çoğunlukla batıda gözlemleyebildiğimiz durumdur. sebep olarak sokaklarının yıkanmasını, insanların kısa mesafelerde yürümelerini, memleketimize göre daha temiz olduklarını sayabilmemizdir.
özenti ailedir*. zira bizim kültürümüzde terlik vardır, "misafir terliği" kavramı vardır, annelerin misafirliğe gittikleri evde giyecekleri terliği torbayla yanlarında götürmeleri vardır. ama dışarıdan giyilen ayakkabıyla evin içinde gezmek yoktur. ayakkabıyı içeride çıkartmak bile nadirdir. nedeni, sokakların kirini tozunu eve getirmemektir. dolayısıyla evinde ayakkabıyla gezen türk ailesi yabancı dizilere veya yabancı dizilere özenen yerli dizilere özenmektedirler. evinde hergün bir temizlikçi istihdam eden ve emekleme evresinde çocuğu olmayan aileler için bir nebze kabul edilebilir olsa da genel olarak tavsiye edilmez.
ha diyeceksiniz ki bu yabancılar pis mi? değiller efendim. ama onların sokakları temiz*. adamlar sokaklara sakız atmıyor, tükürmüyor, hatta inanması güç ama sümkürmüyor. siz onların sokakları temiz bırakma kültürünü değil de evde ayakkabıyla gezme kültürünü alırsanız, batının ilmini değil ahlaksızlığını aldık gibi bir şey olur.
yaşadığı şehrin sokaklarında çamur, toz, su birikintisi veya hernevi pislik bulunmasa bile, sırf bu nedenle bu durumu açıklayamayacağımız ailedir. bir insan evinde ayakkabıyla nasıl dolaşır? evet türk toplum yapısında esasında böyle bir şey yok ama, televizyon kültürünün var olduğu bilgisini zihnimizin bir kenarında canlı tuttuğumuzda, türk toplum yapısı hakkında kesin yargılarla konuşmaktan da vazgeçmiş oluyoruz aslında. ya da vazgeçmeliyiz. zira televizyonlarda yayınlanan yemek programları başta olmak üzere evin içinde çekimi yapılan programlar, diziler filmler bize sanki evin içinde ayakkabıyla gezmenin normal bir şey ve hatta matah bir şey olduğunu söylerler. tabi bunun avrupai bir yanının olması, evinin içinde ayakkabıyla dolaşan insanların çağdaş insanlar olduğu yönünde bir yanılgıya düşmemizi de beraberinde getiriyor. oysa insanların evleri, dinlenme yerleridir. dış dünyadan soyutlanma yerleri. barınma ihtiyacının da ötesindedir yani bu. gün içinde dışarıda, gerçek dünyada koşturan, dünyanın keşmekeşliğinin içinde boğulan bireyin dinlenmesi, ve hatta kendine gelmesidir. bu haliyle baktığımızda evine ayakkabıyla giren bir birey, evinde ayakkabıyla dolaşan bir birey, evinde hiç çekyata uzanmaz mı mesela? uzanırsa nasıl uzanır? ayağında ayakkabılarla nasıl rahat oturabilir. tamam şimdi çok rahat ayakkabılar falan da var da, ev bir insanın yalın olması gereken yerlerdir. bir insan yalnızca ayakkabısını bile kapısını önüne çıkaramıyorsa, bu insan o evden ne bekleyebilir ki. ve böyle bir aile, şairleri de boşa çıkarır.
(bkz: ayakkabılarını kapımın önünde görmeyi istiyorum)
