tuhaftır biz bunu türkler için kullanılan bir aşağılama zannaederiz. neden? çünkü şartlı tarih bilincimiz yanına bol soslu dil bilgisi eksikliğimiz bu yanlışa düşmemizi koşullar.
farsça bir tamlamadır fakat baştaki etrak, arapça bir yapıya sahiptir. bir milletin isminin başına e harfi getirildiğinde o milletin en ilkel yaşam biçimiyle hayatına devam eden kesim anlatılır.
mesela e'arab bedevi demektir. arabın en ilkel yaşayan kesimi anlamında.. etrak da bu kalıp yapıya bağlı olarak türk ün en ilkel yaşam biçimini tercih etmiş olan kesimi temsil eder.
dolayısıyla etrak ı bi idrak, türkün en bedevisi idraksizdir demektir.
zira her halkın bedevisi idrakı düşük olan kesimdir.
"kafasız/idrak edemeyen türkler" manasındadır. evet, bizzat Orhan Bey'in ağzıdan çıkmıştır. o dönemin modern koşullarına ayak uyduramayan, yıkanmasını bilmeyen, okumasını yazmasını öğrenmeyen, işi gücü adam kaçırmak, kavga etmek, şarap içmek olan kökeni oğuzlardan gelen bazı aşiretleri belirtmek amacıyla sarfettiği bir sözdür.
amma ve lakin,
allahınızı seviyosanız bana "kafasız türkler" ile "türkler kafasızdır" söz öbeklerinin arasındaki farkı bilmediğinizi söylemeyiniz. üzülürüm. orhan bey'in kastettiği şahıslardan olduğunuzu varsayarım.
bir milletin önünde sıfat olarak kullanılması ilk kez iranlı iskender bin kavus'un kabusname adlı eserine rastlar.
sanıldığı gibi türklere anlayışsız diyenler osmanlılar değil iran coğrafyasındaki yerleşik pers kitlelerdir ve bu söz kültürel açıdan yerleşik perslere göre daha geride olan ve bugünkü tacikistan coğrafyasında yaşayan göçebe türkmanend(türke benzeyen,türk gibi)kitleleri nitelemek için kullanılmıştır.
