günah değil mi niye içiyosun diyenlere*
ey zahit saraba eyle ihtiram
insan ol cihanda bu dunya fani
ehline helaldir,na ehle haram
biz iceriz bize yoktur vebali
denilecek sözleri barındıran türkü.
derin manalı bir türkü ve bu sebebten ötürü sığ insanların anlamakta zorluk çekmeleri sebebiyle "bu nasıl türkü laa tövbe estafurullah tövbe" dedikleri, erkan oğur yorumlu eser.
(bkz: kandil gecesi sarap icmek)
erkan oğur ve ismail hakkı demircioğlu'nun 1998 yılında gülün kokusu vardı albümünde müthiş bir dinginlikle söyledikleri,savunan, derdini anlatan ama derdine ortak oldurmayan bir türkü. bir de neyzen tevfik bu tarz yazardı (#22984)
ulan, "şarap içiyoruz allah'a yaklaşıyoruz" diyorsun. sanki allah'a yaklaşmak için olmasa içmeyecek misin? bu bir. ikincisi, egemen grup(burada müslümanlar oluyor) tarafından hoş görülmeyen bir olayı gerçekleştirirken illa ki allah din iman tandanslı bir şeyler söylemek zorunda mısın? de lan "var mı içiyoz homunagoyum sana ne!" diye!
yani biraz "niye saç uzatıyorsun" sorusuna "peygamber sünnet din iman gak guk" cevabı vermeye benziyor bu olay.
velhasıl, içiyorsanız için. hatta gel senin o gül hatrın için ben de içeyim, bir buçuk senedir içmediğim o meredi. (ama bir kadehten fazla olmaz, karaciğer sulanıyor ondan sonra). lakin bir açıklama yapma neden içtiğine dair. keyifinden iç şarabı içeceksen. din iman yüzünden değil be gülüm. açıklama yapma ihtiyacı duyma anlayacağın. rezil etme kendini.
rindane tarzda yazılmış bir şarkıdır. bir rindin agzından okunmaktadır. "zahid" tasavvuf edebiyatında inanma ,ibadet işini göstermelik ve sert kurallara tabi olarak yapan dinin özünden cok sekilcilği ile ilgilenen kişidir. rind ise gönül adamı, yaradılanı yaradandan ötürü seven, gönülden inandığı için askın her mertebesine ulaşabilmiş kişidir, zahid'in tam tersidir.
zahid sarabı haram, asık olmayı günah sayarken; rind sarabı allaha ulaşmak için içer, asık olur ve gerçek asık mertebesine de bu sekilde ulasır.
bir anlamda rind'in zahid'e ayar verdiği şiirdir. *
bediüzzaman hazretlerinin bir sözü vardır: "mecaz ilmin elinden cehlin eline düşerse hakikate inkılab eder, hurufat doğar". izahat için bilenler mazur görsün ama der ki hazret, cahil olan mecazı anlamaz onu gerçek zanneder bu da yanlış anlamalara sebebiyet verir. bu itibarla edip harabi'nin bu mısralarından "hadi şarap içelim dostlar" manasını çıkartanlar ne yazık ki bu şiirden hiçbir şey anlamamış demektir. zira burada kastedilen anlam tasavvufa karşı çıkan sofu takımına verilen cevaptır. bu nedenle tasavvuf ehli zatlar şarabı, meyhaneyi ve aşkı herdaim bir metafor olarak kullanmışlar ve kendi yollarının hakikatini bu ifadeler üzerinden anlatmışlardır.
--spoiler--
kandil geceleri kandil oluruz,
kandilin içinde fitil oluruz.
hak'kı göstermeye delil oluruz,
fakat kör olanlar görmez bu hâli
--spoiler--
herkesin anlayamayacağı bir dille, içtenlikle yazılmıştır.
https://galeri.uludagsozluk.com/r/43775/+
bu resimdeki modern bir kandildir örneğin, fakat vakt-i zamanında şarap şişelerinden kandiller yapılır, ebrûlar işlenir, tasavvuf edilirmiş... şiirdeki sanat da, burada ortaya çıkıyor işte. anlayana tabi...
--spoiler--
sevap almak icin iceriz sarap
icmesek oluruz ducar-i azap
senin aklin ermez bu baska hesap
meyhanede bulduk biz bu kemali
--spoiler--
perdeler açık, görüntü nettir..
