yunan ordusu;
toplam 120 bin asker, 1000'den fazla makineli tüfek, 450 top bataryası, 27 uçak ve yüzlerce kamyon...
türk ordusu;
90 bin asker, 450 makineli tüfek, 175 top ve sadece 3 uçak...
türk ordusunda bunların haricinde, askerlerimizin yarısında tüfek yok, askerlerin yüzde 15'i savaş meydanından kaçmış, uçaklarımızın sadece 1'i 3 defa keşif uçuşu yapabilmiş, diğerleri arızalı. ordumuzun topları çok eski...
bunun dışında, koçgiri ayaklanması henüz yeni bastırılmış, bu bölgedeki kuvvetler batı cephesine yetişememiş. aynı zamanda güney cephesinde fransız ve ermeniler ile çatışmalar devam ediyor.
ama kaybettiğimiz muharebeler sonunda yunan palikaryasını sakarya'nın doğusuna taarruz etmek zorunda bırakarak, sadece 2 ay sonra düşmanı kutsal vatanın harim-i ismetinde boğduk.
bu sebeple kütahya-eskişehir muharebeleri bir mağlubiyet, bir hezimet değil, bir taktik geri çekilmedir.
o şartlar altında sakarya'nın doğusuna çekilmeyip tekalifi milliye tedbirlerini almadan yunan'ın karşısında durmaya çalışsaydık bugün bir vatanımız olmayabilirdi.
-------
not:
--- spoiler ---
uçaklarımızın sadece 1'i 3 defa keşif uçuşu yapabilmiş, diğerleri arızalı...
--- spoiler ---
bakın bu kısmı özellikle yazdım, zira, yunan ordusu bir batıdan, bir de güneydoğudan afyon üzerinden taarruz ediyordu.
biz ise kütahya'nın doğusunda yumruçal'ı tutmuştuk, yunanlar, bursa üzerinden 1 kolorduyu yürütmeye başladılar, buna dair bir istihbarat alamadık.
bursa üzerinden kütahya'nın doğusuna yürüyüşe geçen yunan kolordusu, yumruçal'da yarbay nazım bey'in kuvvetlerini dağıttı, yarbay nazım bey burada şehit düştü.
böylece kuzeyden gelen yunan kolordusu, batıdan taarruz eden yunan ordusu ile birleşti ve eskişehir düştü.
bunları hep bilmek, yerinde incelemek, o günün o imkansızlıklarını iyi kavramak gerekir.
belki sahip olduğumuz 3 uçağın 3'ünü de uçurabilseydik, bursa üzerinden yürüyen yunan kolordusunun farkına varabilirdik.
bu imkansızlıklar bize 1 seneye maloldu, imkansızlıklar yüzünden cepheyi 150 kilometre derinleştirip anca toparlanabildik.
bozgundan sonra gazi cepheye giderek ismet paşa' ya moral verir ve orduyu sakarya' nın batısına çeker. ayrıca yunan kuvvetleri süratle türk ordusunu takip yeteneğine sahip olsaydı yok oluş mutlaktı. lakin sakarya muharebesine kadar arada 20-30 günlük bir süre vardır.
savaşta gaza gelmenin iyi bir şey olmadığı, her daim tedbirli olmayı gerektiren ve düşman kim olursa olsun küçümsenmemesini gösteren, ibretlik savaştır.
Kurtuluş mücadelemizde yenilgiye uğradığımız muharebelerdir. Tek yenilgimiz olduğundan ve sonrasında Sakarya muharebesi ile durumu toparlayıp, taarruza geçtiğimizden pek ağza alınmaz. Okullarda da üstünkörü anlatılır hep.
