'Universe' senfonisi astrolojik değil astronomik verilerden yola çıkar. Astronomik veriler elbette ki bilimin değişmesi ile doğru orantılı olarak değişkendir. Besteci bu eserinde 2012 yılının bilim verilerine dayanarak yola çıkmıştır. Bu bağlamda Büyük Patlama / Evrenin Genişlemesi / Gliese 581g' nin Dünya benzeri bir gezegen olması / karanlık maddede analiz olarak Tanrı Parçacığı'nın bulunması / çağlar sonraki bilim dünyası açısından doğru olmayabilir.
Evrenin Genişlemesi Teorisi 20. yüzyıl bilim astrofiziğine damgasını vuran teoridir. Başta Hawking olmak üzere uzayın genişliği (13,7 milyar ışık yılı) Büyük Patlama'dan (Big Bang) günümüze büyümektedir. Fazıl Say'ın müziğinde bu büyüme ritim matematiğinde ve armoni matematiğinde genişleme olarak yansımakta ve ölçü sayılarının büyümesi (3/8+4/8+5/8+6/8+7/8) gibi görülmekte. Majör, minör ve atonalite sembolleri doğa insan ve kaos ilk bölümde yoğun bir biçimde işlenmektedir.
Venüs gezegeni astrolojide dişiliğin, kadınlığın ve güzelliğin sembolüdür; tarih boyunca da hep bu rolü oynamıştır. Astronomide ise durum farklıdır Venüs 800 dereceye yakın sıcaklığı ve volkanik yapısıyla Güneş Sistemi'nde Dünya'ya çok yakın bir gezegendir. Bilim dünyasında milyarlarca yıl önce Venüs ile Dünya'nın çarpıştığı söylentisi vardır. Fazıl Say eserinde bir fanteziden yola çıkar. Bu fanteziye gore milyarlarca yıl önce Venüs'te hayat vardı ve bir meteor yağmuru sonucunda bu hayat sona erdi. Besteci, Venüs gezegenindeki hayatın bu son birkaç dakikasını ele almaktadır. Basflüt, Theremin ve ingiliz Kornosu Venüs halkını temsil ederken, Waterphone korkuların seslerini dile getirir. Venüs'ü temsil eden aralık, tritonus aralığıdır. Meteor yağmuru esnasında ise trompetlerin sert vuruşları duyulur.
Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni Jüpiter, astronomide aynı zamanda savaşı simgeler. Bilindiği üzere Jüpiter'de 300-400 yıldır olağanüstü bir fırtına var olmakta. Öyle ki hızı saatte 8000 kilometreye varan hızla esen rüzgarlar, kasırgalar ve volkanik patlamalar tespit edilmekte. Bu bölümde NASA verilerinden aldığımız frekans sesleri olan mi ve do diyez, eserin tonalitesini oluşturur. Fırtınayı temsil eden rüzgâr makinası, vurmalı sazların tremolo efektleri ve bakır nefeslerin sunduğu temalar bölümü oluşturan öğelerdir.
Bilimin ve insanoğlunun en önemli sorularında birisi uzayda başka bir hayat olup olmadığı. Bu bakımdan Dünya'ya, atmosferik, fiziksel ve kimyasal benzerlikte yapıya sahip olan bütün gezegenler insanoğlunun ve bilimin dikkatini çekmektedir. Hubble teleskobu ile alınan görüntüler bilim insanlarına büyük ümitler vermiştir. Dünya'ya yapısal olarak büyük benzerlik gösteren gezegenler bu sistemde keşfedilmiştir. Bestecinin yaratmak istediği müzik, Dünya dışı bir uygarlığın müziği olarak hedeflenmiştir. Dolayısıyla orkestrada hemen hemen hiç kullanılmayan enstrümanlar olan Theremin, Waterphone, Daxaphone, Log drum, Hapi drum, Ufo drum, Vibratones, Sansula esere dahil edilmiştir.
Bir yıldızın patlamasına verilen isim Süpernovadır. Elbette ki bu patlama olağanüstü bir enerji yoğunluğunu içerir 5. bölümde bu sıkılaşan enerjinin katlanarak ve yoğunlaşarak en sonunda patlaması anlatılmak istenmiştir. Bölüm ritim motifleri ile simgelenmiştir.
