem batılı hem doğuludur. Taçlar 6 tanedir ve 7.si kumaşta yer alır. Fatih’in 7. padişah olmasını çağrıştırıyor olabilir.
Sultanın halı, perde ve kumaşların ardına yerleştirilmesi izleyiciden uzakta kalmasını sağlıyor. Kemer,Topkapı Sarayı’nın kapısını simgeliyor olabilir.
Bu portrenin 16. yüzyılda yapılmış bazı Avrupa baskı resimlerine model olması eserin Avrupa’da bu yıllarda bilindiğini gösteriyor.
Sinan Bey, Bursa’lıdır. Mezar taşı üzerinde Fatih’in ressamı diye yazar. Osmanlı yazarı Mustafa Âli’nin belirttiğine göre Sinan Bey 1480’de Venedik’e giden elçi heyetine katılıyor ve italyan sanatçılardan ders alıyor. Portrede sultanın yüzü Costanzo’nun madalyasına benziyor. Madalyadan değil, Costanzo’nun yaptığı bir desenden hareket etmiş olmalıdır.
Ressam, Bursalı’dır. Bursa’da halen, Şible adında bir semt vardır. Şiblizade Ahmed’in Sinan Bey’in öğrencisi olduğu kabul edilir.
Portrede Üslup ve ikonografi olarak italyan ve Timurlu geleneğini birleştiren bir yaklaşım söz konusudur.
