Bırakın artık şu dövizmiş, kurmuş işlerini. Ona kalırsa koca rusyanın parası çok daha değersiz.
Siz ülke içinde harcamak için kazanılan tl cinsinden ne kadar birim ceplere giriyor ona bakın.
Mayışlar bu ay itibarı ile gayet güzel bir seviyeye geldi mesela.
Asgari ücret dışında kalan kesim çok rahat yaşayacaktır.
Ermenistan parası, Japonya parasından
daha değerli. Demek ki, Ermenistan; Japonya’dan daha zenginmiş.
***********
" ehonomi usmanı " gurbetçi aktroll gelmiş gene .
tek kozu da japon yeni . daha önce yazacaktım ,
şimdi yazayım . japonlar " kuruş " , " cent " , " penny "
gibi alt para birimlerini kullanmıyorlar .vaktiyle " sen "
diye küçük bir para birimi vardı . 1950 lerde
kaldırdılar .
yani " japon yeni " aslında kuruş sayılır .
euroya geçmeden önce italyan lireti de öyle düşüktü .
tabii bu kelime oyunları türk lirasının 10 senede
10 kat değer kaybettiği gerçeğini değiştirmiyor .
ihracat rekoru kırıyoruz demeyi ekonomik açıdan belki tartışabiliriz.
ihracatımız ne kadar artarsa borcumuz da o kadar artıyor, çünkü; 100 liralık mal satmak için 120 liralık mal alıyoruz. bir bakkal dükkanı veya market işletiyorsunuz, pazarda limon satıyorsunuz, ticari olarak düşünün yani...
örn; 2019 yılında ticaret bakanının övünerek açıkladığı dış ticaret açığımız kapanıyor diye sevindiği duruma göre 2019 da ilk 10 ayda 148 milyar dolarlık mal satmışız 172 milyar dolarlık mal almışız.
bu yıl 6 aylık (2023 yılı Ocak-Haziran) dönemde geçen yılın aynı dönemine göre;
ihracat, %1,8 oranında azalarak 123 milyar 377 milyon dolar,
ithalat, %4,3 oranında artarak 184 milyar 795 milyon dolar.
köşe başına dönerci açsanız 123 liralık satış için 184 liralık mal alsanız batarsınız.
üstelik artan maliyetler (işçi, dükkan kirası, elektrik, su, iş yeri ekipmanı vb giderler) düşünülürse bir esnaf olarak dükkanınızı/durumunuzu işletme ve ekonomik gerçeklerle değil de "kısmet, kader, rızkımız bu kadar, diğer esnaflar bizi kıskanıyor, benim büyümemi başarılı olmamı istemiyorlar, bakın ne güzel dükkana masa sandalye dekorasyon yaptırdım, dükkanı çevirmek için bana kredi vermeyenler suçlu, benim ekmek teknem vs" gerekçelerle hayal aleminde kendi ürettiğiniz değerlerle kutsallarla aklı ve matematik gerçekleri dışlayarak konuşmanızı kimse ciddiyete almaz ekonomik işletme tartışmasını sizinle kimse yapmaz.
matematik ile, ekonomik verilerle oynayarak rakamları istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz ama sonucu, yaşanacak olanı değiştiremezsiniz.
merkez bankası politika faizi denen rakamı değiştirebilir, tüik kurumunca açıklanan enflasyon rakamları ile oynayabilirsiniz. enflasyonu da faizi de düşük gösterebilirsiniz ama şu an yaşadığımız durumu/sonucu değiştiremezsiniz.
canınız kaymak istedi diye manda alıp beslemek veya param var manda alıp beslemeye gerek yok diyebilirsiniz. tabi ki amacınız manda değil de kaymak olmalı ve akılcı bir maliyet analizi, kabul edilebilir sürdürebilir tedarik, istikrarlı tutarlı akılcı bir politikanız olmalı.
taze süt içmek için inek alıp balkonda beslemek veya her canı süt istediğinde arabaya binip yüzlerce kilometre yol yapıp bir bardak taze süt içmekle hava atmamak lazım.
1 sene önce 1 türk lirası 23.39 ermeni dramı ederken şu an 14.82 ermeni dramı ediyor.
sadece son 1 ay ermeni dramı türk lirası karşısında %19 değer kazanmış durumunda.
2015 ocak ayında 1 türk lirası 205 ermeni dramı ederken 2023 temmuz ayında 1 türk lirası 14.82 ermeni dramı ediyor. ya ermenistan savaş felaketi ve bozgun yaşamasaydı ne olurdu?
sadece yıllık bazda son 1 yılda %60 değer kaybı yaşamışız ermeni dramı (amd) karşısında.
ermenistan ile türkiye kıyas yapılırsa bu kadar türk lirasında yaşanan çöküşü ve ermenistan dramı karşısında türk lirasının değer kaybını ekonomik nedenlere bağlamak için insanın ilkokul çocuğu seviyesinde zekası ve eğitimi olmalı.
bir kez daha yenilemek gerekirse...
türkiye'nin sorunu ekonomi/ekonomik kriz değildir, ekonomik olmayan bir sorunu ekonomik tedbirlerle çözmek de mümkün değildir.
tıpkı depremde ölen insanlar yok olan milyarlarca dolar kayıpların nedeni binaların çürük zeminin yumuşak olması veya kader diyerek suçlu allah değildir.
her anlamda çökmüş bir sistemi yaratan bizler bunlara neden oluyoruz. götü boklu ermeni dramı 7 yıl 6 ay önce 205 dram iken şu an 14 dram olmasının nedeni biziz.
depremde sağlam olmayan zemine sağlam olmayan çok katlı binaları yapan, denetlemeyen, izin veren, tapu veren bizleriz.
binalar çürük, zemin yumuşak değil ya da allah bir zalim değil. buna biz neden olduk.
sağlam binalar yaparsınız, yan yattığında camları bile kırılmaz, sağlam binalar yaparsınız deprem olduğunda 3-4 kat toprağa gömülür; adeta tahtaya çivi çakılmış gibi...
sorun sağlam bina yapmak da değil.
1 doları 1.25 lira yaparsınız, 1 dolar 1 tl diye sayıklar dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına gireceğiz diye hayal kurarsınız. sorun değil yaparsınız, tüm kamu yatırımları iştirakleri özel tüzel bu ülkenin şirketleri satılır, ucuz dolar bulur, dünya piyasalarına sürülmüş savaşı krizi sübvanse edecek dolar bolluğunda borçlanır 1 doları 1.25 lira yapar zenginlik hayali kurarsınız.
sorun değil, değil de...
yatırım istihdam üretim ar-ge için harcanmayan, bu ülkeye giren her dolar ülkenin borç senedidir.
