enflasyon oranını esas alan yasal gecikme faizi bunun dışındadır. zira amacı alacaklının, paranın nominal değer kaybını tazmin etmektir.
ticari davalarda, tacirler arası alacaklarda alacaklı olan tacirin zaman nedeniyle oluşan, parayı işletememiş olma kaybını karşılamak üzere, mahkemeler en yüksek banka reeskont faizine hükmederler. bu oran genelde yasal faizin 2-3 katı dolayındadır. adi alacaklının parasının dönüşünü beklemesiyle, tacirin beklemesi arasında fark vardır. tacir parasının nominal enflasyon değer kaybından gayrı ticari fırsat kaybı da yaşamaktadır.
faizin parasal değer kaybını tazmin etmek dışında kullanılan bir diğer türü vardır ki bu "borç verme işlemi karşılığında kâr elde etmek" amacıyla faiz yürütmektir.en basit anlamda tefecilerin ve finans sağlayıcıların yaptığı budur. işte kuran'da yasaklanan bu tür faizdir.
yani enflasyon karşısında oluşan zarardan ve parasal olarak değer biçilebilen tüm zarardan gayrı yürütülen faiz ve gecikme şartları bu kapsama girer.
bunun yasaklanma nedeni, hiçbir değer üretiminde bulunmadan para alışverişi içinde kâr sağlamasıdır. ticarette bir değer katmak her süreçte söz konusudur. malı tarladan alıp pazara getirenin az da olsa bir emeği ve buna karşılık kattığı bir değer söz konusudur. üreticiden müşteriye doğru malı getirirken, tellaliye ve aracılıkta bir değer katma süreci az da olsa yaşanır. ancak para verme karşılığında kâr eklenmesi durumunda (riba) hem değer katma söz konusu değildir; hem de kâr marjının artırılmasının yegâne yolu, spekülatif araçlarla faiz oranlarının manipüle edilmesidir.
