geçmiş dönemde insanlara acık olarak verilen bazı bilgileri zamanla * daha gizli olarak insanlara öğreten sistem. belirli aşamalardan geçirilen öğrencilerin daha cok mısır, tibet ve güney amerikada taraflarındaki inisiye olmuş insanlar tarafından diğerlerine gene belirli testler sonucu öğretilmeye çalışılmasıdır.
Ezoterizm, bir konudaki derin bilgilerin ve sırların ehil olmayanlardan gizlenerek, bir üstad tarafından sadece ehil olanlara inisiyasyon yoluyla öğretilmesidir. Ezoterizm bir din veya bir inanç sistemi değildir.
H.P. Lovecraft kitaplarında ve ondan uyarlanan Call of Khutulu adlı oyunda ecayip tarikatları tanımlamakta kullanılan kelime. Korkutuyor gerçekten , duyunca bile ürperip götümden esoterik esoterik diye osuruyorum.
Ezoterizm özünde, bilgi ve görgülerin kapalı bir topluluk içinde ve aşamalı olarak verildiği bir çalışma ve öğreti sistemi olarak tanımlanabilir.
Bu sistemle aktarılan öğreti, bilimsel ve çağdaş olabileceği gibi, töresel ya da dinsel de olabilir. Ne var ki, Ezoterizmin bu özelliği çoğunlukla göz ardı edilir ve hemen her zaman Gizemcilik (Mistisizm) ya da Gizlicilik (Okültizm) ile karıştırma yanlışına düşülür.
ezoterizme göre, ezoterik bilgiler, yani hakiki bilgiler içeren sırlar, herkese açıklanmamalı, ancak belli eğitimlerden geçip o bilgileri almaya hak kazanmış, layık olmuş kişilere derece derece açıklanmalıdır. kimseye, değerini ve anlamını anlayamayacağı böyle bilgilerin verilmemesi gerektiği gibi, kimseye kaldıramayacağı, taşıyamayacağı bilgi de verilmemelidir. çünkü taşıyamayacağı bilgi, kişiye bir yarar vermeyeceği gibi, zararlı da olabilir. hakiki bilgiler bir tür enerjidir; dozunda alınmalıdır.
bilmenin ve anlamanin sadece bilincli ve gerekli kapasiteye** sahip insanlara anlatilmasi disinda bu kapasiteye ve/veya bilince sahip olmayanlari himaye altina alma ve yetistirmek suretiyle gerekli seviyeye getirme ogutleri de iceren ogretiler.
"yaratan" kavrami su ana kadar karsilastigim en huzur verici olani ve aklima ve ruhuma en cok uyani olup, reenkarnetif bir inanctir. Tum canlilarin, hatta tum evrenin birlesimi olan bir iradenin, isigin varligina inanilir, benim tarafimdan tapilir. Bu acidan paganizm ile benzesmektedir.
kelime anlamı olarak icteki manasına gelir ve amacı; kişiyi şimdi içinde bulunduğu, kendisini dıştaki parçalar ile bütünleştirdiği durumdan kurtararak, kendi bütünselliğine döndürmek ve böylece evrensel bilinci, tanrısal bilinci deneyimleyebilmek için ona bir olasılık yaratmaktır. eski yüzyıllarda bu amaçta yol alan pek çok grup olup, bunlara fazlasıyla insan katılırken, 21. yüzyılda insanoğlunun yalnızlaşmasıyla doğru oranda bu yolda ilerleyen gruplar da bozulmaya ve dağılmaya başlamıştır. sonuç olarak günümüzde ezoterizm usta ve öğrenci arasında sürmektedir. tek bir dine de mahsus değildir, bütün dinlerin amacı içtekine dönebilmektir zaten, dıştakinden soyutlanabilip, tanrıya ulaşabilmek. ezoterik yolculuk pek çok aşamaya sahiptir; duyarak bilmek, görerek bilmek, olarak bilmek ve bunların içinde şimdi sıkıcı kaçabilecek daha pek çok eğitimsel aşama vardır. *
Ezoterizm sözcük olarak Yunanca eswterikoV (içe ait, içrek, sadece müritlerin bildiği anlamında) sözcüğünden gelir. Bu sözcüğün kökü ise esw- ( iç, içerisi) dir .
Sözcük anlamı olarak ise ezoterizm,sadece belli sayıda müritlere açıklanan halkın düzeyine inmeyen ya da inmemesi gereken doktrine denir. Ezoterik doktrin müritlere sözlü olarak aktarılan tüm bilgi ve öğretilere denir. *
ezoterizm gerçeklerin yalnızca anlayabilecek kapasite,yetenek ve bilinçte olan insanlara verilebileceği görüşü üzerine kurulan öğreti sistemidir.ör:tasavvuf
(bkz: içrekçilik)