Bu bölümde Majör (Doğa), Minör (insan) ve Atonalite (Kaos) tüm çıplaklığıyla birbirleriyle kontrast içerisinde yer almaktadır. Evrenin oluşumunu sağlayan maddelerden biri olan (son bulgulara göre içinde Tanrı Parçacığı ismi verilen bir madde olduğu ortaya atılan) Karanlık Madde'nin yoktan var etmesi, kendisini ve evreni genişletmesi sayılara da dayanan bir melodi ile resmedilmiştir. Bu melodi basit bir şekilde 1 nota - 2 nota - 3 nota - 4 nota - 5 nota - 6 nota - 7 nota diye büyüyen sembolik bir melodidir. Eser Evren'in frekans sesi olan re ile sona erer.
fazıl say'ın astronomik bilgilere dayanarak hayal gücünün sonsuzluğu ile bestelediği astronomik, fantastik evren'inde; hayat, aşk, savaş, fırtına, korku, düş, patlama ve karanlık madde etrafta kah dans ederek, kah çarpışarak uçuşmakta.
her bölümü hem notaların bize kapısını açtığı evren olarak hem de bu evren'in sesleri olan enstrümanlarla, emsalsiz bir yaşanmışlık kesiti ve hatta yaşam sonsuzluğu sunmakta. venüs'teki hayatın güzelliğini temsil eden theremin'in büyüleyici sesiyle venüs bölümü; bir çok egzantrik enstrümanın kullanılmasıyla esrarlı, ürkütücü ve yine thereminle hayat ama dünya dışı bambaşka bir hayat müjdeleyen Dünya Benzeri Gezegen Gliese 581 g(of daxaphone sen ne ürgünç bir enstrümansın; hayal edilemeyecek ürkünçlükte yaratık sesleri çıkarmaktasın!*) bölümü ve karanlık madde'nin kaos ortamında tanrı parçacığı ile var ettiği evren'in sesinin yine güzellik, sevgi, hayat dolu thremin ile hem felsefi hem de düşsel bir varoluşa bizi çağırdığı 'karanlık madde' bölümü; fevkaladenin fevkinde muhteşemlikler olarak ruhumuzda sevgi,heyecan ve umut fırtınaları koparmakta...
fazıl say kesinlikle bir dahi; hem de dehasını, sanatsal estetikle tüm evreni büyüleyecek fantastik, felsefi ve astronomik hayat notalarıyla ruhumuza akıtacak kadar emsalsiz bir sanatçı...
1- Fazıl'ın Frankfurt'daki açıklama konuşması (almanca)(aşağıdaki konser kaydında)
UNiVERSE SENFONiSi Frankfurt Radyo Orkestrası Howard Griffiths (şef)
- 1. bölüm 4.30 BiG BANG ve EVRENiN GENiŞLEMESi
13.7 milyar yıldır genişlemekte olan evreni anlatış. RE notası evrenin normalde duymadığımız ama varolan tınısı yani frekans sesidir...
Bütün senfonide armoni semboliktir..
Majör Armoni "Doğa"yı
Minör Armoni "insan"ı
Atonalite ise "Kaos"u temsil eder
- 2. bölüm VENUS (9.30)
Milyarlarca yıl önce Venüs gezegeninde gerçekten hayat var mıydı? Bu hayat Venüs'e çarpan göktaşları sonucu sona mı erdi?
Venüs gezegeninin- ve varsayılan yaşamın- son 3 dakikası. Venüslüler korku içinde ölümü bekliyor...(Theremin-Waterphone-Bassflut)
- 3.bölüm JÜPiTER'DE FIRTINA (12.30)
Jüpiterde 400 yıldır devam eden saatte 8000 km hız ile esen rüzgarlarla dolu fırtına (Rüzgar makinası)
-4. bölüm DÜNYA BENZERi GEZEGEN GLiESE581G (15.00)
Dünyaya 25 ışık yılı uzaklıktaki Gliese581g gezegeninde okyanuslar, kıtalar, ormanlar var, hayat var mı? Bir yaşam biçimi - canlılar var mı? O gezegende nasıl bir müzik yapılıyor olabilir? Sesler?Daxophone-Theremin-Sansula-Waterphone-Ufo-Hapi -vibratone lar, orkestraya bambaşka tınılar getiren yeni enstrumanlardır..
-5. Bölüm SUPER NOVA (21.00)
bir güneşin patlayarak ölümü.Yoğun enerji- ritmler (Trompet ve kornolar-davullar)Güneşin büyük patlaması ardından yaşanan sessizlik.
-6. Bölüm FiNAL Karanlık MaddeDARK MATTER,(24.00)
Yoktan varolan madde-Evrenin tamamını kapsayan Karanlık madde ve karanlık enerji; Evren yaratıldı mı? Yoksa kendi kendini mi var eden bir sistem sorusu?
