merhum erbakan'ın, soner yalçın'ın "efendi 2beyaz müslümanların büyük sırrı" isimli çalışmasında geniş yer verdiği, müritlerinin derin ilişkilerini konu ettiği merkez efendi'nin adının verildiği kabristana defnedilmesinin yarattığı soru işaretidir.
o mezarlıkta kimler defnedilmiştir, mezar taşları, mezarlıklar birçok ipucu verir.
tıpkı, bülbülderesi'nde olduğu gibi.
ama ister hristiyan olsun, ister musevi, ister müslüman, ister sabetayist, ister derin müslüman...
mezarlıkların ortak noktası her biri ayrı bir hikayeye sahip olan insanoğlunun ortak buluşma mekanı olmasıdır.
--spoiler--
Sabetaycılar, Bu tarikatlerin yanısıra, Rufâi tarikatına sızarlar. istanbul'da, Fatih'te Ümmi Kenân tekkesinin kurucusu Selânikli ünlü Kenan Rifâî de bu cemaatin bir mensubuydu. 1867'de Selanik'te doğan Kenan Bey, burada önce Alliance Israélite ve Terakki mekteplerine devam eder, daha sonra istanbul'da Galatasaray Sultanisi ve hukuk mektebini bitirir. Medine , istanbul ve başka şehirlerde muallimlik yapar. Medine'de iken Rifâî şeyhlerinden Şeyh Hamza Efendi'den icazet aldığını ileri sürer. istanbul'da Fatihte halen mevcut olan Ümmü Kenan tekkesini kurar. Tekke 1909'da Mimar Ekrem Hakkı Ayverdi'ye yaptırılır. 1925'e kadar tekke faaliyetini sürdürür. Geniş meşrepli olup, bir sosyete tarikatı şeklinde faaliyetlerini sürdüren Kenan Rifâî (Büyükaksoy) 7 Temmuz 1950 yılında vefat ederek Merkez Efendi mezarlığına defnedilmiştir. Kenan Rifâî'yi takiben bir çok Sabetaycı aile mensubu halen merkez Efendi ve Kozlu mezarlıklarına defnedilmeye devam etmektedir. Kenan Rifâî'den sonra Kubbealtı cemiyeti şeklinde faaliyetini sürdüren cemaatin başına Mimar Ekrem Hakkı Ayverdi'nin kızkardeşi Semiha Ayverdi geçer. (Ölümü: 1993)
--spoiler--
